Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu
 Główne wejście wystawy, w tle Wieża Górnośląska | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data | 15 maja – 30 września 1911 |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′12,9″N 16°54′35,6″E/52,403583 16,909889 | |
Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu (niem. Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft Posen) – wystawa odbywająca się od 15 maja do 30 września 1911 roku w Poznaniu. Założeniem wystawy było pokazanie osiągnięć gospodarczych, społecznych i kulturalnych Niemców na terenie Wielkopolski, Pomorza, Śląska i Prus Wschodnich.
Wystawa Wschodnioniemiecka była pierwszą organizowaną w Poznaniu wielką imprezą wystawienniczą. Nie miała charakteru ściśle targowego – jej zadaniem była prezentacja potencjału i możliwości niemieckich na terenach wschodnich Prus. Pomysłodawcą imprezy i jej honorowym patronem był cesarz Wilhelm II. Jego syn, następca tronu, Fryderyk Wilhelm, był przewodniczącym komitetu honorowego. Dzięki dużym funduszom zapewnionym przez cesarza, wystawa miała bardzo reprezentacyjny charakter i urządzono ją z wielkim rozmachem. Zgromadzono ponad tysiąc wystawców z różnych regionów, przede wszystkim ze Śląska.
Wystawę otwarł uroczyście Fryderyk Wilhelm 15 maja 1911 roku, na placu pod zbudowaną na tę okazję Wieżą Górnośląską (architekt: Hans Poelzig), którą barwnie iluminowano. Oprócz tego przygotowano wiele pawilonów tematycznych i innych atrakcji, np.:
- makietę Starego Miasta w Poznaniu (Alt Posen)[1],
- wystawę myśliwską ze strzelnicą konkursową i imitacją lasu[2],
- wioskę murzyńską (Negerdorf) z chatami, sklepem, stanowiskami rzemieślników i meczetem, propagującą niemieckie zdobycze w Afryce, w której na stałe mieszkało około 60 Murzynów,
- wzorcową wioskę osadniczą (Kleinsiedlungsdorf) przewidzianą dla zasiedlających tereny wschodnie kolonistów (z placem, domami i świątynią).
Częścią składową wystawy była Wystawa Ogrodnicza zlokalizowana w Ogrodzie Botanicznym (obecnym Parku Wilsona). Ekspozycje miały tutaj najlepsze zakłady ogrodnicze. Wystawie Ogrodniczej towarzyszyła Wystawa Sztuki Cmentarnej, na którą zakład Gmurowskiego z Poznania wykonał dużych rozmiarów krzyż oraz obelisk, wkomponowane w zieleń ozdobną[3].
Po wystawie pozostawiono m.in. Halę Betonową Śląskiego Towarzystwa Budowli Betonowych (Betonhaus), która mieściła także restaurację wystawową (potem przebudowana na salę gimnastyczną), okrągły pawilon muzyczny z kopulastym dachem, a także Forstpavillon z bierwion z wysokim dachem i wieżą, mieszczący ekspozycję leśnictwa państwowego[3].
Z wystawy do dziś zachowały się w całości dwa obiekty: kościółek norweski (obecnie zlokalizowany na Krzesinach) i pawilon winiarni (obecnie restauracja Meridian w Parku Sołackim).
Z okazji wystawy ukazywały się przewodniki po niej[4] [5] [6], druki ulotne, albumy[7], pocztówki[8] [9] [10] [11] [12].
Zobacz też
- Wystawa rzemiosła polskiego w Poznaniu (1850),
- Międzynarodowe Targi Poznańskie (od 1921),
- Powszechna Wystawa Krajowa (1929),
- II Powszechna Wystawa Krajowa (1954 – niedoszła oraz 2014).
Przypisy
- ↑ Zob.: https://polona.pl/item/ostdeutsche-ausstellung-posen-1911-alt-posen,NzE0NTE0MTk/0/#info:metadata
- ↑ Plakat wystawy myśliwskiej: https://polona.pl/item/plakat-inc-ostdeutsche-ausstellung-gndustrie-gawerbe-u-landwirtschaft-14-mai,NjYxMTE1NzE/0/#info:metadata
- ↑ a b Waldemar Karolczak, Parki publiczne, skwery i promenady dawnego Poznania (do 1914 r.), w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1993, s. 56-57, ISSN 0137-3552
- ↑ Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe, Landwirtschaft, Posen, 14. Mai - 1 Oktober 1911, 1911 [dostęp 2020-04-27].
- ↑ Offizieller Führer durch die Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft, Verl. der Ausstellungsleitung, 1911 [dostęp 2020-04-27].
- ↑ Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft, Posen 1911: offizieler Katalog, Verlag der Ausstellung, 1911 [dostęp 2020-04-27].
- ↑ Ostdeutsche Ausstellung für Industrie, Gewerbe und Landwirtschaft Posen 1911, Posen: J. Themal, 1911 (w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu).
- ↑ Poznań - Wystawa Wschodnioniemiecka (1911), wieki.amu.edu.pl [dostęp 2020-04-27], Wejście główne.
- ↑ Poznań - Święty Marcin ulica (ca 1911), wieki.amu.edu.pl [dostęp 2020-04-27], Cesarski Zamek Wilhelma II na reklamowej kartce pocztowej wydanej z okazji Wystawy.
- ↑ Poznań - Wystawa Wschodnioniemiecka (1911), wieki.amu.edu.pl [dostęp 2020-04-27], Pawilon fabryki mydła "Rieger".
- ↑ CYRYL - Cyfrowe Repozytorium Lokalne, cyryl.poznan.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.), Pawilon fabryki wódek i likierów Hartwig Kantorowicz.
- ↑ CYRYL - Cyfrowe Repozytorium Lokalne, cyryl.poznan.pl [dostęp 2020-04-27] (pol.), Wieża Górnośląska i Wejście do Hali Górnośląskiej Spółki Węglowej.
Bibliografia
- Monika Lamęcka-Pasławska, 90 lat MTP - Spacerownik, Gazeta Wyborcza, Poznań, 13.10.2011, s.11-12
- Teresa Dohnalowa, Wystawy gospodarcze w Poznaniu w XIX i na pocz. XX w., w: Targi, jarmarki, MTP, „Kronika Miasta Poznania” 1996, nr 2, s. 73-77; https://www.wbc.poznan.pl/publication/156317
- Jan Skuratowicz, Architektura targów poznańskich przed 1920 rokiem, w: Targi, jarmarki, MTP, „Kronika Miasta Poznania” 1996, nr 2, s. 96-108; https://www.wbc.poznan.pl/publication/156317
Media użyte na tej stronie
Autor:
Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.
Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0Mapa lokalizacyjna Poznania
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
.svg)
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Tzw. Betonhaus podczas Wystawy Wschodnioniemieckiej w Poznaniu w 1911.
Wschodnioniemiecka Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Rolnictwa 1911 w Poznaniu
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 3.0
Poznań - restauracja w Parku Sołackim.