Wskaźnik łatwości prowadzenia działalności gospodarczej

Ten artykuł od 2012-08 wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Uwagi: wszystkie dane podane w artykule pochodzą ze stycznia 2008. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wskaźnik łatwości prowadzenia działalności gospodarczej – miernik swobody działalności gospodarczej, opracowany przez Bank Światowy. Wyższa pozycja w rankingu wskazuje lepsze, zazwyczaj prostsze, przepisy regulujące sprawy związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa oraz silniejszą ochronę własności przez prawo. Badania empiryczne zlecone przez Bank Światowy wykazały, że poprawienie tych regulacji ma bardzo silny wpływ na wzrost gospodarczy^[1].

W 2021 roku Bank Światowy poinformował o zaprzestaniu opracowywania miernika^[2].

Metodologia

Wskaźnik bazuje na wynikach badań regulacji prawnych i ich stosowania w praktyce, przeprowadzonych i zweryfikowanych przez ponad 5000 przedstawicieli władz państwowych, prawników, konsultantów, księgowych i innych profesjonalistów, którzy na co dzień mają do czynienia z regulacjami prawnymi dotyczącymi biznesu^[3]. Wskaźnik dotyczy z reguły największego miasta, chociaż publikowane są też raporty z poszczególnych państw ze wskaźnikami dla innych miast ^[4]. Wskaźnik nie uwzględnia warunków prowadzenia działalności niezwiązanych z dziedziną prawa, między innymi bliskości znaczących rynków, jakości infrastruktury, inflacji, przestępczości. Pozycja danego państwa w rankingu opiera się na średniej z 10 kategorii:

• zakładanie firmy – procedury, czas oraz wymagany minimalny wkład początkowy
• uzyskiwanie pozwoleń na budowę – procedury, czas oraz koszt inspekcji oraz uzyskiwania pozwolenia
• wskaźnik energii elektrycznej – czas i koszt uzyskania przyłączą elektrycznego dla nowo wybudowanego przedsiębiorstwa
• rejestrowanie własności – procedury, czas oraz koszt rejestrowania nieruchomości
• otrzymywanie kredytu – stopień regulacji kredytów oraz ilość informacji na temat kredytowania
• ochrona inwestorów – zakres jawności oraz zakres odpowiedzialności zarządu przed współudziałowcami
• płacenie podatków – liczba płaconych podatków, godziny spędzone rocznie nad przygotowaniem zeznań podatkowych oraz cześć dochodu brutto, jaką stanowi płacony podatek
• handel zagraniczny – liczba dokumentów, podpisów i czasu wymaganego aby przedsiębiorca mógł importować lub eksportować
• zawieranie umów – procedury, czas i koszt zawierania i egzekwowania umów dłużnych
• likwidacja przedsiębiorstwa – czas i koszt związany z zakończeniem działalności oraz stopa odzysku.

Przykładowo w Australii, państwie znajdującym się na pierwszym miejscu w kategorii „Zakładanie firmy”, wymagane są tylko dwie procedury, by założyć firmę, a sam proces trwa średnio dwa dni. Oficjalny koszt to 0,8% PKB per capita. Nie ma wymagań dotyczących wkładu początkowego. W Gwinei-Bissau, drugim najgorszym państwie w pierwszej kategorii, wymagane jest 17 procedur, aby założyć firmę, i zajmuje to średnio 233 dni. Oficjalny koszt to 255,5% PKB per capita, minimalny wymagany wkład wynosi 1006,6% PKB per capita.

Badania i ich wpływ

Rozmaite składniki wskaźnika same w sobie nasuwają sugestie na temat polepszenia sytuacji. Wiele z nich mogą być relatywnie łatwo wprowadzone oraz nie są kontrowersyjne. Publikowanie wskaźnika wpłynęło na poprawę regulacji w wielu państwach. Niektóre wyznaczyły sobie za cel znalezienie się w najlepszej 25. Pomiędzy kwietniem 2006 a czerwcem 2007 miało miejsce 200 reform w 98 państwach. Do dziesiątki najbardziej aktywnych państw należały: Egipt, Chorwacja, Ghana, Macedonia, Gruzja, Kolumbia, Arabia Saudyjska, Kenia, Chiny oraz Bułgaria. Kilka narodów poszło w drugą stronę, na przykład Wenezuela i Zimbabwe.

Kategorie są niezależne, więc rzadko zdarza się, aby państwa były w czołówce (lub też na samym końcu) we wszystkich kategoriach. Innymi słowy, nawet państwa ze ścisłej czołówki mogą dokonać pewnych reform poprawiających wskaźnik łatwości prowadzenia działalności gospodarczej.

W 2021 roku Bank Światowy poinformował, że w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w latach 2018 i 2020 zaprzestaje opracowywania miernika^[2].

Krytyka

Badanie w wyraźny sposób uznaje za modelowe liberalne rozwiązania anglosaskie, w wyniku czego państwa o anglosaskim modelu prawnym zajmują w rankingu czołowe miejsca, podczas gdy państwa o niemieckim modelu prawnym (Niemcy, Austria i Szwajcaria) lokują się dopiero w drugiej i trzeciej dziesiątce, jako przeregulowane^[5].

Zobacz też

• Polska w rankingach

Przypisy