Współczynnik mocy

Współczynnik mocy, – stosunek mocy czynnej do mocy pozornej, czyli stosunek mocy użytecznej do iloczynu napięcia i prądu.

Powszechnie dziś stosowane w elektrotechnice pojęcie współczynnika mocy wprowadził pod koniec XIX wieku uczony polskiego pochodzenia Michał Doliwo-Dobrowolski pracujący wówczas w niemieckim koncernie AEG.

W obwodach zasilanych napięciem sinusoidalnie zmiennym, a powodujących powstawanie prądu o przebiegach okresowych niesinusoidalnych, rozpatruje się bardzo często dwie składowe współczynnika mocy:

  • – składową związaną z przesunięciem fazowym między pierwszą harmoniczną prądu i napięciem;
  • – składowa związana z odkształceniem przebiegów prądu w stosunku do przebiegu napięcia.

Całkowity współczynnik mocy wynosi wtedy:

Moc czynną, bierną i pozorną można przedstawić graficznie w postaci trójkąta prostokątnego, zwanego trójkątem mocy. Z trójkąta tego wynika, że współczynnik mocy jest ilorazem mocy czynnej i pozornej:

gdzie:

– moc czynna,
– moc pozorna (zespolona).

Przy sinusoidalnym napięciu zasilania:

Odbiorniki prądu przemiennego pobierają ze źródła moc pozorną a oddają na zewnątrz moc czynną w postaci energii cieplnej lub mechanicznej (wykonanej pracy).

Zobacz też

Bibliografia

  • Strzelecki R., Supronowicz H.: Współczynnik mocy w systemach zasilania prądu przemiennego i metody jego poprawy, OWPW, Warszawa 2000, ​ISBN 83-7207-106-3​.
  • Witold Iwańczak, Frankfurt... i stało się światło, Prawica.net, 6 października 2013 [zarchiwizowane z adresu 2014-05-21].