Współczynniki fitoplanktonowe

Współczynniki fitoplanktonowe – wskaźniki trofii zbiorników wodnych oparte na bioindykatorach należących do fitoplanktonu. Najczęściej ich wartość jest ilorazem liczby gatunków (gdyż biomasa może zależeć też od innych czynników ekologicznych, np. presji planktonożerców).

Przykładowe współczynniki

Współczynnik zielenicowy Thunmarka (1945), wyznaczony na podstawie jezior szwedzkich.

liczba gatunków Chlorococcales/liczba gatunków desmidii

wartość graniczna: 1 (oligotrofia<1<eutrofia)

wartości przeciętne: 0,2 – oligotrofia, 2 – słaba eutrofia, 7,5 – silna eutrofia

Współczynnik sinicowy Nygaarda (1949)

liczba gatunków sinic/liczba gatunków desmidii

wartości:

• oligotrofia – 0-0,4
• mezotrofia – 0,1-1,0
• eutrofia – 1,2-3,0

Współczynnik okrzemkowy Nygaarda (1949)

liczba gatunków Centrales/liczba gatunków Pennales

wartości:

• oligotrofia – 0-0,3
• mezotrofia – 0-1,5
• eutrofia – 0,6-3,5

Współczynnik euglenowy Nygaarda (1949)

liczba gatunków euglenin/(liczba gatunków Chlorococcales + liczba gatunków sinic)

wartości:

• oligotrofia – 0-0,2
• mezotrofia – 0,1-1,0
• eutrofia – 0

Współczynnik złożony Nygaarda (1949), wyznaczony na podstawie jezior duńskich.

(liczba gatunków sinic + liczba gatunków Chlorococcales + liczba gatunków Centrales + liczba gatunków euglenin)/liczba gatunków desmidii

wartości:

• dystrofia – 0-0,3
• oligotrofia – 0-1,0
• mezotrofia – 1,1-2,3
• eutrofia – 3,3-8,8
• politrofia – 5-20
• polisaprobowość – 20-43

Współczynnik Järnefelta (1952), wyznaczony na podstawie jezior finlandzkich.

Współczynnik wyznaczany w oparciu o stosunki gatunków z różnych grup glonów podzielonych na trzy klasy: E_I – gatunki typowe wyłącznie dla wód eutroficznych, klasy: E_II – gatunki typowe dla wód eutroficznych i mezotroficznych, O – gatunki typowe dla wód oligotroficznych.

Od tego czasu kolejni badacze udoskonalają analogiczne do tego wskaźniki, uzupełniając listy gatunków wskaźnikowych.

Fitoplankton jako wskaźnik jakości wód w polskim prawie

Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych ilość fitoplanktonu mierzona zawartością chlorofilu A jest jednym z elementów biologicznych służących do oceny jakości wód^[1]. Jest to zgodne z Ramową Dyrektywą Wodną obowiązującą w krajach Unii Europejskiej.

Gatunki fitoplanktonowe są również uwzględniane w wielogatunkowych wskaźnikach jakości wód, takich jak indeks saprobów.

Zobacz też

• Indeks fitoplanktonowy IFPL
• Indeks Fitoplanktonowy dla Polskich Jezior

Przypisy

Bibliografia

• J. Półtoracka. Współczynniki fitoplanktonowe jako metoda określania stopnia troficzności środowisk wodnych. „Ekologia Polska Seria B”. 1969. Tom XV, zeszyt 4. s. 119-12.