Wspólnota Europejska

Wspólnota Europejska
European Community
Logotyp / flaga
Mapa

     Państwa założycielskie

     Późniejsi członkowie do Traktatu o Unii Europejskiej

Siedziba

Bruksela, Luksemburg, Strasburg

Komisarz

José Manuel Barroso

Utworzenie

1958

Rozwiązanie

2009

Wspólnota Europejska, WE, znana głównie pod nazwą Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG (fr. Communauté Économique Européenne, CEE; ang. European Economic Community, EEC) – historyczna organizacja ponadnarodowa państw europejskich, powołana do życia 1 stycznia 1958 na mocy traktatów rzymskich jako EWG, istniejąca do 30 listopada 2009. Była pierwszym filarem Unii Europejskiej wraz z Europejską Wspólnotą Energii Atomowej (Euratom), a do 2002 również z Europejską Wspólnotą Węgla i Stali[1]. W 1992 na podstawie traktatu z Maastricht zmieniono nazwę EWG na Wspólnota Europejska, co miało być wyrazem pragnienia państw narodowych, by rozszerzyć współpracę na obszary inne niż tylko gospodarka[2].

Historia

Zachęceni sukcesem jakim okazała się Europejska Wspólnota Węgla i Stali i zaniepokojeni zarazem fiaskiem projektu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, przywódcy państw członkowskich EWWiS postanowili na konferencji w Mesynie w czerwcu 1955 kontynuować próby integracyjne państw Europy Zachodniej. Przez sześć miesięcy po konferencji odbyło się wiele spotkań na szczeblu rządowym i eksperckim, czego zwieńczeniem było powstanie komitetu przygotowawczego pod przewodnictwem ówczesnego ministra spraw zagranicznych Belgii Paula-Henriego Spaaka[1]. W kwietniu tego samego roku komitet przedstawił dwa projekty[3]:

25 marca 1957 w Rzymie podpisano słynne traktaty, które weszły w życie z 1 stycznia 1958.

Zadania

Gospodarka, która okazała się być mniej podatna na narodowe resentymenty niż siła militarna, stała się motorem napędowym integracji. Zasadniczo wyróżnić można dwa cele, które przyświecały twórcom wspólnot: (1) współpracę gospodarczą rozumianą jako (2) mały krok w kierunku integracji politycznej wobec fiaska planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej[1]. Świadczyć o tym mogą stwierdzenia zawarte w preambule traktatów rzymskich:

  • „ZDECYDOWANI stworzyć podstawy coraz ściślejszego związku między narodami Europy,
  • ZDECYDOWANI zapewnić postęp gospodarczy i społeczny swych krajów poprzez wspólne działanie, usuwając bariery dzielące Europę,
  • ZDECYDOWANI zachować i umocnić pokój i wolność przez połączenie swych zasobów, oraz wzywając inne narody Europy, które podzielają ich ideały, do połączenia się w wysiłkach,”[4].
Historia
Traktaty rzymskie

Traktat fuzyjny

Traktat z Maastricht

Traktat lizboński

25 marca 1957

8 kwietnia 1965

7 lutego 1992

13 grudnia 2007

Wraz z wejściem traktatu w życie powstał wspólny rynek, art. 2 porozumienia stanowił, że jego filarem jest swoboda przepływu: osób, usług, towarów i kapitału. Artykuł 8 zakładał zakończenie całego procesu w ciągu 12 lat, podzielonego na trzy etapy. Zniesiono również opłaty celne między państwami, oraz zastąpiono poszczególne taryfy dla państw zewnętrznych jedną wspólną (unia celna). Przyczyniło się to szczególnie w pierwszym okresie do znacznego wzrostu obrotów handlowych pomiędzy państwami członkowskimi[1].

Instytucje

Do realizacji założeń traktatowych powołano:

Przewodniczący Komisji
1958–1967

1967–1970

1970–1972

1972–1973

1973–1977

1977–1981

1981–1985

1985–1995

1995–1999

1999

1999–2004

2004–2009

Walter Hallstein

Belgia Jean Rey

Włochy Franco Maria Malfatti

Holandia Sicco Mansholt

Francja François-Xavier Ortoli

Wielka Brytania Roy Jenkins

Luksemburg Gaston Thorn

Francja Jacques Delors

Luksemburg Jacques Santer

Hiszpania Manuel Marín

Włochy Romano Prodi

Portugalia José Manuel Barroso

Unia Europejska Portal: Unia Europejska
  • Komisjęwładzę wykonawczą, niezależne kolegium przedstawicieli rządów państw członkowskich, z wyłącznym prawem inicjatywy ustawodawczej, przedstawiające Radzie Ministrów projekty aktów wspólnotowych,
  • Radę Ministrów – składająca się z przedstawicieli rządów państw członkowskich (mająca de facto najwyższe kompetencje),
  • Zgromadzenie – mające charakter parlamentarny i opiniodawczy, początkowo składający się z przedstawicieli parlamentów narodowych,
  • Trybunał Sprawiedliwości.

Dwie ostatnie instytucje były wspólne również dla Euratomu.[5] W 1967 wraz z wejściem w życie traktatu fuzyjnego Rada i Komisja stały się wspólne dla trzech Wspólnot (EWWS, EWG i Euratom)[6]

Późniejsze zmiany

Podpisany 7 lutego 1992 Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską zakładał, że Wspólnoty europejskie są jednym z jej filarów[7], a także zmieniał nazwę Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na Wspólnota Europejska[2].

Reformujący instytucje unijne Traktat lizboński z 2007 wprowadził istotne zmiany. Unia Europejska nabyła osobowość prawną i zastąpiła Wspólnotę Europejską, przejmując wszystkie jej kompetencje. Wraz z wejściem traktatu w życie 1 grudnia 2009 Wspólnota przestała istnieć[8].

Przypisy

  1. a b c d Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, traktat EWG – tekst pierwotny. europa.eu. [dostęp 2012-12-10].
  2. a b Rozwój integracji europejskiej w kolejnych traktatach/Wprowadzenie. europa.eu. [dostęp 2012-12-10].
  3. Raport Spaaka (wersja angielska). aei.pitt.edu, 2011-02-15. [dostęp 2012-12-10].
  4. Traktaty rzymskie s.7. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  5. Traktat rzymski – KONWENCJA w sprawie niektórych instytucji wspólnych dla Wspólnot Europejskich s.201. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  6. Trakt fuzyjny Art. 1 s.3. polskawue.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  7. Traktat o Unii Europejskiej Tytuł 1 Art. A. libr.sejm.gov.pl. [dostęp 2012-12-10].
  8. Łukasz Bartkowiak. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Wspólnoty Europejskiej oraz Unii Europejskiej. „Przegląd Zachodni”. 1 (2010), styczeń 2010. Poznań: Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. ISSN 0033-2437. 

Bibliografia

  • Łukasz Bartkowiak. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Wspólnoty Europejskiej oraz Unii Europejskiej. „Przegląd Zachodni”. 1 (2010), styczeń 2010. Poznań: Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. ISSN 0033-2437. 
  • Waszkiewicz Aleksander, Wspólnoty Europejskie 1951-1999 – zarys przemian społecznogospodarczych i instytucjonalnych w krajach Wspólnot Europejskich w latach 1951-1999, Toruń 2002, ISBN 83-7322-037-2.
  • The European Communities (wersja angielska). cvce.eu. [dostęp 2012-12-10].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1946–2003).svg
Flag of Italy from 1946 to 2003, when exact colors were specified.
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
OECD member states map.svg
Autor: Cflm001 (dyskusja), Licencja: CC BY-SA 2.0
Państwa członkowskie OECD.
WTO members and observers.svg
Map of World Trade Organization members and observers.
 
Members
 
Members, dually represented by the European Union
 
Observers
 
Non-members
Expansion of the European Communities 1973-1992.png
Map of the European Union, enlargements upto 1992