Wstręt (film)

Wstręt
Repulsion
Gatunekfilm psychologiczny
Rok produkcji1965
Data premiery10 czerwca 1965
maj 1967[1] (Polska)
Kraj produkcjiWielka Brytania
Językangielski
Czas trwania104 min
ReżyseriaRoman Polański
ScenariuszRoman Polański
Gérard Brach
Główne roleCatherine Deneuve
Ian Hendry
John Fraser
Yvonne Furneaux
Roman Polański
MuzykaChico Hamilton
ZdjęciaGilbert Taylor
ScenografiaSeamus Flannery
MontażAlastair McIntyre
ProdukcjaGene Gutowski
WytwórniaCompton Films
Tekli British Productions
DystrybucjaCompton Films

Wstręt (ang. Repulsion) – brytyjski film psychologiczny z 1965 roku w reżyserii Romana Polańskiego, nakręcony według scenariusza napisanego wraz z Gérardem Brachem. Film jest studium psychologicznym obłędu młodej kobiety Carol Ledoux, której rolę zagrała Catherine Deneuve.

Opis fabuły

Carol Ledoux, młoda Belgijka pracująca jako manicurzystka w jednym z londyńskich gabinetów kosmetycznych, mieszka ze swoją siostrą Heleną, która ma romans z Michaelem – żonatym mężczyzną. Zmienna w usposobieniu, niezwykle wrażliwa, wydaje się sfrustrowana nieustannym przebywaniem w mieszkaniu kochanka siostry i protestuje kapryśnie przeciwko obecności jego przyborów toaletowych. Zakochany w Carol młodzieniec Colin nie może zrozumieć, że po wyjeździe Heleny i Michaela na wakacje do Włoch, Carol zaczyna tracić równowagę duchową i cierpieć na halucynacje. Zostaje zwolniona z pracy i barykaduje się w mieszkaniu. Colin, zaniepokojony brakiem możliwości połączenia się z Carol przychodzi do jej mieszkania. Nie mogąc otworzyć drzwi, wyważa je. Przerażona Carol zabija go, ciało wrzuca do wanny i ponownie próbuje zabarykadować rozbite drzwi. Po obelżywym telefonie żony Michaela przecina kabel aparatu, zrywając ostatecznie więź ze światem zewnętrznym. Następnie pojawia się gospodarz w celu pobrania komornego. Początkowo zaskoczony zastanym bałaganem, mylnie tłumacząc sobie stan Carol, gospodarz zaleca się do niej i ginie pod ciosami brzytwy. Po powrocie z wakacji Helena i Michael znajdują Carol na podłodze pod łóżkiem w stanie absolutnej apatii[2].

Obsada aktorska

  • Catherine Deneuve – Carol Ledoux
  • Ian Hendry – Michael
  • John Fraser – Colin
  • Yvonne Furneaux – Helen Ledoux
  • Renee Houston – panna Balch
  • Patrick Wymark – Landlord
  • Valerie Taylor – pani Denise
  • James Villiers – John
  • Helen Fraser – Bridget
  • Hugh Futcher – Reggie
  • Monica Merlin – pani Rendlesham
  • Imogen Graham – kosmetyczka
  • Mike Pratt – robotnik
  • Roman Polański – grający na łyżce

Produkcja

Scenariusz, napisany przez Polańskiego i Bracha w ciągu 17 dni w języku francuskim, nosił pierwotny tytuł Lovelihead[3].

Polska premiera filmu odbyła się w maju 1967 roku i był dystrybuowany z animowanym Kotem produkcji Studia Miniatur Filmowych z 1966 roku[1].

Odbiór

Peter Bradshaw z pisma „The Guardian” ocenił Wstręt jako „jeden z najgenialniejszych filmów Romana Polańskiego: głęboko niepokojący, przerażająco przekonujący thriller psychologiczny, który jest jednocześnie rzadkością: dreszczowcem, w którym kobieta może zabijać”[4]. Jonathan Rosenbaum z pisma „Chicago Reader” pisał, że „pierwszy film Romana Polańskiego w języku angielskim (1965) jest do dziś jego najstraszniejszym i najbardziej niepokojącym dziełem”, w którym „mistrzowskie wykorzystanie dźwięku na wiele sposobów uruchamia wyobraźnię widzów”[5].

Konrad Eberhardt upatrywał we Wstręcie inspiracji Polańskiego filozofią egzystencjalną:

Wstręt bohaterki ma sens o wiele szerszy, to jak gdyby nagły skurcz odrazy, porażenie obrzydliwością codziennej egzystencji. Tak jakby zaćmienie umysłu mogło być wynikiem olśnienia: jestem właśnie tym, czym jestem, żyję w właśnie tak, a nie inaczej, otacza mnie taki, a nie inny świat. Jest on samą banalnością, trywialnością [...], zmusza Carol do odwrotu, zamknięcia się w azylu, [...] ale ściany, pomiędzy którymi szukała schronienia, pękają i grożą zawaleniem[6].

Nagrody

RokInstytucjaNagrodaOdbiorca[2]
1965Międzynarodowy Festiwal Filmowy w BerlinieNagroda JuryRoman Polański
Nagroda FIPRESCIRoman Polański

Przypisy

  1. a b Idziemy do kina. „Film”. 19, s. 15, 1967-05-07. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. 
  2. a b Wstręt w bazie filmpolski.pl
  3. Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 237, 240. ISBN 83-08-03549-3.
  4. Peter Bradshaw, Repulsion – review, The Guardian, 3 stycznia 2013 [dostęp 2021-06-30] (ang.).
  5. Jonathan Rosenbaum, Repulsion, Chicago Reader [dostęp 2021-06-30] (ang.).
  6. Ewa Nawój, "Wstręt", reż. Roman Polański, Culture.pl, 2011 [dostęp 2021-06-30] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Roman Polanski Césars 2011.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Roman Polanski and Emmanuelle Seigner at the César awards ceremony
Catherine Deneuve 1969.jpg
Photo of Catherine Deneuve from the 1969 film The April Fools.