Wyścig zbrojeń (ewolucja)

Wyścig zbrojeń, ewolucyjny wyścig zbrojeń – rodzaj koewolucji układów gatunków, między którymi zachodzą interakcje antagonistyczne analogiczny do procesu o tej samej nazwie występującym w wojskowości. Termin zaproponowany przez Richarda Dawkinsa i Johna R. Krebsa[1][2].

Ewolucyjny wyścig zbrojeń polega na eskalacji zmian ewolucyjnych. W układzie drapieżnik–ofiara dobór kierunkowy prowadzi do utrwalania cech zwiększających efektywność drapieżników. To z kolei zwiększa nacisk doboru na ofiary, wobec których działa dobór kierunkowy na rzecz zwiększania efektywności unikania schwytania. Większa trudność w pozyskaniu ofiar zwiększa nacisk doboru na drapieżnika, co sprawia, że zmiany następują na przemian[2]. Podobne układy mogą wystąpić także w przypadku pasożytnictwa, gdzie wzrost agresywności pasożyta następuje wraz ze wzrostem odporności gospodarza, ewentualnie w konkurencji[3].

Z wyścigiem zbrojeń wiąże się zasada „życie kontra obiad”, która mówi, że dobór silniej działa na ofiarę, gdyż porażka drapieżnika obniża jego dostosowanie w ograniczonym stopniu i może on podjąć kolejną próbę polowania, podczas gdy przegrana ofiary oznacza spadek dostosowania do zera i wypadnięcie jej z wyścigu[1][2].

Model wyścigu zbrojeń nie zawsze musi być prawdziwy, gdyż o ile wzrost skuteczności drapieżcy wymusza wzrost efektywności ofiary, o tyle wzrost skuteczności ofiary nie musi sprawić, że drapieżnik odpowiada wzrostem skuteczności[2]. Gatunek, który nie nadąża w wyścigu może zmienić niszę ekologiczną[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Richard Dawkins, John Richard Krebs. Arms Races between and within Species. „Proceedings of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences”. 205 (1161), s. 489-511, 1979-09-21 (ang.). 
  2. ↑ a b c d Charles Krebs: Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 263. ISBN 83-01-12041-X. (pol.)
  3. ↑ a b January Weiner: Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 331, 348, 388. ISBN 83-01-12668-X. (pol.)

Media użyte na tej stronie

Darwin's finches.jpeg

Darwin's finches or Galapagos finches. Darwin, 1845. Journal of researches into the natural history and geology of the countries visited during the voyage of H.M.S. Beagle round the world, under the Command of Capt. Fitz Roy, R.N. 2d edition.