Wyżyna Gujańska

Wyżyna Gujańska
Ilustracja
Widok na górę Roraima na Wyżynie Gujańskiej
Państwo

 Wenezuela
 Gujana
 Surinam
 Gujana Francuska
 Brazylia
 Kolumbia

Powierzchnia

1,2 mln km²

Położenie na mapie Ameryki Południowej
Mapa konturowa Ameryki Południowej, u góry znajduje się punkt z opisem „Wyżyna Gujańska”
Ziemia5°08′36″N 60°45′45″W/5,143333 -60,762500
Mapa
Położenie Wyżyny Gujańskiej w Ameryce Południowej

Wyżyna Gujańskawyżyna w północnej części Ameryki Południowej, między Niziną Orinoko a Niziną Amazonki.

Opis

Wyżyna Gujańska leży w północnej części Ameryki Południowej, między Niziną Orinoko a Niziną Amazonki i zajmuje powierzchnię ok. 1,2 mln km²[1]. Znajduje się na terytorium południowej Wenezueli, Gujany, Gujany Francuskiej i Surinamu, północnej Brazylii i południowo-wschodniej Kolumbii[2].

Zbudowana jest ze skał krystalicznych z licznymi intruzjami skał wylewnych[1]. Miejscami pokrywają je mezozoiczne, kontynentalne piaskowce[1]. Wyżyna Gujańska stanowi wypiętrzony, niemal równy teren z licznymi stoliwami: Roraima (2772 m) w górach Serra Pacaraima i Auyán Tepuí (2950 m) oraz pasmami górskimi: Serra do Imeri (3014 m), Serra Parima i Serra Tumucumaque[1].

Klimat wilgotny podrównikowy, w zachodniej części suchy[1]. Przez Wyżynę Gujańską przepływają liczne rzeki, m.in. Maroni, Corantijn, Essequibo i Caroní[1]. Na rzekach występuje wiele progów z licznymi wodospadami, m.in. najwyższym na świecie, Salto Angel (1054 m)[1][a].

Góry porastają wilgotne lasy równikowe, a część zachodnią sawanna[1]. W dolinach rzek występują lasy galeriowe[1]. W lasach pozyskiwane są cenne gatunki drzew takich jak Manilkara bidentata, guma z drzew Manilkara chicle, wanilia i rośliny lecznicze[2].

Na wyżynie występują złoża surowców mineralnych: rudy żelaza i manganu, diamentów, złota i boksytu[1].

Uwagi

  1. Encyclopædia Britannica podaje około 979 m n.p.m.[2]

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Gujańska, Wyżyna, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-07-30].
  2. a b c Guiana Highlands, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-07-30] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Kukenan Tepuy at Sunset.jpg
Autor: Paolo Costa Baldi, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kukenan Tepuy in Gran Sabana National Park, Venezuela. Photo taken from Tëk River Camp at 5:20 p.m. Tepuy height: 2700-2800 mts.
South America laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of SouthAmerica.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 25.0°
  • S: -60.0°
  • W: -90.0°
  • E: -30.0°
  • Projection center:
  • NS: -17.5°
  • WE: -60.0°
  • GMT projection: -JA-60/-17.5/20.0c
  • GMT region: -R-111.71735564517205/-55.20793284837989/-29.863824948966922/25.8980715779886r
  • GMT region for grdcut: -R-112.0/-63.0/-8.0/26.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.