Wybory do Chief Pleas w 2008 roku

Położenie baliwatu Guernsey, którego to dependencją jest wyspa Sark

10 grudnia 2008 odbyły się pierwsze w historii wyspy Sark demokratyczne wybory do lokalnego parlamentu – Chief Pleas. Wyspa Sark jest ostatnim miejscem w Europie, gdzie do niedawna panowało wiele zasad feudalnych (część z nich nie została jeszcze zniesiona) i gdzie lokalny parlament składał się w większości z dziedzicznych członków. Na skutek presji instytucji europejskich i rządu brytyjskiego doszło 21 lutego 2008 do zatwierdzenia przez Chief Pleas radykalnych zmian konstytucyjnych, zaaprobowanych później przez Tajną Radę.

Wstęp

Uprawnione do udziału w głosowaniu były 474 osoby. W wyborach obsadzonych miało być 28 miejsc w 30-osobowym parlamencie. Głos można było oddać na wielu kandydatów, nie więcej jednak niż 28, gdyż wówczas głos był nieważny; wyznaczono tylko jeden punkt głosowania (sala snookera w budynku Island Hall). Do wyborów zgłoszono 57 kandydatów^[1], co stanowi 12% osób uprawnionych do głosowania^[2]. Proces zgłaszania kandydatur miał miejsce w dniach 14 – 26 listopada, a lista kandydatur została ogłoszona 28 listopada przez seneschala w oficjalnej gazecie wyspy^[3]. Głosowanie odbyło się w godzinach 10.00- 18.00^[4]. Spodziewana frekwencja miała sięgnąć 80% uprawnionych. 14 spośród wybranych parlamentarzystów kończyć będzie swą kadencję w grudniu 2012, 14 pozostałych w grudniu 2010. Przynależność do danej grupy zdeterminowana będzie na drodze losowania. Kadencja Chief Pleas wynosi 4 lata (poza grupą 14 osób, których kadencja kończy się w 2010 roku)^[5].

Bracia Barclay, którzy są właścicielami i samozwańczymi suwerenami wyspy Brecqhou oraz właścicielami ok. 20%^[6] nieruchomości na Sarku zapowiedzieli bojkot wyborów (nie dokonali nawet stosownej rejestracji jako wyborcy), ze względu na (m.in.) ich nie w pełni demokratyczny charakter. Jednocześnie stwierdzili, iż może to być krok w dobrym kierunku umożliwiający dalszy rozwój wyspy. Ma to ich zdaniem nastąpić poprzez cofnięcie przez nowy parlament zakazu używania pojazdów mechanicznych na wyspie, zgodę na budowę helipadu, a także poprzez kolejne zmiany prawne i sądownicze. Ludzie zatrudnieni przez nich na wyspie Sark^[7] będą uczestniczyć w głosowaniu. Bracia Barclay stworzyli również listę 12 kandydatów, którzy ich zdaniem nie powinni zostać wybrani do Chief Pleas^[8]. Listę tych osób ogłoszono w lokalnej gazecie Sark News wydawanej przez Brecqhou Developments, a kontrolowanej przez braci Barclay^[9]. Gazeta stworzyła również listę dziewięciu kandydatów rekomendowanych (przez Barclayów)^[10].

Tuż przed wyborami (2 grudnia 2008) Cywilny Sąd Apelacyjny w Londynie uznał, iż funkcja seneschala (przewodniczący parlamentu i sędzia wyspy) jest sprzeczna z prawami człowieka w zakresie prawa do sprawiedliwego i wolnego sądu i zasugerował pozostawienie Seneschalowi jedynie funkcji sądowniczych^[11][12]. Prawdopodobnie wymuszać to będzie kolejne reformy na wyspie^[13].

Wybory i przygotowania do nich wywołały powstanie niespotykanych dotąd podziałów w społeczności Sarku^[14]. Z drugiej strony wiele osób liczy na wzrost liczby turystów w związku z "szumem medialnym" wokół wyborów^[15]. Tuż po wyborach miała miejsce na wyspie huczna zabawa z udziałem niemal całej społeczności, trwała ona do późnych godzin nocnych.

Wyniki wyborów miały być znane 10 grudnia o godz. 22.00 i zostać ogłoszone przez seneschala rano 11 grudnia w Gazette Officiale. Ordynacja wyborcza Sarku zakłada, iż w wypadku, gdy liczba wybranych osób przekroczy 28 (na skutek uzyskania tej samej liczby głosów przez kilku kandydatów), ogłoszone zostaną kolejne (częściowe) wybory. Zdecydować o wejściu do Chief Pleas osób (osoby) wśród kandydatów z tą samą liczbą głosów uzyskanych w wyborach 10 grudnia. Te ewentualne wybory "dogrywkowe" zaplanowano na 7 stycznia 2009, a wyniki miały zostać ogłoszone następnego dnia. Nowo wybrany parlament przejął o północy 8/9 stycznia uprawnienia obecnego zgromadzenia. 9 stycznia o godzinie 10.00 odbyła się przysięga wszystkich nowo wybranych parlamentarzystów przed sądem wyspy. Pierwsze posiedzenie pierwszego demokratycznie wybranego Chief Pleas ("posiedzenie bożonarodzeniowe") rozpoczęło się o godz. 10.00 21 stycznia 2009^[16].

Wyniki

Liczenie głosów znacznie się przedłużyło i skończyło się około godziny 3.00 nad ranem 11 grudnia; wstępne wyniki podano o godz. 3.23. W związku z różnicą zaledwie pięciu głosów pomiędzy kandydatem który zajął 28 i 29 pozycję (Peterem Cole'em i Philipem Carré), rozpoczęto powtórne przeliczanie głosów o godzinie 10.00. Frekwencję szacuje się wstępnie na niemal 90%. Wybory wygrała zdecydowanie frakcja zachowawcza związana z seniorem wyspy. Tylko dwoje z dziewięciu kandydatów wskazanych przez braci Barclay zostało wybranych. Do parlamentu nie dostał się m.in. ich przedstawiciel na wyspie (dyrektor Sark Estate Management) Kevin Delaney (36 miejsce, 131 głosów). Zasiadać w Chief Pleas będzie natomiast 9 z 12 kandydatów wskazanych przez Sark News jako nieodpowiedni do sprawowania tej funkcji. Przedstawiciele frakcji reformatorskiej przyznali, że ponieśli dotkliwą porażkę i wyrazili głębokie rozczarowanie wynikami wyborów^[17]. Wynik wyborów może spowolnić reformy na wyspie oraz zmniejszyć planowane inwestycje Barclayów. W artykule w The Daily Telegraph Sir David Barclay zapowiedział, że rozważa całkowite wycofanie się z Sarku (oraz z inwestycji na wyspie)^[18].

W wyborach wzięło udział 412 osób (ponadto dwie karty do głosowania unieważniono), co daje frekwencję – 87%^[19]. Ostateczne wyniki wyborów ogłoszono o godzinie 21.25, różnice z wstępnymi wynikami dotyczyły Stefana Gomolla (wówczas 203, obecnie 200) i Anthony'ego Ventressa (wówczas 200, obecnie 201). Po ostatecznym ustaleniu listy wybranych do parlamentu, odbyło się losowanie, które zdecydowało o długości kadencji poszczególnych osób (2 i 4 lata).

Wyniki wraz z liczbą głosów^[20][21]:

Reakcje

W związku z olbrzymią porażką wspieranych przez siebie kandydatów (w szczególności zaś Kevina Delaneya), bracia Barclay zapowiedzieli członkom nowego parlamentu układ, zgodnie z którym, ich przedstawiciel Kevin Delaney mógłby zasiadać w niektórych komisjach Chief Pleas. Przed upływem wyznaczonego terminu (godz. 5.00 11 grudnia) nie dostali oni jednak żadnej odpowiedzi^[22]. W związku z tym zapowiedzieli przez swojego prawnika Gordona Dawesa całkowite wycofanie się z wyspy oraz likwidację wszystkich prowadzonych przez siebie przedsiębiorstw na Sarku. Wiązać się to będzie z utrata ponad 100 miejsc pracy, zwolnienia mają następować stopniowo, aż do początku wiosny 2009 (większość infrastruktury i tak zamykana jest na okres zimowy). Decyzja ta była wielkim zaskoczeniem dla mieszkańców i wiąże się ona z poważnym upadkiem gospodarki wyspy, gdyż większość inwestycji Barclayów jest obecnie niedochodowa (bracia utrzymywali dużą część infrastruktury wyspy licząc na zyski po 10-15 latach). Wiele rodzin z trwogą myśli o trudnej przyszłości i bezrobociu, które od czasu inwestycji Barclayów praktycznie nie istniało, a obecnie może wzrosnąć do ponad 20%^[23][24]. Wiele rodzin w całości zatrudnianych jest przez przedsiębiorstwa milionerów, a na wyspie nie ma systemu pomocy socjalnej (ponadto część osób zatrudnionych przez Barclayów spotyka się z ostracyzmem pozostałych mieszkańców). Pierwsze zwolnienia rozpoczęły się 12 grudnia od redakcji Sark News, dwóch hoteli należących do Barclayów: Aval du Creux Hotel i Dixcart Bay Hotel oraz kafejki^[25] Na wniosek senatora Bena Shentona, States of Jersey (parlament baliwatu Jersey) przegłosował dokument zapowiadający wsparcie finansowe dla mieszkańców Sarku, którzy utracą pracę^[26]. Wsparcie zapowiedziały również prywatne osoby z Guersey.

Bracia Barclay kwestionują ważność wyborów twierdząc, że ich kandydaci przegrali z "kartelem lokalnego establishmentu". W odpowiedzi na to senseschal Sarku Reginald Guille stwierdził, że społeczność wyspy w demokratycznych wyborach pokazała, iż nie da się zastraszyć^[27]. W grudniu 2008 i styczniu 2009 znaczna część infrastruktury będącej w posiadaniu braci Barclay została ponownie otwarta^[28].

Linki zewnętrzne

• sarc.info
• Oficjalna lista kandydatów
• sarknews.com

Przypisy