Wybory do Konstytuanty w Rosji 1917
Wybory do Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji – Konstytuanty były konsekwencją rewolucji lutowej w 1917 i obalenia przez nią caratu. Zostały wyznaczone przez Rząd Tymczasowy na 12 listopada?/ 25 listopada 1917. Bolszewicy, którzy przejęli władzę w wyniku przewrotu w Piotrogrodzie 25 października?/ 7 listopada 1917, po początkowych wahaniach podtrzymali datę wyborów, wydając stosowny dekret. Głosowanie rozpoczęło się 25 listopada 1917 w Piotrogrodzie, tydzień później odbyło się w Moskwie, a w ciągu następnych 10 dni w reszcie Rosji.
Historia
Wybory zakończyły się zdecydowanym zwycięstwem eserowców (socjalistów-rewolucjonistów), którzy zdobyli 17 943 000 głosów - prawie dwa razy więcej od bolszewików (10 661 000 głosów – na drugim miejscu). Na dalszych miejscach znaleźli się kadeci oraz mienszewicy[1].
Frekwencja wyborcza była bardzo wysoka, w Piotrogrodzie i Moskwie blisko 70 procent uprawnionych do głosowania, na wsi w niektórych okręgach zbliżała się do 100 procent.
Bolszewicy wygrali w Piotrogrodzie i Moskwie (ponad 45% głosów), a także w 27 na 38 stolic guberni. Ponieważ jako jedyna z partii obiecywali niezwłoczne przystąpienie do rozmów pokojowych uzyskali poparcie żołnierzy i marynarzy, zwłaszcza garnizonów miast. Żołnierze chcieli wracać do domu, jak najszybciej, by uczestniczyć w podziale ziemi. W konsekwencji w garnizonie moskiewskim na bolszewików oddano 71,3 procent głosów, a w piotrogrodzkim 74,3 procent głosów. W czterech armiach liniowych, z których wyniki się zachowały, otrzymali 56 procent głosów.
Z kolei na listy partii kadetów padło wprawdzie 2 088 000 głosów, czyli 4,7 procent ogółu oddanych, jednak w Piotrogrodzie uzyskali 26,2 procent głosów, a w Moskwie – 34,2 procent (36,4 bez głosów garnizonu Moskwy), co dawało im w obu przypadkach drugie miejsce po bolszewikach (w Moskwie bolszewicy otrzymali 45,3 procent głosów bez garnizonu). Kadeci wygrali z bolszewikami w 11 na 38 stolic guberni, a w wielu innych zajmowali drugie miejsce, przy niewiele gorszych wynikach. Partia kadetów była drugą najsilniejszą partią w rosyjskich miastach, prawie o tym samym poparciu co bolszewicy.
Rosyjscy chłopi stanowiący większość społeczeństwa poparli prawie jednomyślnie eserowców (socjalistów-rewolucjonistów). Jednak w miastach mieli oni niewielkie poparcie – nie wygrali wyborów w żadnej z 38 stolic gubernialnych, ustępując zarówno bolszewikom, jak i kadetom.
Na listy współpracujących z bolszewikami lewicowych eserowców, którzy w zamyśle Lenina mieli odebrać głosy partii eserowców, padło zaledwie 451 000 głosów – 1 procent głosów oddanych[1].
Na 715 miejsc w Zgromadzeniu bolszewicy uzyskali 175 mandatów.
Wyniki[2]
Partia | Poparcie w mln | Poparcie % |
---|---|---|
Eserowcy | 17 mln 943 tys. | 40,4% |
Bolszewicy | 10 mln 661 tys. | 24% |
Mienszewicy | 1 mln 144 tys. | 2,6% |
Lewicowi eserowcy | 451 tys. | 1% |
Inni | 401 tys. | 0,9% |
Rosyjskie partie socjalistyczne razem | 30 mln 600 tys. | 68,9% |
Kadeci | 2 mln 88 tys. | 4,7% |
Inni | 1 mln 261 tys. | 2,8% |
Rosyjskie partie liberalne i niesocjalistyczne razem | 3 mln 349 tys. | 7,5% |
Ukraińscy eserowcy | 3 mln 433 tys. | 7,7% |
Gruzińscy mienszewicy | 662 tys. | 1,5% |
Musawat | 616 tys. | 1,4% |
Dasznacy | 560 tys. | 1,3% |
Ałasz Orda | 262 tys. | 0,6% |
Inni | 407 tys. | 0,9% |
Stronnictwa mniejszości narodowych razem | 5 mln 940 tys. | 13,4% |
nie zidentyfikowano | 4 mln 543 tys. | 10,2% |
Ogółem oddano 44,4 mln głosów.
Przypisy
Plakaty wyborcze
Bibliografia
- Richard Pipes, Rewolucja Rosyjska, Tadeusz Szafar (tłum.), Warszawa: Wyd. PWN, 1994, ISBN 83-01-11521-1, OCLC 69600798 .
Zobacz też
- Deputowani do Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji 1918
Media użyte na tej stronie
Избирательный бюллетень по голосованию во Всероссийское учредительное собрание, 1917
Russian Constituent Assembly election, 1917
Russian Constituent Assembly election, 1917
Голосуйте за партiю Народной свободы. Издательство: Т-во Р.Голике и Вильборгъ
Kadet election poster 1917
Russian Constituent Assembly Election 1917, party colours are arbitrary, party locations are arbitrary.
election poster, Russia, 1917
1917 - Social Democratic election poster, List 4
Все сознательные граждане Российской республики голосуют за РСДРП (1917)
Autor: Firdavs Kulolov, Licencja: CC BY-SA 4.0
Политические силы, набравшие наибольшее количество голосов по регионам России на всероссийских выборах во Всероссийское учредительное собрание в ноябре 1917 года
- Эсеры — Партия социалистов-революционеров
- Большевики — Российская социал-демократическая рабочая партия большевиков
- Меньшевики — Российская социал-демократическая рабочая партия меньшевиков
- Украинские эсеры — Украинская партия социалистов-революционеров
- Кадеты — Конституционно-демократическая партия
- Якуты — Якутский трудовой союз федералистов
- Приморцы — Совет рабочих Приморья
- Дашнаки — Армянская Революционная Федерация Дашнакцутюн
- Алашисты — Казахская партия Алаш
- Мусаватисты — Азербайджанская партия Мусават
- Исламские социалисты — Объединение исламских социалистов Средней Азии
- Самаркандцы — Мусульманская организация Самаркандской области
Плакат «Голосуйте за Партию Народной Свободы» для выборов в Учредительное собрание. Москва : Товарищество «Р. Голике и Вильборг», [1917]. Цветная литография, 1 лист, 71×49.5 см
Russian Constituent Assembly election posters. Petrograd, 1917.
SR election poster, 1917
Russian Constituent Assembly election, 1917
Menshevik election poster, 1917 election