Wybory do Senatu Republiki Czeskiej w 1996 roku

Wybory do Senatu Republiki Czeskiej w 1996 roku
Państwo

 Czechy

Rodzaj

wybory parlamentarne

Data przeprowadzenia

15–16 października 1996 (I tura); 22–23 października 1996 (II tura)

Data zarządzenia

21 grudnia 1995
przez: prezydenta
Václava Havla[1]

Podstawa prawna

245/1995 Sb.[2]

Ordynacja wyborcza

większościowa (system większości bezwzględnej)

Głosowanie
poprzednie:
brak		następne:
1998
Strona internetowa
Portal Czechy

Wybory do Senatu Republiki Czeskiej w 1996 roku odbyły się 15 i 16 października (I tura) oraz 22 i 23 października 1996 (II tura), zgodnie z postanowieniem prezydenta Václava Havla z 21 grudnia 1995[1]. Wyłoniono w nich wszystkich 81 członków I kadencji Senatu. Stało się jedyny raz po ustanowieniu tego organu, bowiem zgodnie z Konstytucją Republiki Czeskiej senatorowie są wybierani na 6-letnią kadencję, przy czym co 2 lata odnawiana jest 1/3 składu izby (27 deputowanych).

Zwycięzcą wyborów została Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS), której przedstawiciele zdobyli najwięcej mandatów oraz największą liczbę głosów w obu turach. Miejsca w izbie wyższej Parlamentu Republiki Czeskiej uzyskali także kandydaci wysunięci przez: Czeską Partię Socjaldemokratyczną (ČSSD), Unię Chrześcijańską i Demokratyczną – Czechosłowacką Partię Ludową (KDU-ČSL), Obywatelski Sojusz Demokratyczny (ODA), Komunistyczną Partię Czech i Moraw (KSČM) oraz Unię Demokratyczną (DEU), a także jeden kandydat niezależny.

Ordynacja wyborcza

Podstawą do przeprowadzenia wyborów była Ustawa z dnia 27 września 1995 o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej oraz zmianie i uzupełnieniu niektórych innych ustaw (Zákon ze dne 27. září 1995 o volbách do Parlamentu České republiky a o změně a doplnění některých dalších zákonů)[2]. Odbyły się one w 81 okręgach jednomandatowych na zasadzie większości bezwzględnej[a]. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyskał w danym okręgu ponad 50% głosów ważnych, po 6 dniach od zakończenia głosowania odbywała się decydująca tura w z udziałem 2 kandydatów z najlepszymi wynikami w I turze[b].

Były to jedyne wybory do Senatu Republiki Czeskiej, w których wyłoniono cały skład izby, a także jedyna elekcja Senatu przeprowadzona równocześnie na obszarze całego kraju oraz niezależnie od wyborów samorządowych[3]. Od 1996 co kolejne 2 lata odnawiana jest 1/3 mandatów, czyli głosowania przeprowadzane jest w 27 okręgach. Senatorów wyłonionych w 1996 podzielono z tego względu na 3 klasy, zależnie od długości kadencji i numeru okręgu – w pierwszej deputowanych wybrano na 2 lata (okręgi o numerach ), w drugiej na 4 lata (okręgi o numerach ), w trzeciej na 6 lat (okręgi o numerach )[c].

Podział okręgów wyborczych według długości kadencji senatorów wybranych w 1996[c]
KadencjaNumery okręgów
1996–19981, 4, 7, 10, 13, 16, 19, 22, 25, 28, 31, 34, 37, 40, 43, 46, 49, 52, 55, 58, 61, 64, 67, 70, 73, 76, 79
1996–20002, 5, 8, 11, 14, 17, 20, 23, 26, 29, 32, 35, 38, 41, 44, 47, 50, 53, 56, 59, 62, 65, 68, 71, 74, 77, 80
1996–20023, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, 36, 39, 42, 45, 48, 51, 54, 57, 60, 63, 66, 69, 72, 75, 78, 81

Liczba ludności każdego z okręgów nie mogła niższa lub wyższa o 15% od średniej liczby mieszkańców przypadającej na mandat w skali państwa (tzw. normy przedstawicielskiej)[d].

Czynne prawo wyborcze przysługiwało każdemu obywatelowi Republiki Czeskiej, który najpóźniej w drugim dniu głosowania (I tura) ukończył 18. rok życia[e]. Bierne prawo wyborcze miały osoby z prawem czynnym, które najpóźniej w drugim dniu głosowania ukończyły 40. rok życia[f]. Zgłaszać kandydatów mogły partie i ruchy polityczne oraz ich koalicje, ponadto prawo wysunięcia swojej kandydatury przysługiwało każdemu wyborcy, który przedłożył okręgowej komisji wyborczej 1000 podpisów poparcia wyborców zamieszkałych w danym okręgu[g].

Pierwsza tura

O mandaty senatorskie ubiegało się 519 kandydatów zgłoszonych przez partie i ruchy polityczne oraz 49 niezależnych. Najwięcej kandydatów wysunęły: Komunistyczna Partia Czech i Moraw (81, jako jedyna we wszystkich okręgach), Obywatelska Partia Demokratyczna (80), Czeska Partia Socjaldemokratyczna (79), Obywatelski Sojusz Demokratyczny (50) oraz Unia Chrześcijańska i Demokratyczna – Czechosłowacka Partia Ludowa (45)[4].

Pierwsza tura głosowania rozpoczęła się 15 października 1996 (godziny 14–22), a zakończyła kolejnego dnia (godziny 7–14)[h]. Frekwencja wyniosła 35,08%; najwyższa była w okręgu nr 27 – Praga 1 (49,72%), najniższa w okręgu nr 5 – Chomutov (20,89%)[5].

Dzięki uzyskaniu bezwzględnej większości głosów mandaty senatorskie w I turze zdobyło 3 kandydatów ODS i 1 przedstawiciel KDU–ČSL. Największy odsetek głosów – 54,13% – uzyskał Jan Koukal z ODS (okręg nr 25 – Praga 6)[6]. W pozostałych 77 okręgach konieczne było przeprowadzenie kolejnej tury wyborów; w 73 na 1. miejscu znajdowali się kandydaci ODS, w 2 – ODA, w 1 – KDU–ČSL i KSČM[7].

Druga tura

W decydującej turze wyborów zmierzyli się kandydaci: Obywatelskiej Partii Demokratycznej (76), Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (48), Unii Chrześcijańskiej i Demokratycznej – Czechosłowackiej Partii Ludowej (17), Obywatelskiego Sojuszu Demokratycznego (7), Komunistycznej Partii Czech i Moraw (4), Unii Demokratycznej (1) oraz 1 kandydat niezależny[7]. Najwięcej było pojedynków między przedstawicielami pierwszych dwóch z wymienionych partii – 47[8].

Drugą turę przeprowadzono 22 i 23 października 1996 w godzinach analogicznych do poprzedniej rundy głosowania. Frekwencja była niższa niż tydzień wcześniej – 30,63%; najwięcej osób zagłosowało w okręgu nr 20 – Praga 4 (40,94%), najmniej w okręgu nr 70 – Ostrawa-miasto (17,47%)[9].

Zwycięzcą wyborów została ODS, która zdobyła łącznie 32 mandaty. Miejsca w Senacie uzyskały również wszystkie partie, których przedstawiciele znaleźli się w II turze: ČSSD – 25, KDU-ČSL – 13, ODA – 7, KSČM – 2 i DEU – 1, a także kandydat niezależny[10]. Najlepszy procentowo wynik w ponownym głosowaniu – 72,91% – uzyskała Jitka Seitlová z KDU-ČSL (okręg nr 63 – Przerów)[11]. Spośród 77 senatorów wyłonionych w II turze 33 uzyskało najlepszy wynik także tydzień wcześniej, zaś 44 zajęło w I turze 2. pozycję[12].

Wyniki wyborów

Źródło: Český statistický úřad[7][13][5].

Partia zgłaszającaI turaII turaMandaty
Głosy%Głosy%IIIΣ%
Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS)1 006 03636,481 134 04449,153293239,50
Czeska Partia Socjaldemokratyczna (ČSSD)559 30420,28733 71331,800252530,86
Unia Chrześcijańska i Demokratyczna – Czechosłowacka Partia Ludowa (KDU-ČSL)274 3169,95247 81910,741121316,05
Obywatelski Sojusz Demokratyczny (ODA)222 3198,06119 7305,190778,64
Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSČM)393 49414,2745 3041,960222,47
Unia Demokratyczna (DEU)24 4540,8914 6560,640111,23
Pozostałe partie i ruchy polityczne (26)160 5615,82——0—0—
Kandydaci niezależni117 6414,2711 9930,520111,23
Ogółem2 758 125100,002 307 259100,0047781100,00
Głosy nieważne32 9601,1816 1820,70
Frekwencja2 800 10835,032 326 46430,63

Lista wybranych senatorów

Wytłuszczono imiona i nazwiska oraz odsetek głosów oddanych na kandydatów, którzy zdobyli mandaty w I turze głosowania. W nawiasach podano miejsce zajęte przez danego kandydata w I turze.

Źródło: Český statistický úřad[7][14].

Okręg wyborczyImię i nazwiskoPartia zgłaszającaI turaII turaKadencja
1 – Karlowe WaryKulhánek, VladimírVladimír KulhánekODS41,74 (1.)61,311996–1998
2 – SokolovVyvadil, JiříJiří VyvadilČSSD27,03 (2.)55,041996–2000
3 – ChebMorávek, PeterPeter MorávekČSSD26,97 (2.)57,811996–2002
4 – MostFalbr, RichardRichard Falbrniezależny26,34 (2.)53,231996–1998
5 – ChomutovDrlý, LadislavLadislav DrlýKSČM22,00 (2.)56,031996–2000
6 – LounyHavlíček, IvanIvan HavlíčekČSSD23,71 (2.)55,861996–2002
7 – Pilzno-południeJurečka, JaroslavJaroslav JurečkaODS41,88 (1.)51,591996–1998
8 – RokycanyJirava, FrantišekFrantišek JiravaČSSD28,20 (2.)55,601996–2000
9 – Pilzno-miastoKulhánek, BohuslavBohuslav KulhánekODS49,09 (1.)62,381996–2002
10 – Český KrumlovVachta, KarelKarel VachtaČSSD20,49 (2.)51,771996–1998
11 – DomažliceSmutný, PetrPetr SmutnýČSSD23,10 (2.)50,321996–2000
12 – StrakoniceRychetský, PavelPavel RychetskýČSSD24,41 (2.)55,831996–2002
13 – TaborEybert, PavelPavel EybertODS42,88 (1.)52,961996–1998
14 – Czeskie BudziejowicePospíšil, JiříJiří PospíšilODS40,40 (1.)56,111996–2000
15 – PelhřimovStechMilan ŠtěchČSSD25,11 (2.)52,411996–2002
16 – BerounRückl, JiříJiří RücklODA19,02 (2.)50,161996–1998
17 – Praga 12Krámek, JanJan KrámekODS48,65 (1.)56,111996–2000
18 – PrzybramVojíř, ZdeněkZdeněk VojířČSSD21,71 (2.)52,851996–2002
19 – Praga 11Mencl, VáclavVáclav MenclODS47,81 (1.)63,701996–1998
20 – Praga 4Klausner, ZdeněkZdeněk KlausnerODS48,63 (1.)53,801996–2000
21 – Praga 5ZantovskyMichael ŽantovskýODA36,55 (2.)56,071996–2002
22 – Praga 10Kondr, MilanMilan KondrODS50,84 (1.)—1996–1998
23 – Praga 8Palečková, AlenaAlena PalečkováODS40,10 (1.)62,631996–2000
24 – Praga 9Pavlata, JosefJosef PavlataODS48,41 (1.)62,451996–2002
25 – Praga 6Koukal, JanJan KoukalODS54,13 (1.)—1996–1998
26 – Praga 2Zeman, VladimírVladimír ZemanODS53,79 (1.)—1996–2000
27 – Praga 1Benda, VáclavVáclav BendaODS39,97 (1.)55,671996–2002
28 – MielnikHorák, JaroslavJaroslav HorákODS44,83 (1.)55,551996–1998
29 – LitomierzyceBurda, KarelKarel BurdaODS41,93 (1.)60,601996–2000
30 – KladnoSvoboda, LadislavLadislav SvobodaČSSD19,66 (2.)54,941996–2002
31 – Uście nad ŁabąNeubauer, OtoOto NeubauerČSSD27,39 (2.)59,881996–1998
32 – CiepliceMusial, JaroslavJaroslav MusialČSSD19,62 (2.)52,681996–2000
33 – DěčínLánský, EgonEgon LánskýČSSD30,34 (2.)56,961996–2002
34 – LiberecSobotka, PřemyslPřemysl SobotkaODS37,47 (1.)56,311996–1998
35 – Jablonec nad NysąVízek, FrantišekFrantišek VízekČSSD24,70 (2.)50,801996–2000
36 – Česká LípaCoufal, MiroslavMiroslav CoufalČSSD21,65 (2.)52,861996–2002
37 – JiczynLiška, JiříJiří LiškaODS44,79 (1.)56,521996–1998
38 – Mladá BoleslavFilipová, JarmilaJarmila FilipováODS39,61 (1.)59,361996–2000
39 – TrutnovSubrtVlastimil ŠubrtODS38,92 (1.)53,811996–2002
40 – Kutná HoraFloss, KarelKarel FlossČSSD26,42 (2.)53,071996–1998
41 – BenešovBenešová, LibušeLibuše BenešováODS46,12 (1.)60,881996–2000
42 – KolínMalát, VladislavVladislav MalátODS35,82 (1.)55,281996–2002
43 – PardubiceMoserová, JaroslavaJaroslava MoserováODA20,58 (2.)56,061996–1998
44 – ChrudimPithart, PetrPetr PithartKDU-ČSL29,90 (2.)61,701996–2000
45 – Hradec KrálovéBarták, KarelKarel BartákODA21,31 (2.)50,481996–2002
46 – Uście nad OrlicąCadaBohumil ČadaKDU-ČSL26,84 (2.)57,231996–1998
47 – NáchodMüller, MiloslavMiloslav MüllerODS48,84 (1.)62,131996–2000
48 – Rychnov nad KněžnouBartoš, FrantišekFrantišek BartošKDU-ČSL20,42 (2.)53,341996–2002
49 – BlanskoPavlů, LiborLibor PavlůČSSD21,54 (2.)53,921996–1998
50 – SvitavyBrýdl, JiříJiří BrýdlKDU-ČSL24,54 (2.)57,771996–2000
51 – Zdziar nad SazawąSenkyrJiří ŠenkýřKDU-ČSL23,20 (2.)57,611996–2002
52 – IgławaJehlička, VáclavVáclav JehličkaODA38,03 (1.)70,491996–1998
53 – TřebíčHeřman, PavelPavel HeřmanDEU21,17 (2.)59,661996–2000
54 – ZnojmoSpacekMilan ŠpačekKDU-ČSL23,26 (2.)69,581996–2002
55 – Brno-wieśSvobodová, VlastaVlasta SvobodováODS35,72 (1.)59,711996–1998
56 – BrzecławPavlov, JiříJiří PavlovODS37,27 (1.)50,291996–2000
57 – VyškovDočekal, OldřichOldřich DočekalKDU-ČSL22,35 (2.)59,191996–2002
58 – Brno-miastoZahradníček, LuděkLuděk ZahradníčekODS37,98 (1.)54,451996–1998
59 – Brno-miastoSalzmann, RichardRichard SalzmannODS46,00 (1.)58,321996–2000
60 – Brno-miastoZahradníček, JanJan ZahradníčekKDU-ČSL50,06 (1.)—1996–2002
61 – OłomuniecJařab, JosefJosef JařabODA25,21 (2.)55,021996–1998
62 – ProściejówKavan, JanJan KavanČSSD24,69 (2.)53,851996–2000
63 – PrzerówSeitlová, JitkaJitka SeitlováODA26,27 (1.)72,911996–2002
64 – BruntálBabka, ZdeněkZdeněk BabkaČSSD26,83 (2.)62,931996–1998
65 – ŠumperkReitinger, VáclavVáclav ReitingerČSSD19,71 (2.)54,521996–2000
66 – OłomuniecKorytář, KarelKarel KorytářČSSD23,49 (2.)52,451996–2002
67 – Nowy JiczynKonečný, FrantišekFrantišek KonečnýODS34,12 (1.)50,151996–1998
68 – OpawaVoráček, JanJan VoráčekODS25,61 (1.)56,331996–2000
69 – Frydek-MistekVašinková, VěraVěra VašinkováČSSD28,32 (2.)52,461996–2002
70 – Ostrawa-miastoTopolánek, MirekMirek TopolánekODS37,94 (1.)51,311996–1998
71 – Ostrawa-miastoZapletal, JanJan ZapletalČSSD24,85 (2.)52,691996–2000
72 – Ostrawa-miastoMatuška, VítězslavVítězslav MatuškaČSSD23,28 (2.)52,751996–2002
73 – Frydek-MistekSkrabisEmil ŠkrabišKDU-ČSL23,05 (2.)61,431996–1998
74 – KarwinaMichalík, AlfrédAlfréd MichalíkČSSD26,48 (2.)59,781996–2000
75 – KarwinaPetraš, AntonínAntonín PetrašKSČM28,16 (1.)52,251996–2002
76 – KromieryżNováková, EvaEva NovákováKDU-ČSL21,49 (2.)55,181996–1998
77 – VsetínOplt, VladimírVladimír OpltODS39,92 (1.)52,021996–2000
78 – ZlinOndrová, IrenaIrena OndrováODS35,87 (1.)52,641996–2002
79 – HodonínBenda, JanJan BendaKDU-ČSL21,23 (2.)54,041996–1998
80 – ZlinStodůlka, JiříJiří StodůlkaKDU-ČSL29,48 (2.)60,161996–2000
81 – Uherské HradištěPetřík, JaroslavJaroslav PetříkKDU-ČSL26,45 (1.)65,961996–2002

Uwagi

  1. ↑ §§ 59 i 75 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  2. ↑ § 76 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  3. ↑ a b § 94 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  4. ↑ § 59 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  5. ↑ § 1 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  6. ↑ § 57 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  7. ↑ § 61 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  8. ↑ Na podstawie § 19 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.

Przypisy

  1. ↑ a b Rozhodnutí prezidenta republiky ze dne 21. prosince 1995 o vyhlášení voleb do Senátu Parlamentu České republiky, 12/1996 Sb.. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  2. ↑ a b Zákon ze dne 27. září 1995 o volbách do Parlamentu České republiky a o změně a doplnění některých dalších zákonů, 245/1995 Sb.. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  3. ↑ Tomáš Lebeda, Klára Vlachová, Blanka Řeháková. První volby do Senátu. Analýza voleb do Senátu Parlamentu České republiky v roce 1996. „Sociologické studie / Sociological Studies”. 09:1, s. 7. Sociologický ústav AV ČR. (cz.). 
  4. ↑ Tomáš Lebeda, Klára Vlachová, Blanka Řeháková. První volby do Senátu. Analýza voleb do Senátu Parlamentu České republiky v roce 1996. „Sociologické studie / Sociological Studies”. 09:1, s. 20. Sociologický ústav AV ČR. (cz.). 
  5. ↑ a b Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Volební účast v obvodech v 1. kole. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  6. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Senátoři zvoleni v 1. kole dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  7. ↑ a b c d Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Kandidáti postupující do 2. kola dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  8. ↑ Tomáš Lebeda, Klára Vlachová, Blanka Řeháková. První volby do Senátu. Analýza voleb do Senátu Parlamentu České republiky v roce 1996. „Sociologické studie / Sociological Studies”. 09:1, s. 31. Sociologický ústav AV ČR. (cz.). 
  9. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Volební účast v obvodech v 2. kole. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  10. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Přehledy – senátoři dle volební strany. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  11. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Senátoři zvoleni v 2. kole dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  12. ↑ Tomáš Lebeda, Klára Vlachová, Blanka Řeháková. První volby do Senátu. Analýza voleb do Senátu Parlamentu České republiky v roce 1996. „Sociologické studie / Sociological Studies”. 09:1, s. 32. Sociologický ústav AV ČR. (cz.). 
  13. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Všichni platní kandidáti dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).
  14. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 15.11. – 16.11.1996. Všichni senátoři dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2017-10-22]. (cz.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Wybory w Czechach
Wybory do Izby Poselskiej
Wybory do Senatu
Wybory do Parlamentu Europejskiego
Wybory prezydenckie
Referendum

Godło Czech

Czechy

Media użyte na tej stronie