Wybory parlamentarne na Litwie w 1926 roku

Wybory parlamentarne na Litwie w 1926 roku odbyły się w dniach 8–10 maja 1926. Wybrano w nich Sejm Republiki Litewskiej III kadencji, ostatni demokratyczny parlament w dziejach przedwojennej Litwy.

Historia

Wybory zostały zarządzone przez prezydenta Aleksandra Stulginskisa na skutek upływu kadencji Sejmu II kadencji[1]. Wyborcy mieli za zadanie wybrać 85 posłów do nowego Sejmu – zwiększenie ich liczby było spowodowane przyłączeniem do Litwy w 1923 Kraju Kłajpedy.

Najlepszy wynik wyborczy zanotował Blok Chrześcijańsko-Demokratyczny, jednak w porównaniu z wyborami z 1923 stracił 16% głosów, pozostając bez szans na samodzielne stworzenie rządu. Sukces odniosły partie centrolewicy: Związek Ludowy uzyskał 6 mandatów więcej niż w poprzednim Sejmie, a socjaldemokraci podwoili ich liczbę. Po raz pierwszy do parlamentu dostał się Związek Litewskich Narodowców, który startował w bloku wyborczym z Litewskim Ludowym Związkiem Chłopskim i Partią Rolników, której przedstawiciele również po raz pierwsi zasiedli w sejmowych ławach. W nowym parlamencie zabrakło przedstawiciela narodowości rosyjskiej, znaczne straty poniosła mniejszość żydowska, za to pojawili się Niemcy z Kłajpedy. Swój stan posiadania zachowali Polacy.

W wyniku wyborów wyłoniła się centrolewicowa koalicja ludowców z socjaldemokratami wsparta przez mniejszości narodowe, która przejęła władzę w czerwcu 1926, odsuwając od rządów chadecję.

Podział mandatów w Sejmie

partiamandaty
Blok Chrześcijańsko-Demokratyczny[2]30
Litewski Ludowy Związek Chłopski22
Litewska Partia Socjaldemokratyczna15
Kłajpedzianie[3]5
Polacy4
Żydzi3
Związek Litewskich Narodowców3
Litewska Partia Rolników2
Niemcy1
Razem85

Przypisy

  1. Wg konstytucji z 1920 kadencja parlamentu i prezydenta wynosiła 3 lata, zob. (red.) Leszek Garlicki, Konstytucja Republiki Litewskiej, Warszawa 2006
  2. W łonie Bloku podział mandatów przedstawiał się następująco: Chrześcijańska demokracja - 14, Związek Rolników - 11, Federacja Pracy - 5, tamże, s. 82
  3. Wszyscy posłowie z Kłajpedy reprezentowali partie niemieckie, zob.: Piotr Łossowski, Kłajpeda kontra Memel. Problem Kłajpedy w latach 1918-1939-1945, Warszawa 2007

Bibliografia

  • Piotr Łossowski, Kraje bałtyckie na drodze od demokracji parlamentarnej do dyktatury (1918-1934), Ossolineum 1972.
  • Piotr Łossowski, Litwa, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2001.

Media użyte na tej stronie