Wybory parlamentarne na Ukrainie w 2014 roku

Wyniki wyborów parlamentarnych na Ukrainie w 2014. U góry okręg wielomandatowy (z zaznaczeniem komitetu, który uzyskał w najwięcej głosów na danym terytorium odpowiadającym okręgowi jednomandatowemu). Na dole wyniki w okręgach jednomandatowych

Frekwencja wyborcza według regionów^[1]

Wybory parlamentarne na Ukrainie w 2014 roku odbyły się 26 października 2014 roku. W ich wyniku Ukraińcy wybrali 423 deputowanych do Rady Najwyższej VIII kadencji. Pozostałe 27 miejsc w 450-osobowym parlamencie pozostało nieobsadzone. Frekwencja wyborcza wyniosła 52,42%.

Wybory w okręgu wielomandatowym zakończyły się zwycięstwem Frontu Ludowego premiera Arsenija Jaceniuka, jednakże dzięki zwycięstwom w okręgach jednomandatowych znacznie więcej miejsc w parlamencie uzyskał prezydencki Blok Petra Poroszenki. Próg wyborczy przekroczyły także Samopomoc mera Lwowa Andrija Sadowego, Blok Opozycyjny powiązany z Partią Regionów, Partia Radykalna posła Ołeha Laszki i Batkiwszczyna byłej premier Julii Tymoszenko. W blisko połowie jednomandatowych okręgów wyborczych zwyciężyli tzw. kandydaci niezależni (w ponad 2/3 przypadków dotychczasowi deputowani).

Tło wyborów i ordynacja wyborcza

Były to wybory przedterminowe – poprzednie wybory odbyły się w 2012. Wydarzenia Euromajdanu, protestów z przełomu lat 2013–2014 skierowanych przeciwko rządom Wiktora Janukowycza, doprowadziły jednak do zmian politycznych w kraju w tym powołania nowego rządu i przedterminowych wyborów prezydenckich, które odbyły się 25 maja 2014. Ich zwycięzca, Petro Poroszenko, wyraził oczekiwanie przeprowadzenia wyborów parlamentarnych jeszcze w tym samym roku^[2]. Pretekstem do ich ogłoszenia w dniu 25 sierpnia 2014 był formalny rozpad koalicji rządzącej^[3] (przy czym opuszczające ją partie Swoboda i UDAR nie wycofały z rządu swoich ministrów).

14 sierpnia 2014 Rada Najwyższa nie rozpoznała żadnej z proponowanych zmian w ordynacji wyborczej^[4]. W rezultacie obowiązywały przyjęte w 2011 reguły stosowane przy wyborach w 2012. Wybór pierwszej połowy posłów (225) następował z zamkniętych list krajowych, mandaty dzielono pomiędzy ugrupowania, które przekroczyły wynoszący 5% próg wyborczy^[5]. Wybór drugiej połowy posłów następował w 225 jednomandatowych okręgach wyborczych^[5] (w jednej turze). Listy krajowe mogły wystawiać wyłącznie partie polityczne, ordynacja wyborcza nie przewidziała ponownie funkcjonowania koalicji wyborczych. Działacze danego ugrupowania startujący z listy krajowej innego figurowali zatem formalnie jako osoby bezpartyjne.

Z powodu aneksji Krymu wyborów nie przeprowadzono w 10 okręgach Republiki Autonomicznej Krymu i w 2 okręgach Sewastopola. Wojna w Donbasie uniemożliwiła również głosowanie w 9 okręgach obwodu donieckiego i w 6 okręgach obwodu ługańskiego^[6] (w dwóch ostatnich przypadkach dokonano jednak rejestracji kandydatów).

Kandydaci

Centralna Komisja Wyborcza zarejestrowała 29 list krajowych zawierających ponad 3,1 tysiąca kandydatów^[7], a także ponad 3,5 tysiąca kandydatów w okręgach jednomandatowych (w tym około 2 tysięcy niezależnych)^[8].

Okres przedwyborczy wiązał się z istotnymi przemianami na ukraińskiej scenie politycznej. W sierpniu 2014 reaktywowano nieaktywną od blisko dziesięciu lat powiązaną z prezydentem Partię Solidarność – przyjęła nazwę Blok Petra Poroszenki, a na jej czele stanął Jurij Łucenko^[9]. We wrześniu BPP podpisał porozumienie o wspólnym starcie z ugrupowaniem UDAR byłego boksera i mera Kijowa Witalija Kłyczki^[10]. W tym samym miesiącu skupiona wokół premiera Arsenija Jaceniuka i przewodniczącego parlamentu Ołeksandra Turczynowa grupa polityków, która wystąpiła z Batkiwszczyny, powołała nową formację pod nazwą Front Ludowy^[11]. Stanowiąca do lutego 2014 polityczne zaplecze Wiktora Janukowycza Partia Regionów podjęła decyzję o rezygnacji z udziału w wyborach^[12]. Środowiska przeciwników Euromajdanu, w tym licznych regionałów, ostatecznie połączył Blok Opozycyjny^[13].

Wśród kandydatów znalazło się grono osób, które zyskały popularność i rozpoznawalność swoją aktywnością w czasie Euromajdanu (m.in. Mychajło Hawryluk, Ihor Łucenko, Wołodymyr Parasiuk), kryzysu krymskiego (Julij Mamczur) i wojny w Donbasie (Jurij Bereza, Nadija Sawczenko, Semen Semenczenko, Andrij Teteruk, Dmytro Tymczuk). Wśród kandydatów niezależnych znalazła się liczna grupa parlamentarzystów VII kadencji, w tym wielu deputowanych z frakcji Partii Regionów, jak też posłów, którzy opuścili obóz władzy w trakcie i po protestach. Analizy publicystyczne zajmowały się także wskazywaniem związków poszczególnych ugrupowań (w tym partii prezydenta i premiera) z oligarchami^[14][15][16]. Tradycyjnie w wyborach wystartowała także grupa osób z listy najbogatszych Ukraińców (m.in. Wadym Nowynski, Kostiantyn Żewaho, Serhij Taruta).

Wyniki

Przypisy

Bibliografia

• Serwis CVK – Wybory 2014 (ukr.). [dostęp 2014-11-08].