Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku
| |||
| Państwo |  Hiszpania | ||
| Rodzaj | parlamentarne | ||
| Data przeprowadzenia | 28 kwietnia 2019 | ||
| Data zarządzenia | 4 marca 2019 przez: Króla Hiszpanii Filipa VI | ||
| Ordynacja wyborcza | proporcjonalna | ||
| Głosowanie | |||
| |||
| |||
| poprzednie: 2016 | następne: 11.2019 | ||
Portal  Hiszpania | |||
Hiszpania.svg) Ustrój i polityka Hiszpanii Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Monarcha Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Wybory Polityka zagraniczna |
Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku – przedterminowe wybory do Kongresu Deputowanych i Senatu, które odbyły się 28 kwietnia. Uprawnionych do głosowania było prawie 34,8 mln obywateli, którzy wybierali 350 posłów do Kongresu Deputowanych XIII kadencji i 208 z 266 senatorów.
W poprzednich wyborach parlamentarnych w 2016 roku sukces odniosła centroprawicowa Partia Ludowa (PP). Ponownie żadna z partii nie zdobyła większości parlamentarnej. Proces tworzenia rządu zakończył się w październiku 2016 roku, kiedy Mariano Rajoy przy wstrzymaniu się większości posłów PSOE otrzymał wotum zaufania dla swojego mniejszościowego rządu[1]. Lecz w maju 2018 roku w związku z licznymi aferami korupcyjnymi z wieloma politykami PP, socjaliści pod wodzą Pedro Sáncheza wysunęli wniosek o wotum nieufności dla drugiego rządu Mariano Rajoya. Wniosek poparły: koalicja partii lewicowych pod wodzą Podemos oraz katalońscy i baskijscy nacjonaliści[2]. 1 czerwca 2018 roku wniosek o wotum nieufności przeszedł stosunkiem 180 do 169 głosów i 1 głosu wstrzymującego[3]. W konsekwencji Rajoy został odwołany z funkcji premiera, a następnego dnia szef PSOE Sanchez utworzył swój mniejszościowy rząd. W lutym 2019 roku partie opozycyjne oraz katalońscy nacjonaliści i galicyjska En Marea przegłosowały swój sprzeciw wobec projektowi budżetu na rok 2019 (stosunkiem głosów 158 za – 191 przeciw)[4]. W następstwie wyników głosowania Sanchez zwrócił się do Króla Filipa VI o rozwiązanie Kortezów i zarządzenie wyborów przedterminowych, co nastąpiło na mocy Dekretu Królewskiego z 4 marca 2019 r[5].
Status grup parlamentarnych w momencie rozwiązania parlamentu
| Kongres Deputowanych | ||
|---|---|---|
| Grupa parlamentarna | Liczba posłów | |
| Grupa Ludowców w Kongresie (PP) | 137 | |
| Grupa Socjalistów (PSOE) | 84 | |
| Konfederacyjna Grupa UP-ECP-Marea (Podemos+IU) | 67 | |
| Grupa Obywateli (Ciudadanos) | 32 | |
| Grupa Republikańskiej Lewicy (ERC) | 9 | |
| Baskijska Grupa PNV | 5 | |
| Grupa mieszana | 16 | |
| Senat | ||
|---|---|---|
| Grupa parlamentarna | Liczba senatorów | |
| Grupa Ludowców w Senacie (PP) | 147 | |
| Grupa Socjalistów (PSOE) | 60 | |
| Grupa Podemos (Podemos) | 20 | |
| Grupa Republikańskiej Lewicy (ERC) | 12 | |
| Baskijska Grupa PNV w Senacie | 6 | |
| Grupa Nacjonalistycznych Senatorów (PDeCAT+CC) | 6 | |
| Grupa mieszana | 15 | |
Główne partie polityczne biorące udział w wyborach
Unia Ludowa Nawarry, PP i Ciudadanos utworzyły koalicję Navarra Suma (NA+) na te wybory i wybory regionalne w maju. W Galicji En Marea postanowiła o wystawieniu osobnej od Unidas Podemos listy. Na Balearach utworzono koalicję partii Więcej dla Majorki (Mes), Więcej dla Minorki (MpM), Teraz Ibiza (Ara Eivissa) i ERC pod nazwą Veus Progressistes (Postępowe Głosy), w Senacie ta koalicja jest poszerzona o Podemos i Zjednoczoną Lewicę.
Kampania
Hasła wyborcze
| Partia lub koalicja | Oryginalne hasło | W tłumaczeniu na polski | |
|---|---|---|---|
| PP | « Valor seguro » | „Bezpieczna wartość” | |
| PSOE | « La España que quieres / ❤ » « Haz que pase » « Estamos muy cerca » | „Hiszpania, którą chcesz / ❤” „Zrób to” „Jesteśmy bardzo blisko” | |
| Unidas Podemos | « La historia la escribes tú » | „Historia jest pisana przez ciebie” | |
| Ciudadanos | « ¡Vamos Ciudadanos! » | „Naprzód Obywatele” | |
| ERC-Sobiranistes | « Va de llibertat » | „Idziemy po wolność” | |
| JxCat-Junts | « Tu ets la nostra força. Tu ets la nostra veu » | „Jesteś naszą siłą. Jesteś naszym głosem” | |
| EAJ/PNV | « Nos mueve Euskadi. Zurea, gurea » | „Kraj Basków nas rozwija. Co twoje, to nasze” | |
| Compromís | « Imparables » | „Niepokonani” | |
| EH Bildu | « Erabaki. Para avanzar » | „Zdecyduj. By uczynić postęp” | |
| Vox | « Por España » | „Dla Hiszpanii” | |
Debaty przedwyborcze
| Data | Organizator | Gospodarz(-e) | O Obecny I Inny kandydat NZ Niezaproszony | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PP | PSOE | UP | Cs | ERC | JxCat | PNV | Vox | Przypisy | |||
| 13 kwietnia | La Sexta | Inaki Lopez | O Uriarte | O M.J. Montero | O I. Montero | O Arrimadas | NZ | [7] | |||
| 16 kwietnia | RTVE | Xabier Fortes | I A. de Toledo | I M.J. Montero | I I. Montero | I Arrimadas | I Rufián | NZ | O Esteban | NZ | [8] |
| 22 kwietnia | O Casado | O Sánchez | O Iglesias | O Rivera | NZ | [9] | |||||
| 23 kwietnia | Atresmedia | Ana Pastor Vicente Valles | [10] | ||||||||
Wyniki i frekwencja
Frekwencja
| Wspólnota autonomiczna | 14:00 | 18:00 | Ostateczna |
|---|---|---|---|
| Andaluzja | 38.94% | 57.25% | 73.31% |
| Aragonia | 44.65% | 62.32% | 77.62% |
| Asturia | 40.15% | 58.67% | 73.35% |
| Baleary | 38.1% | 54.42% | 67.58% |
| Ceuta (miasto autonomiczne) | 30.47% | 48.84% | 63.97% |
| Estremadura | 42.88% | 60.22% | 76.31% |
| Galicja | 36.97% | 58.93% | 73.97% |
| Kantabria | 43.12% | 63.64% | 78.09% |
| Kastylia-La Mancha | 42.71% | 62.35% | 78.02% |
| Kastylia i León | 41.8% | 62.0% | 78.24% |
| Katalonia | 43.52% | 64.2% | 77.58% |
| Kraj Basków | 41.75% | 60.05% | 74.52% |
| La Rioja | 44.76% | 61.62% | 78.11% |
| Madryt | 43.61% | 65.11% | 79.75% |
| Melilla (miasto autonomiczne) | 28.14% | 45.45% | 63.02% |
| Murcja | 43.41% | 61.85% | 75.69% |
| Nawarra | 43.79% | 60.97% | 76.29% |
| Walencja | 45.87% | 61.67% | 76.34% |
| Wyspy Kanaryjskie | 30.72% | 51.0% | 68.14% |
| W całym kraju | 41.49% | 60.76% | 75.75% |
| Źródło: Avances de participación – Elecciones generales 2019 | |||
Kongres Deputowanych
 | ||||||
| Partie i koalicje | Liczba głosów | Mandaty | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | ±pp | Suma | +/− | ||
| Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) | 7,480,755 | 28.68 | +6.05 | 123 | +38 | |
| Partia Ludowa (PP) | 4,356,023 | 16.70 | –15.87 | 66 | –69 | |
| Obywatele – Partia Obywatelska (Cs) | 4,136,600 | 15.86 | +2.68 | 57 | +25 | |
| Unidas Podemos (Unidas Podemos) | 3,732,929 | 14.31 | –5.40 | 42 | –24 | |
| En Comú Podem (ECP) | 614,738 | 2.36 | –1.19 | 7 | –5 | |
| Vox (Vox) | 2,677,173 | 10.26 | +10.06 | 24 | +24 | |
| Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC–Sobiranistes) | 1,019,558 | 3.91 | +1.28 | 15 | +6 | |
| Razem dla Katalonii – Razem (JxCat–Junts) | 497,638 | 1.91 | –0.10 | 7 | –1 | |
| Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV) | 394,627 | 1.51 | +0.32 | 6 | +1 | |
| Animalistyczna Partia Przeciwko Maltretacji Zwierząt (PACMA) | 326,045 | 1.25 | +0.06 | 0 | ±0 | |
| Jedność Kraju Basków (EH Bildu) | 258,840 | 0.99 | +0.22 | 4 | +2 | |
| Koalicja Kompromis: Bloc–IdPV–VerdsEquo (Compromís 2019) | 172,751 | 0.66 | New | 1 | +1 | |
| Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa–PNC) | 137,196 | 0.53 | +0.20 | 2 | +1 | |
| Wolny Lud–Jesteśmy Alternatywą–Piraci: Front Republika (Front Republicà) | 113,008 | 0.43 | New | 0 | ±0 | |
| Navarra Suma (NA+) | 107,124 | 0.41 | –0.12 | 2 | ±0 | |
| Galicyjski Blok Nacjonalistyczny (BNG) | 93,810 | 0.36 | +0.17 | 0 | ±0 | |
| Regionalna Partia Kantabrii (PRC) | 52,197 | 0.20 | New | 1 | +1 | |
| Pozostałe partie | 329,856 | 1.26 | 0 | ±0 | ||
| Głosy puste | 199,511 | 0.76 | +0.02 | |||
| Suma | 26,085,641 | 350 | ±0 | |||
| Głosy ważne | 26,085,641 | 98.96 | –0.11 | |||
| Głosy nieważne | 275,410 | 1.04 | +0.11 | |||
| Frekwencja | 26,361,051 | 75.75 | +9.27 | |||
| Absencja | 8,437,153 | 24.25 | –9.27 | |||
| Zarejestrowani wyborcy | 34,799,107 | |||||
| Źródło: Total nacional – Congreso | ||||||
Senat
 | |||||
| Partie i koalicje | Wybrani bezpośrednio | Nominowani przez parl. regionalne | Suma | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Mandaty | +/− | ||||
| Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) | 123 | +81 | 18 | 141 | |
| Partia Socjalistów Katalonii (PSC) | 3 | +3 | 1 | 4 | |
| Partia Ludowa (PP) | 54 | –73 | 19 | 73 | |
| Foro Asturias (FAC) | 0 | –1 | 0 | 0 | |
| Unidas Podemos (Unidas Podemos) | 0 | –16 | 6 | 6 | |
| En Comú Podem (ECP) | 0 | –4 | 1 | 1 | |
| Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC–Sobiranistes) | 11 | +1 | 2 | 13 | |
| Obywatele – Partia Obywatelska (Cs) | 4 | +4 | 6 | 10 | |
| Razem dla Katalonii – Razem (JxCat–Junts) | 2 | ±0 | 2 | 4 | |
| Koalicja Kompromis (Compromís) | 0 | ±0 | 1 | 1 | |
| Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV) | 9 | +4 | 1 | 10 | |
| Navarra Suma (NA+) | 3 | +2 | 0 | 3 | |
| Jedność Kraju Basków (EH Bildu) | 1 | +1 | 1 | 2 | |
| Solidarność Basków (EA) | 0 | ±0 | 0 | 0 | |
| Grupa Socjalistów Gomery (ASG) | 1 | ±0 | 0 | 1 | |
| Vox (Vox) | 0 | ±0 | 1 | 1 | |
| Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa–PNC) | 0 | –1 | 1 | 1 | |
| Niezależna Grupa Herreńska (AHI) | 0 | –1 | 0 | 0 | |
| Nueva Canarias (NCa) | 0 | –1 | 0 | 0 | |
| Partia Aragońska (PAR) | 0 | –2 | 0 | 0 | |
| Suma | 208 | ±0 | 58 | 266 | |
| Źródło: Total nacional – Senado | |||||
Następstwo wyborów
Wybory zakończyły się zwycięstwem Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej premiera Pedro Sáncheza. Było to pierwsze zwycięstwo tej partii od 2008 roku. PSOE wygrała w dużej większości okręgów wyborczych (prowincji) i w 14 na 17 wspólnot autonomicznych oraz w mieście autonomicznym Ceuta. Blok partii prawicowych PP-Cs-Vox zdobył tylko 42,9% głosów i 147 mandatów poselskich (149 uwzględniając liczbę posłów centroprawicowej koalicji Navarra Suma) w porównaniu do 165 miejsc i 43,0% głosów zdobytych w sumie przez PSOE i Unidas Podemos. PSOE Sáncheza była wskutek tego jedyną partią, która miała realne szanse na stworzenie rządu przy wsparciu mniejszych partii[11]. Dodatkowo po raz pierwszy od 30 lat PSOE zdobyła większość mandatów w Senacie[12]. Socjaliści odzyskali kontrolę nad Senatem po 23 latach dominacji senatorów centroprawicowej Partii Ludowej.
Poparcie wyborcze dla ludowców gwałtownie spadło i zaliczyło najgorszy wynik od powstania partii w 1989 roku. PP pozostała największą partią jedynie w 4 prowincjach: Ávili, Lugo, Ourense i Salamance oraz w mieście autonomicznym Melilla. Ludowcy nie wygrali jednak w żadnej wspólnocie autonomicznej, nawet w Galicji, gdzie prawica przegrała z socjalistami po raz pierwszy od odnowienia demokracji w II poł. lat 70[13][14]. Partia Ludowa straciła w porównaniu z wyborami w 2016 roku ponad 3.5 miliona głosów. Według powyborczych analiz 1.4 mln wyborców PP z 2016 roku oddało tym razem swój głos na partię Obywatele Alberta Rivery, ponad 1.6 mln głosów padło na skrajnie prawicowy Vox, ok. 400 tys. wyborców nie poszło na wybory, a ok. 300 tys. oddało głos na socjalistów[15].
Po utracie ponad połowy mandatów w Kongresie, kierownictwo Partii Ludowej odwołało Javiera Maroto ze stanowiska szefa kampanii. Sam Maroto stracił swój mandat poselski z prowincji Álava na rzecz EH Bildu (proniepodległościowej lewicy) i po raz pierwszy do 1979 roku prawica nie uzyskała reprezentanta do Kongresu z tej prowincji. Pablo Casado, lider PP, którego przesunięcie partii na pozycje bardziej prawicowe, i budzące kontrowersje przywództwo zostało nazwane przez komentatorów, w świetle wyników wyborów, „samobójstwem”[16], odmówił rezygnacji i zamiast tego zaproponował powrót partii na pozycje bardziej centrowe. Zrobił to pod presją przywódców regionalnych struktur PP na miesiąc przed wyborami samorządowymi i do parlamentów regionalnych zaplanowanymi na 26 maja[17].
Skrajna prawica natomiast weszła do parlamentu po raz pierwszy do 40 lat, kiedy Blas Pinar, lider ultraprawicowej, faszystowskiej Unii Narodowej, zdobył mandat w Kongresie. Vox zostało pierwszą skrajnie prawicową partią w Hiszpanii, która uzyskała możliwość stworzenia swojej grupy parlamentarnej[11][18].
| Kandydat na premiera | Data głosowania | Głosy |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  | Suma | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_3.4_(cropped).jpg) | Potrzebna większość: Absolutna (176/350) | Za | 123 | 1 | 124/350 | |||||||||||||
 Przeciw | 66 | 57 | 1 | 24 | 14 | 4 | 2 | 2 | 170/350 | |||||||||
| Wstrzymało się | 32 | 7 | 6 | 4 | 2 | 1 | 52/350 | |||||||||||
| Nieobecni | 1 | 3 | 4/350 | |||||||||||||||
| 25 lipca 2019 Potrzebna większość: Zwykła | Za | 123 | 1 | 124/350 | ||||||||||||||
| Przeciw | 66 | 57 | 24 | 4 | 2 | 2 | 155/350 | |||||||||||
| Wstrzymało się | 33 | 14 | 7 | 6 | 4 | 2 | 1 | 67/350 | ||||||||||
| Nieobecni | 1 | 3 | 4/350 | |||||||||||||||
| Źródło:[19][20] | ||||||||||||||||||
| Czterej deputowani nie są obecni na głosowaniach ze względu na trwający wobec nich proces sądowy o zorganizowanie referendum niepodległościowego w Katalonii w roku 2017; są to: Oriol Junqueras (Republikańska Lewica Katalonii), Jordi Sánchez (Razem dla Katalonii), Josep Rull (Razem dla Katalonii) i Jordi Turull (Razem dla Katalonii)[19] | ||||||||||||||||||
Przypisy
- ↑ Sam Jones, Spain avoids third election and ends 10-month political impasse, „The Guardian”, 29 października 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-04-28] (ang.).
- ↑ Spain's Prime Minister Rajoy set to be forced out, The Independent, 31 maja 2018 [dostęp 2019-04-28] (ang.).
- ↑ Hiszpania: Rajoy odwołany z funkcji premiera, wybrano jego następcę, rmf24.pl [dostęp 2019-04-28] (pol.).
- ↑ Irene Castro, El Congreso tumba los Presupuestos y Sánchez comunicará su decisión sobre las elecciones el viernes, eldiario.es [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ https://www.boe.es/boe/dias/2019/03/05/pdfs/BOE-A-2019-3109.pdf
- ↑ a b Obecnie przebywa w więzieniu w Madrycie
- ↑ María Jesús Montero, Edurne Uriarte, Irene Montero e Inés Arrimadas inauguran la campaña electoral en laSexta Noche, LaSexta, 9 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ RTVE.es, Elecciones generales 2019 – Debate a 6 en RTVE, RTVE.es, 14 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ Irene Castro, Pedro Sánchez rectifica y acepta ahora dos debates: uno el día 22 en TVE y otro el 23 en Atresmedia, eldiario.es [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ Atresmedia readapta su debate del 23A a cuatro candidatos tras el requerimiento de la Junta Electoral, LaSexta, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
- ↑ a b Gemma Robles, El PSOE lidera España, elperiodico, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Europa Press, El PSOE se impone en el Senado con 121 escaños, alcanza la mayoría absoluta y aleja la aplicación de otro 155, www.europapress.es, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05].
- ↑ Elecciones 2019: El PSOE, al borde de gobernar sin los separatistas ante la debacle del PP, ELMUNDO, 28 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ David Lombao, Los socialistas gallegos sueñan con la Xunta tras imponerse por primera vez en las urnas a un PP desconcertado, eldiario.es [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ El PP perdió 1,6 millones de votos con Vox y 1,4 con Ciudadanos, ELMUNDO, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Sánchez gana y la derecha se suicida, El Confidencial, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Iñigo Aduriz, Casado hunde al PP con el peor resultado de su historia y no dimite a un mes de las autonómicas y municipales, eldiario.es [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
- ↑ Vox no triunfa en Madrid ni en los barrios obreros, La Vanguardia, 2 maja 2019 [dostęp 2019-05-05].
- ↑ a b Anabel Díez, Javier Casqueiro, Pedro Sánchez pierde la primera votación de su investidura, „El País”, Madrid , 24 lipca 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2019-07-25] (hiszp.).
- ↑ Pedro Sánchez pierde la investidura, „El País”, Madrid , 25 lipca 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2019-07-25] (hiszp.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Logotipo de Coalición Canaria (CC)
.jpg)
Autor: HazteOir.org from España, Licencja: CC BY-SA 2.0
Pedraza, Abascal, Urcelay y Arsuaga (en la foto) coincidieron en que la derecha política española está "descalabrada" y sostienen que romper con la táctica del miedo es el camino de la regeneración.
La Tertulia HO dedicada a 'La crisis de la derecha en España' estuvo protagonizada por el presidente de Vox, Santiago Abascal; la presidenta de la AVT, Ángeles Pedraza; el fundador y ex presidente de Profesionales por la Ética, Jaime Urcelay, y el presidente de HazteOir.org, Ignacio Arsuaga.
Isotype of Ciudadanos. January 2017 version.
Presidente del Gobierno Pedro Sánchez.
Junts per Catalunya symbol
Autor: Impru20, Licencja: CC BY-SA 4.0
Results of the Spanish Congress of Deputies election of April 2019.
Logo of UPN (Navarrese People's Union), Navarrese regionalist party.
.jpg)
Autor: Rachimbourg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Results of the Spanish Senate election of April 2019.
.svg)
Compromís isotype.
The oppose vote symbol redrawn in SVG.
.jpg)
Icona de la coalició Esquerra Republicana de Catalunya-Sobiranistes.
PSOE logo
.jpg)
Autor: Carmen Moraga / El diario, Licencja: CC BY-SA 3.0 es
Aitor Esteban in February 2016.
Unidas Podemos logo 2019.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Autor: Irekia - Gobierno Vasco, Licencja: CC BY 3.0
Oskar Matute, de Alternatiba (Bildu) reunido con el lehendakari Patxi López (28 de octubre de 2011) durante la ronda de contactos con los partidos políticos posterior al cese de actividades de ETA
Logotipo de En Común
.jpg)
Isotipo de En Comú Podem de 2019
.jpg)
.jpg)
Autor: European People's Party, Licencja: CC BY 2.0
Pablo Casado in January 2019.
.jpg)