Wybory parlamentarne w II Rzeczypospolitej
 | Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji. |
| Rzeczpospolita Polska  |
Ten artykuł jest częścią serii:
|
Wybory parlamentarne w Polsce w II Rzeczypospolitej
Wybory parlamentarne w okresie II Rzeczypospolitej przeprowadzane były w latach: 1919, 1922, 1928, 1930, 1935 i 1938. Mianem wyborów pięcioprzymiotnikowych można określić jedynie wybory z 1919 i 1922 roku. Zostały one przeprowadzone na mocy dekretu wydanego przez Józefa Piłsudskiego z 28 listopada 1918 r. W pozostałych przypadkach, gdzie obowiązywała ordynacja z 1922 roku, dochodziło do łamania prawa poprzez użycie siły (zamach majowy), manipulacje przy prawach wyborczych (1935), aresztowania posłów (wybory z 1930 roku) czy przyjęcia nowej konstytucji i ordynacji większościowej gwarantującej zwycięstwo sanacji w 1935 roku.
Wybory Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku
Wybory do Sejmu Ustawodawczego odbyły się 26 stycznia 1919.
| Komitet wyborczy | % głosów | |
|---|---|---|
| Związek Ludowo-Narodowy | 37% | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” | 17% | |
| PPS i Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego | 12,5% | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe Piast | 8,5% | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica | 4% | |
| Polskie Zjednoczenie Ludowe | 3,3% | |
| Stronnictwo Katolicko-Ludowe | 1,8% | |
| Narodowy Związek Robotniczy | 1,8% |
Wybory do Sejmu I kadencji w 1922 roku
Wybory do Sejmu I kadencji odbyły się w dniach 5/12 listopada 1922, w ich wyniku poszczególne komitety uzyskały następującą liczbę mandatów:
| Komitet wyborczy | Mandaty w Sejmie | Mandaty w Senacie | |
|---|---|---|---|
| Związek Ludowo-Narodowy | 98 | 29 | |
| Blok Mniejszości Narodowych | 20 | 6 | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe Piast | 70 | 17 | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” | 48 | 8 | |
| Chrześcijańska Demokracja | 43 | 7 | |
| Polska Partia Socjalistyczna | 41 | 7 | |
| Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe | 28 | 11 | |
| Narodowa Partia Robotnicza | 18 | 3 | |
| Chłopskie Stronnictwo Radykalne | 4 | 0 | |
| Pozostali | 5 | 4 | |
| Suma | 444 | 111 |
Wybory do Sejmu II kadencji w 1928 roku
Wybory odbyły się w dniach 4/11 marca 1928 roku.
| Komitet wyborczy | Mandaty w Sejmie | Mandaty w Senacie | |
|---|---|---|---|
| Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem | 125 | 48 | |
| Polska Partia Socjalistyczna | 64 | 10 | |
| Blok Mniejszości Narodowych | 61 | 22 | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” | 41 | 7 | |
| Związek Ludowo-Narodowy | 38 | 9 | |
| Chrześcijańska Demokracja | 34 | 6 | |
| Polskie Stronnictwo Ludowe Piast | 30 | 2 | |
| Stronnictwo Chłopskie | 25 | 3 | |
| Narodowa Partia Robotnicza | 11 | 3 | |
| Związek Robotników i Chłopów | 7 | 0 | |
| Pozostali | 8 | 1 | |
| Suma | 444 | 111 |
Wybory do Sejmu III kadencji „brzeskie” 1930[1]
| Partia/Koalicja | Sejm | Senat | ||
|---|---|---|---|---|
| Numer | % | Numer | % | |
| Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem | 247 | – | 76 | – |
| Stronnictwo Narodowe | 64 | – | 12 | – |
| Chrzescijańska Demokracja | 14 | – | 2 | – |
| Centrolew (koalicja 5 partii poniżej) | – | – | 14 | – |
| Polskie Stronnictwo Ludowe Piast | 15 | – | 14 jako sojusz Centrolewu | – |
| Narodowa Partia Robotnicza | 10 | – | 14 jako sojusz Centrolewu | – |
| Stronnictwo Chłopskie | 17 | – | 14 jako sojusz Centrolewu | – |
| Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” | 14 | – | 14 jako sojusz Centrolewu | – |
| Polska Partia Socjalistyczna | 24 | – | 14 jako sojusz Centrolewu | – |
| Polska Partia Socjalistyczna-Lewica | 1 | – | – | – |
| Komunistyczna Partia Polski | 5 | – | – | – |
| Blok Ukraińsko-Białoruski | 21 | – | 4 | – |
| Blok Mniejszości Narodowych | 12 | – | 3 | – |
Wybory do Sejmu IV kadencji w 1935 roku
| Komitet wyborczy | liczba mandatów w Sejmie | liczba mandatów w Senacie | |
|---|---|---|---|
| Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem | 153 | 60 | |
| Mniejszości Narodowe | 55 | 4 |
Wybory do Sejmu V kadencji w 1938 roku
| Komitet wyborczy | mandaty sejm | mandaty senat | |
|---|---|---|---|
| Obóz Zjednoczenia Narodowego | 161 | 47 | |
| Mniejszości Narodowe | 55 | – |
Przypisy
- ↑ Wybory brzeskie, Historia Polska i Świat 1815-2004, Wydawnictwo Scholar, s. 291–292.
Bibliografia
- The Elections to the Polish Parliament (Sejm) 1919 – 1947. elisanet.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-20)].
Media użyte na tej stronie
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)