Wybory parlamentarne w Iraku w 2014 roku

Wybory parlamentarne w Iraku odbyły się 30 kwietnia 2014. Elekcję wygrała rządząca koalicja Państwo Prawa.

W wyniku wyborów wybrani zostali członkowie Rady Reprezentantów, którzy następnie wybierali premiera oraz prezydenta Iraku. Skład Rady Reprezentantów zwiększył się o trzy, w związku z tym ponad 9 tys. kandydatów ubiegało się o 328 mandatów, z czego dla mniejszości etnicznych i religijnych zarezerwowano osiem mandatów[1].

Wyniki wyborów

Według oficjalnych wyników wybory parlamentarne do Rady Reprezentantów z wynikiem 24,14% wygrała rządząca koalicja Państwo Prawa premiera Nuriego al-Malikiego[1].

Partia lub koalicjaGłosyPunkty proc.Mandaty (zmiana)
Państwo Prawa3 141 83524,14%92+3
Blok Al-Ahrar917 5897,05%34-5
Sojusz Obywatelski982 0037,55%29+11
Wielka Koalicja na rzecz Reform680 6905,23%23+14
Koalicja Narodowa21-7
Demokratyczna Partia Kurdystanu19-10
Patriotyczna Unia Kurdystanu19+5
Pozostałe partie243 7204-1
Łącznie11 222 403Frekwencja: 62%328+3

Kryzys polityczny po wyborach parlamentarnych

Według irackiej konstytucji parlament wybierał nowego prezydenta (Kurda) oraz premiera (szyitę). Po wielu tygodniach impasu w parlamencie, 15 lipca 2014 spikerem parlamentu został sunnita Salim al-Dżaburi[2]. Po wybraniu spikera, parlament miał 30 dni na wyłonienie prezydenta. Stało się to 24 lipca 2014, kiedy następcą Dżalala Talabaniego został wybrany Fu’ad Masum. Prezydent w ciągu 15 dni miał zwrócić się do lidera największego ugrupowania w parlamencie w celu utworzenia rządu[3].

Jako że wybory parlamentarne wygrała koalicja kierowana przez Nuriego al-Malikiego, premier mógł ubiegać się o trzecią kadencję. Także Sąd Najwyższy Iraku dał al-Malikiemu przyzwolenie na ubieganie się o kolejną kadencję[4]. Jednak wobec trwającej wojny domowej, która doprowadziła do rozpadu kraju, nacisków areny międzynarodowej, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych, na zakończenie rządów, ze względu na zmniejszoną wiarygodność premiera, który doprowadził do zatargu z sunnitami na arenie politycznej i zbyt bliskiego zbliżenia z Iranem[5].

Impas po kwietniowych wyborach trwał, gdyż przeciwko ubiegającego się o trzecią kadencję al-Malikiemu, wystąpili nie tylko sunnici i Kurdowie, którzy oskarżali go o popieranie interesów szyickiej większości Iraku kosztem mniejszości, ale i rywalizujące z Państwem Prawa ugrupowania szyickie. W związku z tym 11 sierpnia 2014 prezydent Fu’ad Masum desygnował na stanowisko szefa rządu Hajdara al-Abadiego, lidera partii Zew Islamu. Od tego momentu desygnowany premier miał 30 dni na sformowanie gabinetu. Początkowo wybór premiera został odrzucony przez Malikiego. Nominację Abadiego nazwał "naruszeniem konstytucji"[6].

Po nominacji al-Abadiego do Iraku spłynęły gratulacje w związku z próbą przełamaniu impasu politycznego z Turcji, Arabii Saudyjskiej i innych państw Ligi Państw Arabskich. Ar-Rijad otwarcie oskarżała dotychczasowego premiera o doprowadzenie Iraku na skraj katastrofy, pogłębiając animozje między szyitami i sunnitami[7]. Jednak prawdziwym przełomem było poparcie al-Abadiego przez ajatollaha Iranu Alego Chameniego. Po tym, jak utracił poparcie swoich dotychczasowych sojuszników międzynarodowych, 14 sierpnia 2014 Maliki ogłosił rezygnację i poparł nominacje Hajdara al-Abadiego na stanowisko szefa rządu, dzięki czemu zażegnał dalszy kryzys polityczny[8].

Przypisy

  1. a b Nouri al-Maliki, Iraq's prime minister, emerges biggest election winner. CBC, 2014-05-19. [dostęp 2014-08-19].
  2. Iracki parlament wybrał sunnitę na przewodniczącego. USA Today, 2014-07-24. [dostęp 2014-08-19].
  3. Iraq: Kurdish politician Massoum named president. USA Today, 2014-07-24. [dostęp 2014-08-19].
  4. Sąd Najwyższy Iraku: Al-Maliki powinien utworzyć rząd. Konflikt z prezydentem. TVN24, 2014-08-11. [dostęp 2014-08-19].
  5. Top US envoy hails Abadi as Iraq PM nominee. DailyStar, 2014-08-11. [dostęp 2014-08-19].
  6. Ustępujący premier nakazuje siłom bezpieczeństwa zachowanie spokoju. TVN24, 2014-08-12. [dostęp 2014-08-19].
  7. Dobra wiadomość". Arabowie, Turcja i Iran gratulują nowemu premierowi Iraku. TVN24, 2014-08-13. [dostęp 2014-08-19].
  8. Iraq's new prime minister-designate vows to fight corruption, terrorism. Fox News, 2014-08-14. [dostęp 2014-08-19].