Wybory parlamentarne w Liechtensteinie w 2005 roku

Wybory parlamentarne w Liechtensteinie w 2005 roku (niem. Fürstentum Liechtenstein Landtagswahlen 2005) – powszechne wybory do Landtagu, które odbyły się w dniach 11 i 13 marca 2005 roku na terenie Księstwa Liechtensteinu.

Ordynacja wyborcza

Landtag Księstwa Liechtensteinu składa się z dwudziestu pięciu deputowanych, którzy są wybierani przez Naród na czteroletnią kadencję są w wyborach tajnych, bezpośrednich, powszechnych, równych i proporcjonalnych z dwóch okręgów wyborczych – Oberlandu i Unterlandu^[1]. Czynne prawo wyborcze w Liechtensteinie posiadają obywatele zamieszkujący na stałe w Księstwie, którzy ukończyli 18. rok życia, a ich prawa nie są zawieszone, gdzie cenzus wiekowy dla kandydatów do Landtagu to 20 lat^[2]. Udział w wyborach jest obowiązkowy^[2].

Każdy wyborca może oddać swój głos na taką liczbę kandydatów z różnych komitetów wyborczych ile wynosi całkowita liczba mandatów możliwych do zdobycia w danym okręgu wyborczym, czyli piętnaście w Oberlandzie i dziesięć w Unterlandzie^[1][2].

Miejsce w parlamencie przysługuję tylko komitetom, które przekroczyły próg wyborczy, wynoszący 8%^[3]. Mandaty są przyznawane dwuetapowo. W pierwszym etapie przyznaje się tzw. mandaty podstawowe przy pomocy metody Hagenbacha-Bischoffa, a brakujące mandaty rozdysponowuje się jako tzw. mandaty uzupełniające przy pomocy metody d'Hondta^[2][4].

Kontekst polityczny

W 2003 roku zakończył się trwający ponad dziesięć lat kryzys polityczny, który rozpoczął się od sporu kompetencyjnego między monarchą a parlamentem. Rozpoczęła się debata nad nowelizacją Konstytucji i wprowadzeniem reform, podczas której Jan Adam II postulował znaczne poszerzenie władzy monarszej, kosztem kompetencji Landtagu i Rządu. 14 marca 2003 roku przeprowadzono referendum, w którym mieszkańcy głosowali nad zmianami proponowanymi przez Jana Adama II, który zagroził, że w przypadku przegranej w głosowaniu wyprowadzi się z Liechtensteinu do Wiednia. Ostatecznie reformy zostały przyjęte, a „za” głosowało 64,3% obywateli. Jednocześnie w tym samym referendum obywatele mogli głosować za zmianami ograniczającymi kompetencje władcy, jednak ograniczenie poparło zaledwie 16,6% obywateli. Zmiany znacznie poszerzały kompetencje głowy państwa dając mu prawo do wetowania każdego nowowprowadzonego prawa, a także możliwość wyboru sędziów^[5][6].

Ustępujący gabinet był rządem większościowym, który powstał po wyborach w 2001 r. wygranych przez Postępową Partię Obywatelską^[7]. Przed wyborami ogłoszono, że w przypadku wygranej FBP na stanowisku premiera ponownie zasiądzie Otmar Hasler.

Wyniki

Wybory zwyciężyła Postępowa Partia Obywatelska, zdobywając 94 545 głosów (48,7%), co przełożyło się na dwanaście mandatów, w związku z czym FBP nie zdobyła bezwzględnej większości w dwudziestopięcioosobowym parlamencie. Drugą siłą w parlamencie stała się Unia Patriotyczna z dziesięcioma mandatami, zdobytymi dzięki 74 162 głosom (38,2%). W związku z tym po zaprzysiężeniu nowej kadencji Landtagu, podpisano nową umowę koalicyjną między partiami i powstał nowy rząd koalicyjny z Otmarem Haslerem na czele. Wolna Lista przekroczyła próg wyborczy, uzyskując 16 184 głosy (13,0%) i stając się trzecią siłą w parlamencie z trzema mandatami. Poparcie dla dwóch największych partii zmalało względem poprzednich wyborów – dla FBP o 1,2 punktu procentowego, a dla VU zmalało o 3,1 p.p., natomiast o 4,3 p.p. wzrosło poparcie dla FL^[8][9].

Partia		Wyniki			Mandaty
		Głosy	%	Zmiana	Liczba	Zmiana
FBP	Postępowa Partia Obywatelska	92 204	48,7%	1,2%	12	1
VU	Unia Patriotyczna	76 402	38,2%	3,1%	10	1
FL	Wolna Lista	16 184	13,0%	4,3%	3	2

Wyniki według okręgów i gmin

W obu okręgach wyborczych zwyciężyła Postępowa Partia Obywatelska, przy czym większy odsetek głosów uzyskała w Unterlandzie – 54,3%, przy poparciu dla VU wynoszący 36,2%, a mniejszy w Oberlandzie – 46,7%, przy poparciu dla VU wynoszącym 39,0%^[8].

W dziesięciu z jedenastu gmin większość głosów zdobyła FBP, a jedyną gminą, w której najwyższe poparcie miała VU była gmina Balzers. Najwyższe poparcie dla FBP odnotowano w gminie Schellenberg – 59,9%, a najniższe w gminie Balzers – 40,9%. Natomiast najwyższe poparcie dla VU odnotowano w gminie Triesenberg – 45,0%, a najniższe w gminie Planken – 24,3%. Głosy na Wolną Listę stanowiły największy odsetek w gminie Planken – 19,0%, a najmniejszy w gminie Ruggell – 7,3%^[8].

Oberland

Partia	Balzers			Planken			Schaan			Triesen			Triesenberg			Vaduz			Oberland
	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	M	ZM
FBP	12 213	40,9%	2,4%	1625	56,7%	5,3%	16 713	48,7%	2,3%	11 942	46,6%	1,0%	9269	45,8%	4,2%	14 627	50,2%	3,3%	66 389	46,7%	1,4%	7	0
VU	13 401	44,9%	2,0%	695	24,3%	5,6%	11 856	34,5%	3,3%	10 051	39,2%	3,2%	9103	45,0%	6,8%	10 266	35,2%	2,3%	55 372	39,0%	3,3%	6	1
FL	4251	14,2%	4,4%	545	19,0%	10,9%	5781	16,8%	5,6%	3657	14,3%	4,2%	1848	9,1%	2,6%	4237	14,5%	5,6%	20 319	14,3%	4,7%	2	1

Unterland

Partia	Eschen			Gamprin			Mauren			Ruggell			Schellenberg			Unterland
	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	M	ZM
FBP	8167	48,5%	0,0%	3809	58,8%	3,9%	8399	57,5%	5,0%	4986	53,6%	1,0%	2795	59,9%	2,6%	28 156	54,3%	0,6%	5	1
VU	7195	42,7%	2,7%	2182	33,7%	7,2%	4395	30,1%	0,6%	3644	39,1%	2,7%	1374	29,4%	6,2%	18 790	36,2%	2,5%	4	0
FL	1478	8,8%	2,7%	489	7,5%	3,3%	1806	12,4%	4,5%	680	7,3%	1,7%	501	10,7%	3,6%	4954	9,5%	3,1%	1	1

Skład Landtagu

Skład Landtagu kadencji 2005-2009.

W nowej kadencji Landtagu zasiadło dwunastu posłów z FBP, dziesięciu z VU oraz trzech z FL. Wśród nich znalazło się sześć kobiet^[10].

Zobacz też

• Landtag
• Ustrój polityczny Liechtensteinu
• Historia Liechtensteinu

Uwagi

Przypisy