Wybory parlamentarne w Liechtensteinie w 2013 roku

Adrian Hasler – lider Postępowej Partii Obywatelskiej przed wyborami w 2013 r., który objął po nich urząd premiera Liechtensteinu.

Rząd kadencji 2013-2017, który został powołany po wyborach w 2013 r. Od lewej: Marlies Amman-Marxer (VU), Thomas Zwiefelhofer (VU), Adrian Hasler (FBP), Aurelia Frick (FBP) i Mauro Pedrazzini (FBP).

Wybory parlamentarne w Liechtensteinie w 2013 roku (niem. Fürstentum Liechtenstein Landtagswahlen 2013) – powszechne wybory do Landtagu, które odbyły się w dniu 3 lutego 2013 roku na terenie Księstwa Liechtensteinu.

Ordynacja wyborcza

Landtag Księstwa Liechtensteinu składa się z dwudziestu pięciu deputowanych, którzy są wybierani przez Naród na czteroletnią kadencję są w wyborach tajnych, bezpośrednich, powszechnych, równych i proporcjonalnych z dwóch okręgów wyborczych – Oberlandu i Unterlandu^[1]. Czynne prawo wyborcze posiadają obywatele zamieszkujący na stałe w Księstwie, którzy ukończyli 18. rok życia, a ich prawa nie są zawieszone, gdzie cenzus wiekowy dla kandydatów do Landtagu to 20 lat^[2]. Udział w wyborach jest obowiązkowy^[2].

Każdy wyborca może oddać swój głos na taką liczbę kandydatów z różnych komitetów wyborczych ile wynosi całkowita liczba mandatów możliwych do zdobycia w danym okręgu wyborczym, czyli piętnaście w Oberlandzie i dziesięć w Unterlandzie^[1][2]. Od wyborów w 2005 r. możliwe jest głosowanie korespondencyjne^[2].

Miejsce w parlamencie przysługuję tylko komitetom, które przekroczyły próg wyborczy, wynoszący 8%^[3]. Mandaty są przyznawane dwuetapowo. W pierwszym etapie przyznaje się tzw. mandaty podstawowe przy pomocy metody Hagenbacha-Bischoffa, a brakujące mandaty rozdysponowuje się jako tzw. mandaty uzupełniające przy pomocy metody d'Hondta^[2][4].

Kontekst polityczny

Początek kadencji ustępującego parlamentu stał pod znakiem afery finansowej związanej z unikaniem płacenia podatków przez obywateli Niemiec, która rozpoczęła się jeszcze w lutym 2008 r., kiedy aresztowano prezesa Deutsche Post Klausa Zumwinkela. Naciski polityczne ze strony RFN doprowadziły do podpisania obustronnych porozumień w 2010 r. i reform finansowych w państwie^[5][6].

We wrześniu 2011 r. z inicjatywy obywatelskiej odbywało się referendum dot. legalizacji aborcji. Na kilka dni przed głosowaniem książę Alojzy otwarcie zapowiedział, że niezależnie od wyniku głosowania zawetuje zmiany w prawie aborcyjnym. Mieszkańcy odrzucili nowelizację przepisów, jednak słowa regenta wywołały niezadowolenie w środowiska prodemokratycznych i rozpoczęło się zbieranie głosów pod kolejną inicjatywą, która tym razem miała dot. ograniczenia praw konstytucyjnych Księcia, a w szczególności prawa do absolutnego weta. Na 1 lipca 2012 r. zaplanowano referendum, w którym mieszkańcy jednoznacznie odrzucili wniosek – przeciw głosowało 76,4% obywateli przy frekwencji wynoszącej 82,9%^[7][8].

W 2011 r. poseł VU Harry Quaderer wystąpił z partii i do końca kadencji zasiadał w Landtagu jako bezpartyjny. Przed wyborami 2013 r. zaczęła gromadzić się wokół niego grupa polityczna, z której wyłonił się komitet wyborczy Niezależni (DU, niem. Die Unabhängigen). Po wyborach został on sformalizowany, jednak z założenia nie była to klasyczna partia polityczna, gdyż nie miała jasnego programu ramowego, a opierała się na wolności poglądów jej członków^[9][10][11].

Ustępujący gabinet był tworzony przez koalicję VU-FBP, a na jego czele stał Klaus Tschütscher z Unii Patriotycznej.

Wyniki

Wybory zwyciężyła Postępowa Partia Obywatelska z 77 644 głosami (40,0%), zdobywając dziesięć mandatów w Landtagu. Drugie miejsce w głosowaniu przypadło Unii Patriotycznej, na którą oddano 65 118 głosów (33,5%), co przełożyło się na osiem mandatów parlamentarnych. Żadna z partii nie zdobyła bezwzględnej większości w dwudziestopięcioosobowym parlamencie i ponownie utworzono rząd koalicyjny z Adrianem Haslerem z FBP na czele. Obie partię rządzące zaliczyły spadek poparcia względem poprzednich wyborów: FBP o 3,5 punktu procentowego, a VU aż o 14,1 p.p.^[12].

Zaskakująco wysoki wynik osiągnął komitet Niezależni z wynikiem 29 739 głosów (15,3%), dzięki czemu otrzymał aż cztery miejsca w Landtagu. Na ostatnim miejscu, jednak nadal powyżej progu wyborczego, znalazła się Wolna Lista, zdobywając 21 604 głosy (11,1%) i trzy mandaty. Po raz pierwszy w parlamencie znaleźli się członkowie czterech partii, a dodatkowo udział partii koalicyjnych VU-FBP w nowej kadencji Landtagu był najmniejszy w historii. Na partie opozycyjne oddano łącznie 51 343 głosy (26,4%)^[12][13][14].

Partia		Wyniki			Mandaty
		Głosy	%	Zmiana	Liczba	Zmiana
FBP	Postępowa Partia Obywatelska	77 644	40,0%	5,2%	10	1
VU	Unia Patriotyczna	65 118	33,5%	9,4%	8	5
DU	Niezależni	29 739	15,3%	–[a]	4	–[a]
FL	Wolna Lista	21 604	11,1%	4,1%	3	2

Wyniki według okręgów i gmin

Zarówno w Oberlandzie jak i w Unterlandzie zwyciężyła Postępowa Partia Obywatelska, zdobywając kolejno 39,3% i 41,9% głosów^[12].

W dziewięciu z jedenastu gmin najwięcej głosów otrzymała FBP, a jedynie w gminach Balzers i Triesenberg więcej głosów miała VU. Najwyższe poparcie dla zwycięskiej partii odnotowano w gminie Gamprin – 47,0%, a najniższe w Balzers – 35,6%. Natomiast VU najwyższym poparciem cieszyła się w gminie Triesenberg – 41,9%, a najmniej głosów oddano na nią w gminie Planken – 25,8%. Głosy na Niezależnych stanowiły największy odsetek w gminie Gamprin – 18,7%, a najmniejszy w gminie Triesenberg – 11,9%. Z kolei FL najlepszy wynik osiągnęła w gminie Planken – 14,4%, a najniższy w gminie Gamprin – 5,9%^[12].

Oberland

Partia	Balzers			Planken			Schaan			Triesen			Triesenberg			Vaduz			Oberland
	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	M	ZM
FBP	10 158	35,6%	0,9%	1481	44,9%	4,7%	12 507	37,5%	6,5%	10 572	39,0%	1,4%	7840	38,8%	1,5%	12 675	45,0%	1,0%	55 233	39,3%	2,5%	6	0
VU	11 066	38,7%	15,5%	853	25,8%	12,1%	10 500	31,5%	13,1%	9022	33,3%	17,2%	8480	41,9%	12,5%	8665	30,8%	13,4%	48 586	34,6%	14,3%	8	3
DU	4226	14,8%	–	492	14,9%	–	5618	16,9%	–	4367	16,1%	–	2406	11,9%	–	3639	12,9%	–	20 748	14,8%	–	1	–
FL	3110	10,9%	1,6%	474	14,4%	1,8%	4705	14,1%	2,6%	3114	11,5%	2,5%	1494	7,4%	2,1%	3161	11,2%	1,4%	16 058	11,4%	2,0%	1	1

Unterland

Partia	Eschen			Gamprin			Mauren			Ruggell			Schellenberg			Unterland
	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	G	%	Z	M	ZM
FBP	6247	36,7%	3,1%	3197	47,0%	5,9%	7015	46,1%	7,3%	3904	40,9%	8,2%	2048	42,1%	10,9%	22 411	41,9%	6,3%	4	1
VU	5854	34,4%	19,1%	1929	28,4%	13,8%	3980	26,2%	9,7%	3213	33,6%	12,2%	1556	32,0%	4,9%	16 532	30,9%	13,3%	3	2
DU	3111	18,3%	–	1270	18,7%	–	2390	15,7%	–	1568	16,4%	–	652	13,4%	–	8991	16,8%	–	2	–
FL	1828	10,7%	4,1%	404	5,9%	0,9%	1835	12,1%	1,4%	865	9,1%	3,9%	614	12,6%	2,4%	5546	10,4%	2,7%	1	1

Skład Landtagu

Skład Landtagu kadencji 2013-2017.

W nowej kadencji Landtagu zasiadło dziesięciu posłów z FBP, ośmiu z VU, czterech z DU i trzech z FL. Była to pierwsza kadencja, w której w parlamencie zasiadali członkowie czterech różnych partii^[15].

Zobacz też

• Landtag
• Ustrój polityczny Liechtensteinu
• Historia Liechtensteinu

Uwagi

Przypisy