Wybory parlamentarne w Serbii w 2008 roku

Wybory parlamentarne w Serbii w 2008 roku odbyły się 11 maja. W wyniku wyborów wyłoniono 250 deputowanych do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii (Skupsztiny). Próg wyborczy wynosił 5%, nie obowiązywał w przypadku ugrupowań mniejszości narodowych.

Były to wybory przedterminowe, rozpisane przez prezydenta Borisa Tadicia po rozwiązaniu parlamentu[1], zaledwie rok od poprzednich wyborów. Wraz z nimi przeprowadzone zostały wybory samorządowe[2].

Tło wyborów

Rozpisanie przedterminowych wyborów spowodowane było kryzysem politycznym wywołanym przez deklarację niepodległości Kosowa. Po tym wydarzeniu doszło do rozłamu między partiami tworzącymi koalicję rządową. Opozycyjna Serbska Partia Radykalna zgłosiła projekt rezolucji zakładającej wstrzymanie negocjacji z Unią Europejską w związku z poparciem przez większość państw członkowskich secesji Kosowa. Aprobatę dla rezolucji wyraził urzędujący premier Vojislav Koštunica, lider Demokratycznej Partii Serbii. Krytyczne wobec wiązania rozmów z UE ze sprawą Kosowa pozostały konserwatywno-liberalna G17 Plus oraz prezydencka Partia Demokratyczna[3].

Sporną kwestią pozostawała organizacja wyborów w regionach Kosowa zamieszkiwanych przez Serbów, w wywiadzie dla belgradzkiej taki zamiar wyraził premier Vojislav Koštunica. Wydany przez rząd dekret wskazywał na 16 miejscowości, w tym Prisztinę. Ogłoszenie tych planów spotkało się z reakcją szefa UNMIK, Joachima Rückera, który oświadczył, że tylko ONZ ma prawo do organizowania wyborów na obszarze Kosowa. Jednocześnie wystosował do strony serbskiej zaproszenie do pomocy przy organizacji wyborów lokalnych wśród kosowskich Serbów, ale w innym terminie[2]. Ostatecznie wybory odbyły się, ONZ pomimo uznania ich za nielegalne nie reagowała. Również przywódcy Albańczyków zachowali bierność, poprzestając na apelach o wstrzymanie się od głosowania. Uprawnionych do głosowania na terenie Kosowa było około 100 tysięcy Serbów[4].

Wyniki wyborów

Lista wyborczaGłosy%Mandaty+/–
O Europejską SerbięBoris Tadić11 590 20038,42102+15
Serbska Partia Radykalna – Dr Vojislav Šešelj1 219 43629,4678–3
Demokratyczna Partia Serbii i Nowa SerbiaVojislav Koštunica2480 98711,6230–13
SPSPUPSUS3313 8967,5820+2
Partia Liberalno-DemokratycznaČedomir Jovanović4216 9025,2413+6
Koalicja WęgierskaIstván Pásztor574 8741,814+1
Bośniacka Lista o Europejski Sandżak – Dr Sulejman Ugljanin38 1480,922
Ruch Siła SerbiiBogoljub Karić22 2500,54
Albańska Koalicja Doliny Preszewa16 8010,411
Ludowa Partia ChłopskaMarijan Rističević12 0010,29
Partia Reformatorska – Dr Aleksandar Višnjić10 5630,26
Partia RomskaSrđan Šajn91030,22–1
Ruch Moja Serbia – Branislav Lečić88790,21
Zjednoczeni Wołosi Serbii – Dr Predrag Balašević69560,17
Obywatelska Inicjatywa Gorańców – GIG54530,13
Romowie dla Romów – Miloš Paunković51150,12
Związek Romów Serbii – Dr Rajko Đurić47320,11–1
Partia Wojwodiny – Mr Igor Kurjački42080,1
Ruch Ludowy dla Serbii – Milan Paroški37950,09
Partia Czarnogórców – Nenad Stevović29230,07
Liga Buniewców – Mirko Bajić20230,05
Patriotyczna Partia Diaspory – Zoran Milinković19910,05
Głosy nieważne i puste88 148
Razem4 139 384100250
Uprawnieni/frekwencja6 749 68861,33

Uwagi:

1 Koalicja Partii Demokratycznej (DS), G17 Plus i innych ugrupowań. Spośród 102 mandatów 64 przypadły DS, 24 G17 Plus, 5 Lidze Socjaldemokratów Wojwodiny, 4 Demokratycznej Partii Sandżaku, 4 Serbskiemu Ruchowi Odnowy, 1 DSHV.
2 Demokratyczna Partia Serbii otrzymała 21 mandatów, Nowa Serbia 9 mandatów.
3 SPS otrzymała 11 mandatów, PUPS 5 mandatów, US 3 mandaty, Ruch Weteranów 1 mandat.
4 Partia Liberalno-Demokratyczna otrzymała 11 mandatów, SDU 1 mandat, DHSS 1 mandat.
5 Koalicja ugrupowań mniejszości węgierskiej skupiona wokół Związku Węgrów Wojwodiny.

Sytuacja po wyborach

W wyborach zwycięstwo odniosła prezydencka koalicja O europejską Serbię skupiona wokół Partii Demokratycznej, wyprzedzając Serbską Partię Radykalną oraz Demokratyczną Partię Serbii. Czwarte miejsce zajęła utworzona niegdyś przez Slobodana Miloševicia Socjalistyczna Partia Serbii. Brak zdecydowanej przewagi partii prounijnych prowadził do komentarzy sugerujących możliwość utworzenia rządu przez SRS wraz z DSS i SPS[5][6]. 24 czerwca lider socjalistów Ivica Dačić poinformował o utworzeniu zawarcia koalicji ze zwycięską DS[7]. Koalicja dysponowała 122 mandatami w 250-osobowej Skupsztinie, większość parlamentarną zapewniły ugrupowania mniejszości narodowych.

Przypisy

  1. Prezydent Tadić rozwiązuje serbski parlament. gazeta.pl, 13 marca 2008. [dostęp 2014-02-07].
  2. a b Serbia planuje wybory w Kosowie. rp.pl, 14 kwietnia 2008. [dostęp 2014-02-07].
  3. Serbia sypie się z powodu Kosowa. wyborcza.pl, 10 marca 2008. [dostęp 2014-02-07].
  4. Serbowie w Kosowie idą do urn. rp.pl, 11 maja 2008. [dostęp 2014-02-07].
  5. Serbia: Tadić ogłasza zwycięstwo, ale nie chce uznać Kosowa. rp.pl, 12 maja 2008. [dostęp 2014-02-07].
  6. Serbia zwraca się w stronę Zachodu. gazeta.pl, 12 maja 2008. [dostęp 2014-02-07].
  7. Serbia: Socjaliści pomogą stworzyć proeuropejski rząd. rp.pl, 23 czerwca 2008. [dostęp 2014-02-07].

Bibliografia