Wybory prezydenckie na Białorusi w 1994 roku

Białoruś
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Białorusi
Portal Białoruś

Wybory prezydenckie na Białorusi w 1994 roku – wybory prezydenckie na Białorusi przeprowadzone w dwóch turach 23 czerwca oraz 10 lipca 1994. Były to pierwsze powszechne wybory w niepodległej Białorusi.

Przebieg wyborów

W wyborach wzięło udział sześciu kandydatów: premier Wiaczasłau Kiebicz, były przewodniczący Rady Najwyższej Stanisłau Szuszkiewicz, lider Białoruskiego Frontu Ludowego Zianon Pazniak, przywódca Komunistycznej Partii Białorusi Wasil Nowikau, przewodniczący Związku Rolników Białorusi Alaksandr Dubko i Alaksandr Łukaszenka. Krótko przed wyborami, 15 marca 1994 roku Rada Najwyższa uchwaliła Konstytucję, zapewniającą duże uprawienia prezydenta[1].

Początkowo głównym faworytem wyborów był Wiaczasłau Kiebicz, wspierany przez rząd. Nieoczekiwanie na głównego kontrkandydata Kiebicza wyrósł Łukaszenka[1]. Łukaszenka na przełomie 1993 i 1994 roku zdobył popularność za sprawą działalności w państwowej komisji do walki z korupcją. Łukaszenka startował pod hasłem Ani z lewicą, ani z prawicą – tylko z ludem. Program wyborczy Łukaszenki bazował głównie na nostalgii społeczeństwa białoruskiego za czasami Związku Radzieckiego. Elektorat Łukaszenki stanowili głównie mieszkańcy prowincji[2]. Pazniak i Szuszkiewicz, jako przedstawiciele skrzydła narodowo-demokratycznego startowali osobno, rozbijając głosy elektoratu wspierającego idee odrodzenia narodowego[1]. Alaksandr Dubko kreował wizerunek silnego biznesmena, potrafiącego odpowiednio prowadzić kołchoz. Wasil Nowikau starał się zdobyć głosy przede wszystkim od zwolenników ustroju komunistycznego[3].

Wyniki I tury wyborów
KandydatProcent głosów
Alaksandr Łukaszenka44,82%
Wiaczasłau Kiebicz17,33%
Zianon Pazniak12,82%
Stanisłau Szuszkiewicz9,91%
Alaksandr Dubko5,98%
Wasil Nowikau4,29%
Źródło: [4]

Do drugiej tury wyborów stanęli Alaksandr Łukaszenka, który w pierwszej turze uzyskał 44,82% głosów, oraz Wiaczasłau Kiebicz, który w pierwszej turze zdobył 17,32% głosów. Druga tura zakończyła się zwycięstwem Alaksandra Łukaszenki, który zdobył 80,1% głosów[1]. Zwycięstwo Łukaszenki przyczyniło się do odejścia Białorusi od demokracji[5].

Niezależni obserwatorzy określili wybory jako stosunkowo wolne i demokratyczne[1].

Przypisy

  1. a b c d e Вынiкi (biał.). by.belaruselections.info. [dostęp 2021-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-22)].
  2. Czachor 2014 ↓, s. 38.
  3. В.С. Охрименко: Президентские выборы в Беларуси: взгляд из 1997 года (ros.). politstudies.ru. [dostęp 2021-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-13)].
  4. Commission on Security and Cooperation in Europe: Report on the Belarusian Presidential Elections (ang.). 1994. s. 15.
  5. Czachor 2014 ↓, s. 38–39.

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • Rafał Czachor. Transformacja systemu politycznego Białorusi w latach 1990-1996. „Przegląd Wschodnioeuropejski”. 5/1, 2014. 

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Belarus (official).svg
The Official coloured variant of the Coat of arms of the Republic of Belarus