Wybory prezydenckie w Egipcie w 2014 roku

Egipt Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Egiptu Ustrój polityczny Ustrój polityczny Egiptu Konstytucja Konstytucja Egiptu Władza ustawodawcza Parlament Rada Szury Zgromadzenie Ludowe Władza wykonawcza Prezydent Premier Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Najwyższy Sąd Konstytucyjny Sąd Kasacyjny Prokurator Generalny Egiptu Kontrola państwowa Kontrola państwowa Urząd Audytu Finanse Centralny Bank Egiptu Samorząd terytorialny Podział administracyjny Egiptu Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Wybory Wybory parlamentarne: 2014 Wybory prezydenckie: 2014 Wybory samorządowe: 2012 Referenda: 2014 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Egiptu Rewolucja w Egipcie (2011) Egipt porewolucyjny Zamach stanu w Egipcie Wikiprojekt Polityka

Wybory prezydenckie w Egipcie w 2014 roku odbyły się w dniach 26-28 maja. Było to przedterminowe głosowanie po zamach stanu z 3 lipca 2013, kiedy od władzy odsunięto islamistę Muhammada Mursiego. Wybory zdecydowanie wygrał marszałek Abd al-Fattah as-Sisi, który przewodził lipcowemu przewrotowi.

Tło

Rewolucji na Placu Tahrir z przełomu stycznia i lutego 2011 obaliła Husni Mubaraka, władającego Egiptem przez 30 lat. W czasach transformacji władza spoczywała w rękach zwierzchnika Najwyższej Rady Sił Zbrojnych - Muhammada Husajna Tantawiego. Junta wojskowa rozwiązała parlament i zawiesiła konstytucję. Na jesień 2011 rozpisano wybory parlamentarne, które rozpoczęły się ostatecznie 28 listopada 2011 i trwały w kilku fazach. Wybory do Zgromadzenia Ludowego, które trwały do 11 stycznia 2012, wygrała Partię Wolności i Sprawiedliwości, będącym politycznym ciałem Bractwa Muzułmańskiego, z 37,5% poparciem. Także elekcję do Rady Szury, przeprowadzone w dniach 29 stycznia - 22 lutego 2012 zdecydowanie wygrali islamiści, uzyskując 45% głosów. Na drugim miejscu plasowali się salafici z Partii Światła (An-Nur)^[1].

Pierwsze wolne, demokratyczne wybory prezydenckie odbyły się wiosną 2012. Pierwszą turę głosowania przeprowadzoną w dniach 23–24 maja 2012 wygrał kandydat Partii Wolności i Sprawiedliwości Muhammad Mursi (24,78%), wyprzedzając nieznacznie niezależnego kandydata Ahmada Szafika (23,66%), byłego premiera z czasów administracji Mubaraka^[2][3]. W drugiej turze głosowania w dniach 16-17 czerwca 2012 Mursi pokonał Szafika, uzyskawszy 51,73%% głosów^[4]. Pierwszego demokratycznie wybranego prezydenta w historii Egiptu zaprzysiężono 30 czerwca 2012^[5].

Rządy Mursiego charakteryzowały się zapędami autorytarnymi. W wydanych dekretach z 22 listopada 2012, znacznie poszerzył prezydenckie prerogatywy. Decyzja ta wywołała fal krytyki wśród opozycji i spowodowała nowe protesty społeczne^[6]. Prezydent Mursi był również krytykowany za nowy konserwatywny i islamistyczny projekt konstytucji^[7], przyjęty w referendum narodowym, co oznaczało ponowny sukces islamistów. W trakcie głosowania odnotowano 4000 przypadków naruszania ordynacji wyborczej, jednak nie wpłynęło to na wynik głosowania^[8]. Projekt konstytucji został zatwierdzony przez parlament i ratyfikowany przez prezydenta 25 grudnia 2012^[9]. Podczas jego rządów dochodziło notorycznie do protestów ulicznych, a sytuacja polityczna była daleka od stabilnej^[10].

Doprowadziło to do odsunięcia go od władzy przez wojsko w dniu 3 lipca 2013. Tymczasowym prezydentem został Adli Mansur, jednak faktyczna władza spoczywała w rękach dowódcy puczu - Abd al-Fattaha as-Sisiego. W wyniku kryzysu politycznego i zamachu stanu junta wojskowa zawiesiła konstytucję uchwaloną 25 grudnia 2012. W związku z odsunięciem od władzy Bractwa Muzułmańskiego, nowe władze z tymczasowym prezydentem Adli Mansurem ogłosiły plan zmiany konstytucji przez dwie komisje prawne. Po nowelizacji konstytucji została ona poddana referendum, które odbyło się w dniach 14-15 stycznia 2014.

Zamach stanu doprowadził do konfliktu wewnętrznego w kraju między zwolennikami i przeciwnikami Bractwa Muzułmańskiego. Punktem kulminacyjnym tego konfliktu była masakra w Kaiarze z 14 sierpnia 2013, kiedy to siły bezpieczeństwa spacyfikowały obozy zwolenników Bractwa Muzułmańskiego przed meczetem Rabi’a al-Adawijja i na Placu An-Nahda. W pacyfikacji śmierć poniosło 638 osób, z czego 595 to cywile, a 4. tys. osób zostało rannych. Masakra ta wywołała kolejne krwawe starcia między stronami, które przyniosły kolejne setki ofiar. W okresie od 14 do 18 sierpnia 2013 z powodu użycia przez siły bezpieczeństwa w Egipcie życie straciło łącznie 1089 osób^[11].

W wynika walk, między stronnikami i przeciwnikami islamistów, 23 września 2013 egipski sąd zakazał działalności Bractwu Muzułmańskiemu w kraju, konfiskując wcześniej zamrożone aktywa organizacji^[12], z kolei 8 października 2013 rząd usunął Stowarzyszenie Braci Muzułmanów z rejestru organizacji pozarządowych^[13]. Wywołała to falę radykalizmu islamskiego i ekstremizmu. Po zamachu w Al-Mansurze z 24 grudnia 2013, rząd egipski uznał Bractwo Muzułmańskie za organizację terrorystyczną. W międzyczasie na Synaju, wojsko toczyło operację przeciwko islamskim bojkom, które uaktywniły się w czasach chaosu w państwie.

Po uchwaleniu nowej konstytucji w dniu 18 stycznia 2014, rozpisano wybory prezydenckie na 26 i 27 maja 2014. 26 marca 2014, Abd al-Fattah as-Sisi, ogłosił rezygnację z zajmowanych stanowisk i oficjalnie ogłosił zamiar ubiegania się o prezydenturę^[14]. Wcześniej, bo 27 stycznia 2014 został awansowany na marszałka^[15]. Rejestracja kandydatów do wyborów prezydenckich, rozpoczęła się 30 marca 2014 i trwała do 20 kwietnia 2014^[16]. 15 kwietnia 2014, sąd zakazał rejestracji kandydatom związanym z Bractwem Muzułmańskim. Ponadto m.in. salaficka Partia Światła (An-Nur), nie zgłosiła swojego kandydata, a tacy politycy jak Amr Musa czy p.o. prezydenta ogłosili, iż nie będą kandydować. Wobec tego zarejestrowało się jedynie dwóch kandydatów - marszałek as-Sisi oraz lewicowy kandydat Hamdin Sabahi^[16].

Przebieg wyborów i wyniki

Głosowanie w Kairze w dniu 27 maja 2014

Wybory były monitorowane przez szereg organizacji międzynarodowych m.in. w Egipcie przebywali obserwatorzy z Unii Afrykańskiej, Ligi Państw Arabskich, Wspólnego Rynku Afryki Wschodniej i Południowej oraz Unii Europejskiej^[17]. Głosowanie zaplanowane pierwotnie na dwa dni zostało przedłużone o jeden dzień z powodu niskiej frekwencji. Uprawnionych do głosowania było 53 909 306 osób, z czego do urn wyborczych poszło 25 744 130, w tym 1 028 000 głosów było nieważnych. Tak więc frekwencja wyborcza wyniosła 47,7%^[18].

Hamadin Sabahi uznał zwycięstwo marszałka as-Sisiego, jednakże skrytykował wydłużenie głosowania o jeden dzień. W jego ocenie doprowadziło to do wypaczenia woli narodu. Na znak protestu przeciwko wydłużeniu wyborów jego sztab wyborczy podjął decyzję o wycofaniu przedstawicieli z komisji wyborczych^[20].

Przypisy