Wybory prezydenckie w Serbii w 2017 roku

Wybory prezydenckie w Serbii w 2017 roku zostały przeprowadzone 2 kwietnia 2017^[1]. Urzędujący prezydent Tomislav Nikolić z Serbskiej Partii Postępowej zrezygnował z ubiegania się o reelekcję.

Kandydaci

Komisja Wyborcza Republiki oficjalnie zatwierdziła jedenastu kandydatów. Numery porządkowe kandydatów zostały ustalone w losowaniu przeprowadzonym 17 marca 2017^[2].

Oficjalni kandydaci:
Nr	Zdjęcie	Imię i nazwisko	Przynależność partyjna	O kandydacie	Dowód rejestracji
1		Saša Janković	bezpartyjny	Były serbski Rzecznik Praw Obywatelskich (2007–2017).	Złożono 17 134 ważnych podpisów do komisji wyborczej[3].
2		Vuk Jeremić	bezpartyjny	Były minister spraw zagranicznych (2007–2012) i były przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (2012-2013).	Złożono 14 360 ważnych podpisów do komisji wyborczej[4].
3		Miroslav Parović	NSP	Prezydent Narodowego Ruchu Wolności.	Złożono 10 390 ważnych podpisów do komisji wyborczej[5].
4		Saša Radulović	DJB	Były minister gospodarki (2013–2014).	Złożono 10 579 ważnych podpisów do komisji wyborczej[6].
5		Luka Maksimović	bezpartyjny	Komik. Przywódca parodialnej partii politycznej Сарму проб'о ниси (СПН).	Złożono 12 270 ważnych podpisów do komisji wyborczej[7].
6		Aleksandar Vučić	SNS	Urzędujący premier Serbii (2014–), były minister informacji (1998–2000) i minister obrony (2012–2013).	Złożono 56 516 ważnych podpisów do komisji wyborczej[3].
7		Boško Obradović	Dveri	Deputowany do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii.	Złożono 11 212 ważnych podpisów do komisji wyborczej[8].
8		Vojislav Šešelj	SRS	Polityk, pisarz i prawnik. Wicepremier Serbii w latach 1998–2000.	Złożono 12, 70 ważnych podpisów do komisji wyborczej[9].
9		Aleksandar Popović	DSS	Były minister nauki i ochrony środowiska (2004–2007) i minister energetyki i górnictwa (2007–2008).	Złożono 10 504 ważnych podpisów do komisji wyborczej[10].
10		Milan Stamatović	bezpartyjny	Prezydent gminy Čajetina od 2004 roku.	Złożono 12 027 ważnych podpisów do komisji wyborczej[5].
11		Nenad Čanak	LSV	Deputowany do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii od 2007 roku.	Złożono 11 004 ważnych podpisów do komisji wyborczej[11].

Rezygnacje kandydatów

15 lutego 2017 media poinformowały, że prezydent Tomislav Nikolić postanowił ubiegać się o reelekcję pomimo braku nominacji ze strony SNS^[12]. Jednak pięć dni później publicznie oświadczył, że rezygnuje ze startu w wyborach^[13]. 11 marca Dušan Janjić (Aktywna Serbia) ogłosił zakończenie prowadzonej od maja 2016 kampanii wyborczej^[14]. 12 marca 2017 niezależny kandydat Vladimir Rajčić ogłosił, że zakończył kampanię prezydencką, deklarując jednocześnie start w przyszłych wyborach^[15]. Również w marcu ze startu w wyborach wycofali się niezależni kandydaci Danijela Sremac, Saša Mirković i Andrej Fajgelj.

Wyniki wyborów

Wybory prezydenckie zostały rozstrzygnięte w pierwszej turze. Zwycięstwo przy poparciu 55,08% głosów odniósł urzędujący premier Aleksandar Vučić (SNS). Frekwencja wyborcza wyniosła 54,34%^[16][17].

Statystyki wyborcze

Skargi wyborcze

W komunikacie wydanym 3 kwietnia Komisja Wyborcza Republiki (RIK) poinformowała, że wpłynęły do niej 42 skargi na przebieg wyborów.^[18]. 4 kwietnia Komisja po rozpatrzeniu części skarg postanowiła anulować wyniki wyborów w dwóch lokalach wyborczych w miastach Bačka Palanka i Zrenjanin z powodu nadmiernej ilości kart wyborczych wyjętych z urn w stosunku do osób, które zagłosowały. Jednocześnie została podjęta decyzja o powtórzeniu głosowania w dniu 11 kwietnia 2017^[19]. 5 kwietnia po weryfikacji wszystkich skarg RIK poinformowała, że wybory prezydenckie zostaną powtórzone w 8 lokalach wyborczych (Kraljevo, Pančevo, Vršac, Vrbas, Topoli, Zrenjanin, Bačka Palanka oraz dzielnicy belgradu Zvezdara). W tych miejscach łącznie uprawnionych do głosowania jest 9 851 wyborców^[20]. 11 kwietnia RIK unieważniła wyniki wyborów w dwóch lokalach obejmujących miejscowości Trstenik i Leskovac oraz wyznaczyła na dzień 17 kwietnia datę ponownego głosowania^[21].

Wynik wyborów spotkał się z niezadowoleniem dużej części społeczeństwa i wywoł protesty pod zarzutem sfałszowania wyborów^[22].

Powtórzone głosowania

11 kwietnia 2017 wyborcy w ośmiu lokalach wyborczych w miejscowościach (Kraljevo, Pančevo, Vršac, Vrbas, Topoli, Zrenjanin, Bačka Palanka oraz dzielnicy belgradu Zvezdara) oddali swoje głosy w powtórzonych wyborach prezydenckich. W ich rezultacie najlepszy wynik 71,60% osiągnął Aleksandar Vučić^[21].

17 kwietnia 2017 wyborcy w dwóch lokalach wyborczych w miejscowościach Trstenik i Leskovac zagłosowali w powtórzonych wyborach prezydenckich. Największe poparcie 76,74% otrzymał o Aleksandar Vučić^[16].

Międzynarodowe misje obserwacyjne

• Misja złożona z członków Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, która monitorowała wybory prezydenckie w Serbii, stwierdziła, że przebieg wyborów był prawidłowy. W skontrolowanych lokalach wyborczych w okolicach Belgradu oraz w miastach Nowy Sad, Užice, Kragujevac, Kraljevo, Valjevo, Požarevac i Pančevo nie stwierdzono naruszenia ciszy wyborczej. Obserwatorzy potwierdzili, że wszyscy kandydaci na prezydenta byli w stanie prowadzić swoje kampanie swobodnie i bez większych ograniczeń. Komisja Wyborcza działa w sposób przejrzysty i efektywny. Zastrzeżenia członków misji wzbudził nierównomierny dostęp do mediów w czasie kampanii faworyzowany był kandydat koalicji rządzącej, choć prawo przewiduje równy dostęp do mediów. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy przyjmie sprawozdanie z obserwacji wyborów 30 maja 2017 w Pradze, na posiedzeniu Stałego Komitetu^[23].

Przypisy