Wybory prezydenckie w Somalilandzie w 2010 roku

Wybory prezydenckie w Somalilandzie w 2010 roku odbyły się 26 czerwca 2010. Początkowo planowane na 2008, były drugimi wyborami prezydenta w nieuznawanym przez społeczność międzynarodową Somalilandzie, będącym formalnie częścią Somalii. Zakończyły się zwycięstwem Ahmeda M. Mahamouda Silanyo, który pokonał urzędującego prezydenta Daahira Rayaale Kaahina.

Organizacja wyborów

Wybory z czerwca 2010 były drugimi w historii wyborami prezydenckimi w Somalilandzie. W pierwszych wyborach w kwietniu 2003 zwyciężył Daahir Rayaale Kaahin, pokonując różnicą zaledwie 80 głosów Ahmeda M. Mahamouda Silanyo. Uzyskał 41,23% głosów poparcia (205 595), podczas gdy Silanyo 41,21% (205 515 głosów)^[1][2]. Prezydent Somalilandu wybierany jest na 5-letnią kadencję. Początkowo kolejne wybory planowane były na sierpień 2008, lecz z powodu okupacji wschodnich regionów Sanaag i Sool przez siły z Puntlandu Izba Starszych, wyższa izba parlamentu, przedłużyła mandat urzędującego prezydenta^[3] i przesunęła termin wyborów na 15 marca 2009^[4][5]. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką ze strony opozycji, która jednak ostatecznie zaakceptowała nową datę głosowania^[6].

Na początku marca wybory zostały ponownie przesunięte, tym razem o dwa miesiące, do 31 maja 2009^[7]. 28 marca 2009 Izba Starszych po raz trzeci przełożyła termin wyborów na wrzesień 2009^[8]. Prezydent Daahir Rayaale Kaahin w kwietniu 2009, zgodnie z propozycją komisji wyborczej, zarządził wybory na 27 września 2009^[9]. Opozycja po raz wtóry sprzeciwiła się odkładaniu głosowania. Ostatecznie jednak w lipcu 2009 wszystkie partie polityczne zawarły porozumienie i przystanęły na wrześniową datę^[10]. 6 września 2009 komisja wyborcza ogłosiła, że wybory mogą nie odbyć w zaplanowanym czasie z powodu „panującej sytuacji politycznej, gospodarczej i problemów technicznych”. Głównym problemem pozostawało opóźnienie w sporządzeniu pierwszego w historii regionu spisu wyborców^[11][12]. Prezydent zwrócił się wówczas do Rady Starszych o dalsze przedłużenie swojego mandatu. 28 września 2009 Rada Starszych przedłużyła mandat pod warunkiem przestrzegania przez rząd 6-punktowego planu przygotowań do wyborów^[13].

Nowa data wyborów nie została jednak ustalona, choć jako najwcześniejszy termin rządzący politycy wymieniali styczeń 2010^[14]. Jednak data ta nie została dotrzymana. 28 kwietnia 2010 komisja wyborcza ogłosiła organizację głosowania w czerwcu 2010 i rozpoczęła przygotowania do niego. Ukończyła wówczas sporządzanie listy wyborców, liczącej w sumie 1,1 mln nazwisk^[15]. W połowie kwietnia przybyły do Somalilandu pierwsze urny wyborcze z Danii, a na początku maja biometryczne karty do głosowania^[16]. 15 maja 2010 prezydent Daahir Rayaale Kaahin wydał dekret zarządzający wybory na 26 czerwca 2010, datę zaproponowaną dzień wcześniej przez komisję wyborczą^[17].

Kandydaci

W wyborach uczestniczyło troje kandydatów^[18]:

• Daahir Rayaale Kaahin – urzędujący prezydent ze Zjednoczonej Demokratycznej Partii Ludowej (UDUB),
• Ahmed M. Mahamoud Silanyo – kandydat największej partii opozycyjnej; Partii Pokoju, Jedności i Rozwoju (Kulmiye),
• Faysal Ali Warabe – kandydat mniejszej partii opozycyjnej; Partii Sprawiedliwości i Dobrobytu (UCIB).

Głosowanie i wyniki

Kilka dni przed głosowaniem somalijska radykalna organizacja islamska Al-Shabaab potępiła wybory, nazywając demokrację „zasadami diabła” i wezwała mieszkańców do nieuczestniczenia w głosowaniu. Władze odrzuciły groźby bojowników, apelując o udział w wyborach^[19]. Ze względów bezpieczeństwa 26 czerwca 2010 zamknięte zostały granice państwa^[18]. We wschodnich regionach kraju, stanowiących przedmiot sporu z sąsiednim Puntlandem, w wyniku starć zginęły co najmniej 4 osoby, a jedna została ranna. Bojownicy przejęli kilka urn wyborczych, a w 34 lokalach głosowanie w ogóle nie odbyło się ze względów bezpieczeństwa^[20].

1 lipca 2010 komisja wyborcza ogłosiła wyniki wyborów. Zgodnie z nimi zwycięstwo odniósł kandydat opozycji Ahmed M. Mahamoud Silanyo, pokonując urzędującego prezydenta Daahira Rayaale Kaahina oraz Faysala Ali Warabe^[21]. Prezydent zaakceptował wyniki, złożył gratulacje zwycięzcy i zapowiedział ustąpienie z urzędu zgodnie z prawem^[22]. Wyniki wyborów musiał zatwierdzić Sąd Najwyższy w ciągu 15 dni, a w ciągu 30 dni prezydent elekt musiał zostać zaprzysiężony na stanowisku^[23].

• Wyniki wyborów prezydenckich:

Ocena głosowania

Pomimo iż Somaliland nie jest uznawany przez żadne państwo, wybory monitorowało ok. 70 międzynarodowych i 800 lokalnych obserwatorów^[19]. 28 czerwca 2010 International Republican Institute, amerykańska organizacja pozarządowa, stwierdziła, że głosowanie przebiegło w sposób pokojowy, bez większych incydentów i generalnie spełniło standardy międzynarodowe. Brytyjscy obserwatorzy oświadczyli, że „pomimo pewnych nieprawidłowości, proces wyborczy był uczciwy, wolny i wyrażał wolę ludności”. Międzynarodowi obserwatorzy wyrazili zaniepokojenie skargami partii opozycyjnych wobec partii rządzącej o wykorzystywanie publicznych funduszy, mediów i pojazdów na użytek kampanii wyborczej swojego kandydata. Zaniepokojenie obserwatorów wzbudziły także przypadki niemożności oddania głosu we wschodnich przygranicznych rejonach kraju^[24].

Przypisy