Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1804 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1804 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

2 – 9 listopada 1804 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1800
następne:
1808
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1804 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1804 roku – piąte wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych i pierwsze po uchwaleniu 12. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która zmodyfikowała ordynację wyborczą na obowiązującą obecnie. Na prezydenta ponownie wybrano Thomasa Jeffersona, a na wiceprezydenta George‘a Clintona.

Kampania wyborcza

Wybory prezydenckie w 1804 roku po raz pierwszy rządziły się prawem różniącym od poprzednich wyborów. Aby uniknąć doświadczeń z wyborów w 1796 i 1800 roku, Kongres wprowadził XII poprawkę do Konstytucji, która weszła w życie w 1804[1]. Poprawka wprowadza nowy system wyboru prezydenta i wiceprezydenta przez Kolegium Elektorów (m.in. wymusza dwa osobne głosowania)[2]. Działania Jeffersona w pierwszej kadencji prezydenckiej, jak choćby zakup Luizjany, unieważnienie decyzji podjętych przez rządy federalistów spowodowały wzrost jego popularności[3]. Z tego powodu został nominowany przez Partię Demokratyczno-Republikańską do ubiegania się o reelekcję[4]. Kandydatem na wiceprezydenta został gubernator Nowego Jorku George Clinton[1]. Sytuacja w obozie Partii Federalistycznej była znacznie gorsza niż u republikanów – po śmierci ich lidera, Alexandra Hamiltona, który zginął w pojedynku z Aaronem Burrem, stronnictwo wystawiło kandydaturę Charlesa Pinckneya i Rufusa Kinga[4]. Jednak popularność Jeffersona była tak duża, że kampania propagandowa była niepotrzebna[4].

Kandydaci

Demokratyczni Republikanie

Federaliści

Przebieg głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się w dniach 2 – 9 listopada 1804 i wzięło w nim udział 143 tys. osób[5]. Jefferson uzyskał ok. 72,8% poparcia, wobec 27,2% Pinckneya[5]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 13 lutego 1805[6]) Thomas Jefferson zdobył 162 głosy, przy 89 wymaganych do zwycięstwa[7]. Jego kontrkandydat, Charles Pinckney zdobył 14 głosów. W głosowaniu na wiceprezydenta George Clinton pokonał Rufusa Kinga identycznym stosunkiem głosów[8]. Duet Jefferson-Clinton odniósł znaczne zwycięstwo, pokonując swoich rywali we wszystkich stanach, z wyjątkiem Delaware i Connecticut[3].

Stan \ Kandydat na prezydentaThomas JeffersonCharles Cotesworth PinckneyRazem
Connecticut-99
Delaware-33
Georgia6-6
Karolina Południowa10-10
Karolina Północna14-14
Kentucky8-8
Maryland9211
Massachusetts19-19
New Hampshire7-7
New Jersey8-8
Nowy Jork19-19
Ohio3-3
Pensylwania20-20
Rhode Island4-4
Tennessee5-5
Vermont6-6
Wirginia24-24
Łącznie16214176
Stan \ Kandydat na wiceprezydentaGeorge ClintonRufus KingRazem
Connecticut-99
Delaware-33
Georgia6-6
Karolina Południowa10-10
Karolina Północna14-14
Kentucky8-8
Maryland9211
Massachusetts19-19
New Hampshire7-7
New Jersey8-8
Nowy Jork19-19
Ohio3-3
Pensylwania20-20
Rhode Island4-4
Tennessee5-5
Vermont6-6
Wirginia24-24
Łącznie16214176

Przypisy

  1. a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 94.
  2. M. Jones: Historia USA. s. 105.
  3. a b M. Jones: Historia USA. s. 113.
  4. a b c A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 105.
  5. a b US President – National Vote (ang.). Our Campaign. [dostęp 2017-05-04].
  6. Presidential Election of 1804 (ang.). Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-04].
  7. Electoral College Box – 1804 (ang.). NARA. [dostęp 2017-05-04].
  8. 1804 election (ang.). NARA. [dostęp 2017-05-04].

Bibliografia

  • Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.)
  • Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.)
  • Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.)

Media użyte na tej stronie

ThomasJeffersonStateRoomPortrait.jpg
Portrait of Thomas Jefferson which hangs in the Thomas Jefferson State Reception Room on the 8th floor of the main U.S. Department of State building in Washington, D.C. It was painted by Charles Willson Peale while Jefferson was Secretary of State. It is probably a replica of Peale's 1791 portrait of Jefferson which hangs in the Independence National Historical Park. For more information, see here and here.
Rufus King.jpg
Rufus King, american diplomat and politician
Flag of the United States (1795-1818).svg
US Flag with fifteen stars and fifteen stripes. In use 1 May 1795–3 July 1818.
GeorgeClinton.png
Portrait of George Clinton.