Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1848 roku

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1848 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1848 roku – szesnaste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Zachary’ego Taylora, a wiceprezydentem został Millard Fillmore.

Kampania wyborcza

Wybory prezydenckie w 1848 roku odbywały się rok po zakończeniu wojny z Meksykiem^[1]. Oprócz idei „Objawionego Przeznaczenia” promującego ekspansjonizm terytorialny, coraz bardziej ważką kwestią była sprawa niewolnictwa^[2]. Ustępujący prezydent James Polk nie zamierzał ubiegać się o reelekcję^[1]. Wobec tego Partia Demokratyczna wysunęła Lewisa Cassa jako kandydata na prezydenta, który gorąco popierał ideę „Boskiego Przeznaczenia”, mając jednocześnie stosunkowo umiarkowane poglądy^[2]. Cass był autorem pojęcia „suwerenności ludu” i nie zajął jednoznacznego stanowiska ws. niewolnictwa^[2]. Partia Wigów na początku czerwca 1848 zwołała konwencję w Filadelfii, gdzie nominowała Zachary’ego Taylora jako kandydata na prezydenta^[3]. Nominację wiceprezydencką otrzymał Millard Fillmore^[3]. Taylor był przedstawiany jako bohater wojny meksykańskiej, dlatego startował bez programu wyborczego^[2]. Nie podzielał ostrych poglądów południa ws. niewolnictwa, choć sam posiadał niewolników, co przysporzyło mu poparcia wśród południowych wigów^[1]. Kandydatura Taylora bardzo rozczarowała lidera wigów, Henry’ego Claya, który liczył, że sam uzyska poparcie^[2]. Swojego kandydata zgłosiła także Partia Wolnej Ziemi, złożona z byłych demokratów („podpalacze stodół”), wigów („wigowie sumienia”) i wolnościowców (członków Partii Wolności)^[2]. Na konwencji w Buffalo w sierpniu 1848, nominację uzyskał Martin Van Buren, a kandydatem na wiceprezydenta został Charles Francis Adams, syn Johna Quincy’ego Adamsa^[2]. Osobnym kandydatem wolnościowców został Gerrit Smith^[4]. W kampanii Van Buren zabiegał o ograniczenie niewolnictwa, darmowej ziemi dla osadników na zachodzie, wyższych taryf celnych i większego wspomagania infrastruktury^[2]. Pojawienie się kandydatów Partii Wolnej Ziemi, spowodowało odebranie głosów demokratów w Ohio, Indianie i Nowym Jorku, co umożliwiło zwycięstwo wigom^[5].

Kandydaci

Partia Demokratyczna

• 

  Lewis Cass
• 

  William Butler

Partia Wolności

• 

  Gerrit Smith

Partia Wigów

• 

  Zachary Taylor
• 

  Millard Fillmore

Partia Wolnej Ziemi

• 

  Martin Van Buren
• 

  Charles Adams

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się 7 listopada 1848 roku i wzięło w nim udział ok. 2,9 mln osób^[4]. Taylor uzyskał 47,3% poparcia, wobec 42,5% dla Cassa i 10,1% dla Van Burena^[4]. Ponadto, niecałe 300 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów^[4]. Frekwencja wyniosła 72,7%^[6]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 14 lutego 1849^[7]) Taylor uzyskał 163 głosy, przy wymaganej większości 146 głosów^[8]. Na Cassa zagłosowało 127 elektorów^[8]. W głosowaniu na wiceprezydenta zwyciężył Miliard Fillmore, uzyskując 163 głosy, wobec 127 dla Williama Butlera^[8].

Ponieważ 4 marca 1849 wypadała niedziela, Zachary Taylor został zaprzysiężony dzień później^[9]. Z powodu tego jednodniowego wakatu na najwyższym stanowisku, powstała miejska legenda, mówiąca że przez jeden dzień prezydentem de iure był David Rice Atchison – przewodniczący pro tempore Senatu^[10].

Przypisy

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.)
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.)
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.)