Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1948 roku

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1948 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1948 roku – czterdzieste pierwsze wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Harry’ego Trumana, a wiceprezydentem został Alben Barkley.

Kampania wyborcza

Pomimo braku popularności w społeczeństwie, urzędujący prezydent Truman, postanowił ubiegać się o prezydenturę (najwyższy urząd w państwie zdobył w wyniku sukcesji) po zmarłym Roosevelcie)^[1]. Partia Demokratyczna była wówczas bardzo podzielona – lewe skrzydło krytykowało łagodną politykę zagraniczną, a prawe – program poszerzania swobód obywatelskich^[2]. Mimo podziałów, delegaci zebrani na konwencji, odbywającej się w dniach 12-14 czerwca 1948 w Filadelfii udzielili Trumanowi poparcia w pierwszym głosowaniu^[1]. Kandydatem na wiceprezydenta został Alben Barkley^[1]. Jednak część delegatów, nie zgadzając się z takim wyborem postanowiła odłączyć się od partii i wystawić własnych kandydatów w wyborach^[2]. Lider skrzydła liberalnego, Henry Wallace założył Partię Postępową i wystartował w wyborach jako jej kandydat^[3]. Poparli go także idealiści, socjaliści i komuniści^[3]. Ich program opierał się na zmianie polityki zagranicznej i współpracy z ZSRR^[3] Z kolei konserwatywne skrzydło demokratów, założyło Demokratyczną Partię Zwolenników Praw Stanowych, zwaną Dixiecrat i na konwencji w Birmingham nominowali Stroma Thurmonda^[3]. Postulował on zahamowanie rozszerzania praw obywatelskich, zwłaszcza w kontekście Afroamerykanów^[3]. Widząc rozłam w szeregach demokratów, Partia Republikańska była pewna zwycięstwa w wyborach i ponownie wysunęła kandydaturę Thomasa Deweya^[3]. Kandydatem na wiceprezydenta został Earl Warren^[3]. Republikanie w swoim programie chcieli zwiększenia wydajności rządu i uczciwości w administracji publicznej, w rzeczywistości po cichu popierając kontynuację Nowego Ładu^[3]. Truman, widząc popularność Deweya, prowadził intensywną kampanię wyborczą, oskarżał republikanów o brak zainteresowania sytuacją społeczną kraju i jeździł spotykając się z wyborcami^[4]. Dzięki temu pozyskał wiele głosów robotników i farmerów, co w połączeniu z bezbarwną kampanią Deweya, zapewniło mu zwycięstwo^[4]. Ponadto, segregacjonistyczne hasła Dixiecrat sprawiły, że poparcie ludności czarnoskórej przesunęło się na rzecz demokratów^[5].

Kandydaci

Demokratyczna Partia Zwolenników Praw Stanowych

• 

  Strom Thurmond
• 

  Fielding Wright

Partia Demokratyczna

• 

  Harry Truman
• 

  Alben Barkley

Partia Postępowa

• 

  Henry Wallace

Partia Republikańska

• 

  Thomas Dewey
• 

  Earl Warren

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się 2 listopada 1948^[6]. Truman uzyskał 49,6% poparcia, wobec 45,1% dla Deweya, 2,4% dla Thurmonda i 2,4 dla Wallace’a^[6]. Ponadto, niecałe 290 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów^[6]. Frekwencja wyniosła 51,1%^[7]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Truman uzyskał 303 głosy, przy wymaganej większości 266 głosów^[8]. Na Deweya zagłosowało 189 elektorów, a na Thurmonda – 39^[8]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Barkley, uzyskując 303 głosy, wobec 189 dla Warrena i 39 dla Fieldinga Wrighta^[8].

Przypisy

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.)
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.)