Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku

Państwo	Stany Zjednoczone
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	2 listopada 1976 (głosowanie powszechne)
Podstawa prawna	Konstytucja Stanów Zjednoczonych
Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich (% głosów elektorskich): Carter 55,2% Ford 44,6% Reagan 0,2%
Wyniki wyborów wiceprezydenckich (% głosów elektorskich): Mondale 55,2% Dole 44,8%
Frekwencja: 53,6%
poprzednie: 1972 następne: 1980
Portal Stany Zjednoczone

Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1976 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku – czterdzieste ósme wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Jimmy’ego Cartera, a wiceprezydentem został Walter Mondale.

Kampania wyborcza

W wyniku afery Watergate, która doprowadziła do rezygnacji Nixona, republikanie mocno stracili na wizerunku^[1]. Z tego powodu nominacja urzędującego prezydenta Geralda Forda nie była sprawą oczywistą^[1]. Bossowie Partii Republikańskiej zarzucali mu nadmierny liberalizm i mianowanie Nelsona Rockefellera wiceprezydentem^[1]. Jego głównym kontrkandydatem został gubernator Kalifornii Ronald Reagan^[1]. W prawyborach żaden z kandydatów nie zdobył wymaganego poparcia, dlatego o nominacji mieli zdecydować delegaci na sierpniowej konwencji w Kansas City^[2]. Reagan uzyskał poparcie w stanach południowych i rodzinnej Kalifornii, natomiast Ford zwyciężył na Północy i pograniczu^[2]. Chcąc pozyskać trochę elektoratu liberalnego Reagan zadeklarował, że jego kandydatem na wiceprezydenta zostanie Richard S. Schweiker^[3]. Spowodowało to odwrócenie się od niego konserwatystów, co z kolei wpłynęło na fakt, że ostatecznie nominację prezydencką uzyskał Ford^[3]. Jego kandydatem na wiceprezydenta został Bob Dole^[3]. W Partii Demokratycznej już na początku 1975 kampanię rozpoczął Jimmy Carter^[4]. Zwyciężył w prawyborach m.in. w Ohio, co spowodowało otrzymanie nominacji prezydenckiej w pierwszym głosowaniu, na lipcowej konwencji w Nowym Jorku^[4]. Zdobył ponad sześciokrotnie większe poparcie niż Morris Udall i Pat Brown^[5]. Dopiero po uzyskaniu nominacji Carter ogłosił, że jego kandydatem na wiceprezydenta będzie Walter Mondale^[5]. Kandydatem niezależnym został Eugene McCarthy^[6]. Carter deklarował reformę podatkową i zdrowotną, zmniejszenie bezrobocia i zwiększenie świadczeń socjalnych^[5]. Chciał ocieplenia kontaktów z ZSRR, przy jednoczesnej, ścisłej współpracy z sojusznikami USA – krajami Europy Zachodniej i Japonią^[5]. Ford, na którego kandydaturze cieniem rzucała się afera Watergate, a także ułaskawienie Nixona był skazywany na porażkę przez ośrodki sondażowe^[7]. Kandydat demokratów jednak prowadził swoją kampanię bezbarwnie, a w programie wyborczym zawarł jedynie ogólnikowe stwierdzenia^[7]. Spowodowało to, że wybory okazały się bardzo wyrównane^[7]. Na kandydata republikanów głosowali wyborcy wykształceni i zamożni, natomiast klasa średnia i robotnicza zagłosowała na demokratę^[7]. Szalę zwycięstwa na rzecz Cartera przesunęły także głosy Afroamerykanów^[7].

Kandydaci

Bezpartyjny

• 

  Eugene McCarthy

Partia Demokratyczna

• 

  Jimmy Carter

• 

  Walter Mondale

Partia Republikańska

• 

  Gerald Ford

• 

  Robert Dole

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się 2 listopada 1976^[6]. Carter uzyskał 50,1% poparcia, wobec 48% dla Forda i 0,9% dla McCarthy’ego^[6]. Ponadto, niecałe 820 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów^[6]. Frekwencja wyniosła 53,6%^[8]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Carter uzyskał 297 głosów, przy wymaganej większości 270 głosów^[9]. Na Forda zagłosowało 240 elektorów^[9]. Wiarołomny elektor ze stanu Waszyngton zagłosował na Ronalda Reagana^[9]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Mondale, uzyskując 297 głosów, wobec 240 dla Dole’a^[9].

Jimmy Carter został zaprzysiężony 20 stycznia 1977 roku^[10].

Przypisy

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.)
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.)