Wyciąg szybowy

Zasada działania wyciągu szybowego – maszyna wyciągowa zrębowa z kołem pędnym
Nadziemna część górniczego wyciągu szybowego
Koło wyciągowe z szybu KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim

Górniczy wyciąg szybowydźwignica stosowana w górnictwie głębinowym do transportu urobku, osób i materiałów w szybie górniczym, najczęściej pionowym.

Budowa

  • wieża szybowa
    • Basztowa (wolnostojąca)
      • Trzonowa pełna
      • Trzonowa dzielona
      • Trzonowa słupowa
      • Słupowa
    • Zastrzałowa
      • Jednozastrzałowa
      • Dwuzastrzałowa (kozłowa)
  • nadszybie
  • maszyna wyciągowa
    • napęd
      • wolnobieżny (bezpośredni), realizowany przy pomocy silnika synchronicznego lub asynchronicznego.
      • przekładniowy
    • rodzaje maszyn wyciągowych
      • bębnowe (liny nawijane na jeden lub dwa bębny nawojowe), droższe od wyciągów z kołem pędnym, stosowane przy bardzo dużych głębokościach, szybach pochyłych, przy głębieniu szybów, oraz przy bardzo trudnych warunkach ze względu na korozję.
      • bobinowe od :bobina (cewa) - wąski lecz wysoki bęben
      • cierne (z kołem pędnym - liny przewijane przez bęben cierny), stosowane przy głębokościach do 2000 m
  • naczynia wyciągowe
    • klatka (szola) - najstarszy typ naczynia o wszechstronnym zastosowaniu (transport ludzi, kopaliny - w wozach kopalnianych, maszyn). Klatki mogą mieć do 6 poziomów.
    • kubły - stosowane w fazie drążenia szybu
    • skipy – transport kopaliny luzem, o dużej wydajności, praca w pełni zautomatyzowana.
    • skipoklatki - do transportu ludzi i urobku
  • liny
    • nośne
    • wyrównawcze
    • prowadnicze
    • odbojowe (zabezpieczające naczynia, przeciwciężary przed wychyleniem lub obrotem)
  • podszybie
  • urządzenia wyładowcze, załadowcze
  • urządzenia hamujące

Podział wyciągów szybowych

Ze względu na funkcję

  • Wydobywcze
  • Zjazdowo-materiałowe
  • Wielofunkcyjne
  • Do głębienia szybów
  • Wentylacyjne

Ze względu na liczbę urządzeń wyciągowych w jednym szybie

  • Jednoprzedziałowe
  • Dwuprzedziałowe
  • Wieloprzedziałowe

Ze względu na liczbę lin, na których zawieszone jest naczynie

  • Jednolinowe
  • Dwulinowe
  • Wielolinowe

Maszyny wyciągowe jak na urządzenia dźwigowe osiągają wysokie parametry techniczne: moce przekraczające 20 MW, udźwigi do 50 ton, prędkości przekraczające 20 m/s.

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Klatka szybowa (szola).jpg
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Klatka szybowa (szola) na terenie Skansenu Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach
Kolo wyciagowe KWK 1 Maja 2015.JPG
Autor: Piotr Hojka, Licencja: CC BY-SA 4.0
Koło wyciągowe Kopalni Węgla Kamiennego 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim. Obecnie pomnik.
Lubin30.JPG
Autor: Lzur, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Lubin - szyb "Bolesław" Zakładów Górniczych "Lubin" KGHM Polska Miedź SA