Wydrzyk długosterny
| Stercorarius longicaudus[1] | |||
| Vieillot, 1819 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | wydrzyk długosterny | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 okres lęgowy zimowiska | |||
Wydrzyk długosterny (Stercorarius longicaudus) – gatunek ptaka z rodziny wydrzyków (Stercorariidae).
Występowanie i podgatunki
Gniazduje w arktycznych i subarktycznych rejonach Eurazji (od skandynawskich gór do północno-wschodniej Syberii) i Ameryki Północnej. Na zimowiska wędruje już w sierpniu i wrześniu. Zimuje na wodach Subantarktyki i dalej na północ po okolice południowych wybrzeży Ameryki Południowej i zachodnich wybrzeży południowej Afryki[3].
- W Polsce można go sporadycznie zaobserwować podczas przelotów, głównie jesienią. Na terenie kraju i na polskich wodach przybrzeżnych do końca 2017 odnotowano 129 stwierdzeń ptaków tego gatunku, łącznie obserwowano 157 osobników[4].
Wyróżnia się 2 podgatunki[3][5]:
- Stercorarius longicaudus longicaudus – mający lęgi na arktycznych i subarktycznych wybrzeżach Rosji (na wschód do delty rzeki Leny) i w Skandynawii;
- Stercorarius longicaudus pallescens – gnieżdżący się na Grenlandii, w arktycznej i subarktycznej części Ameryki Północnej oraz na wschodniej Syberii (na wschód od delty Leny).
Opis
- Dane liczbowe
- długość ciała (wraz z wydłużonymi sterówkami): 48–53 cm[6]
- rozpiętość skrzydeł: 105–117 cm[6]
- masa ciała: 230–444 g[6]
- Cechy rozpoznawcze
_26.jpg)
To najmniejszy z wydrzyków, wielkości mewy śmieszki. Ma smukłe ciało z długimi smukłymi skrzydłami. Samiec jak i samica wydrzyka długosternego ubarwione są jednakowo. Dorosłe mają szarobrązowy płaszcz i boki kontrastujące z ciemniejszymi końcami skrzydeł i ogonem. Na głowie mają ciemną czapeczkę wyraźnie odciętą od reszty, boki głowy i kark są natomiast białawożółte. Brzuch koloru szarego. Środkowe sterówki są wąskie i ostro zakończone, dłuższe od ogona o 16–25 cm, a u młodych ptaków tylko o 1–3 cm. Nie są tak sztywne jak u wydrzyka ostrosternego, ale miękko się wyginają. Młode są bardzo ciemne, mają jaśniejsze brzegi piór, przez co wydają się prążkowane. Lot podobny do rybitwy. Ciemna forma wydrzyka długosternego jest niezmiernie rzadka. W przeciwieństwie do wydrzyka ostrosternego i tęposternego w upierzeniu godowym nigdy nie jest całkowicie czarny. Jego brązowo-szare upierzenie jest też w porównaniu z nimi jaśniejsze, ale lotki pozostają ciemne. Nie ma też wyraźnego jasnego pola na lotkach I rzędu. Na piersi nie ma również obroży. Młode tego gatunku wydrzyka są jaśniejsze od pozostałych, a rozróżnia się je głównie po sylwetce.
Środowisko
Gniazduje w arktycznej tundrze i na skandynawskich płaskowyżach powyżej granicy drzew. Spotkać go można na wyższych obszarach do 1200 m n.p.m. jak i w głębi lądu. Po sezonie lęgowym przebywa prawie wyłącznie na otwartym morzu i rzadziej niż inne gatunki wydrzyków na wybrzeżach. W Europie Środkowej w głąb lądu zapuszcza się wyjątkowo.
Okres lęgowy
- Gniazdo
Znajduje się na ziemi i jest bez wyściółki.
- Jaja
2 jaja składane przez samicę w czerwcu.
- Wysiadywanie
Wydrzyki wysiadują jaja 24 dni. Po wykluciu pisklęta mają szarobrązowy puch. Opuszczają gniazdo 2 dni później. Dojrzałe płciowo są dopiero po 4 latach.
Pokarm
Główny pokarm to ryby. Nurkuje na nie z powietrza lub odbiera je innym ptakom. Może atakować z lotu patrolowego lub z zasadzki małe ptaki. Zdarza mu się zjadać też ptasie jaja i odpadki ryb. Nie gardzi jagodami i owadami. W okresie lęgowym podstawowym pokarmem są lemingi. Jeśli jest ich mało, wydrzyki długosterne nie przystępują do pierwszego lęgu.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wydrzyka długosternego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[2]. Liczebność światowej populacji w 2015 roku szacowano na 250–750 tysięcy dorosłych osobników, natomiast liczebność populacji europejskiej na 39,7–106 tysięcy dorosłych osobników[2].
W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[7].
Zobacz
Przypisy
- ↑ Stercorarius longicaudus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c Stercorarius longicaudus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Long-tailed Skua (Stercorarius longicaudus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Noddies, gulls, terns, auks. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-07-04]. (ang.).
- ↑ a b c Long-tailed jaeger (Stercorarius longicaudus). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Bibliografia
- Karel Stastny: Ptaki wodne. Warszawa: Delta, 1993. ISBN 83-85817-10-7.
- Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: Muza, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Klaus Rassinger und Gerhard Cammerer, Museum Wiesbaden, Licencja: CC BY-SA 3.0
Long-tailed jaeger Stercorarius longicaudus , egg, Coll. Museum Wiesbaden
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
spitsbergen, Long-tailed Skua (Stercorarius longicaudus)
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Geographical distribution of Long-tailed jaeger.