Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego

Wydział Biologii i Nauk o Ziemi
Faculty of Biology and Earth Sciences
Uniwersytet Jagielloński
Ilustracja
Wejście główne do budynku wydziału
Data założenia1 września 1951
Państwo Polska
Liczba pracowników
• naukowych
461 (2015) [1]
245 (2015) [1]
Liczba studentów1949 (2015) [1]
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego”
Ziemia50°01′31″N 19°54′06″E/50,025278 19,901667
Strona internetowa

Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego – dawna nazwa Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydział powstał w 1951. Po odłączeniu się w 2017 instytutów reprezentujących nauki o Ziemi, 1 stycznia 2018 nazwa wydziału została zmieniona z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ na Wydział Biologii UJ[2][3].

Historia

Nauki przyrodnicze na UJ przed założeniem Wydziału

Nauki przyrodnicze, wykładane wtedy na Wydziale Filozoficznym i Wydziale Medycznym, stały od XV w. na Akademii Krakowskiej na bardzo wysokim poziomie. Kluczowym dla usamodzielniania się dyscyplin przyrodniczych było utworzenie w 1780 Katedry Chemii i Historii Naturalnej. Zajmowano się w niej botaniką, zoologią, mineralogią i chemią. Powołano przy niej Gabinet Historii Naturalnej (1782), z którego wywodzą się dzisiejsze muzea przy Instytutach UJ, a także, do dziś istniejący, Ogród Botaniczny (1783).

Burzliwa pierwsza połowa XIX w. odbiła się na działalności krakowskiej Katedry. Wraz z rozwojem nauki usamodzielniały się kolejne Katedry: Botaniki (1847), Geografii (1849), Zoologii i Anatomii Porównawczej (1850) i Mineralogii (1855). Znalazły się one wszystkie w 1850 w posiadającym pełną autonomię Wydziale Filozoficznym UJ.

Uzyskanie autonomii przez Galicję oraz wprowadzenie w 1870 języka polskiego jako wykładowego przyciągnęła do Krakowa wielu młodych, utalentowanych przyrodników, którzy przez pracę na Uniwersytecie pragnęli pracować dla kraju.

W końcu XIX w. powstawały kolejne Katedry, a w 1913 usamodzielnił się pierwszy instytut — Instytut Botaniczny. Pięć lat później powstał Instytut Geograficzny. Znaczne zmiany organizacyjne przyniósł dopiero rok 1945, kiedy Wydział Filozoficzny podzielono na dwie części: Wydział Humanistyczny i Wydział Matematyczno-Przyrodniczy.

Historia i struktura Wydziału

W obrębie Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ przez lata rozwijały się nauki przyrodnicze – biologia, geografia, geologia, nauki o środowisku oraz, później, biologia molekularna. Wydział rozpoczął działalność w 1951 r., co zostało prawnie usankcjonowane na początku 1952 r. Dawne katedry istniejące w ramach Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego połączono w Zespoły Katedr, które w późniejszym czasie wyodrębniały się w postaci Instytutów. Dwa instytuty powstały przed wyodrębnieniem się Wydziału i od początku działały w jego obrębie: powstały w 1913 Instytut Botaniczny (w 1970 przemianowany na Instytut Botaniki) oraz powstały w 1918 Instytut Geografii (w 2000 przemianowany na Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej). W 1963 powstał Instytut Zoologii. W 1970 wyodrębnił się Instytut Biologii Molekularnej (od 1985 – im. Jana Zurzyckiego), zaś w 1972 – Instytut Nauk Geologicznych. Jako ostatni został powołany do istnienia w 1977 Instytut Biologii Środowiskowej (od 1999 – Instytut Nauk o Środowisku). W 2002 usamodzielnił się Instytut Biologii Molekularnej im. J. Zurzyckiego i przekształcił się w osobny Wydział Biotechnologii UJ (w 2006 zmienił nazwę na Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ)[4]. W marcu 2017 r. instytuty kształcące w zakresie geografii i geologii wydzieliły się tworząc nowy Wydział Geografii i Geologii Uniwersytetu Jagiellońskiego[5]. W związku z tym 1 stycznia 2018 r. nazwa wydziału została zmieniona z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ na Wydział Biologii UJ[2][3].

Dziekani Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ

Wybitni nauczyciele akademiccy

Wybitnymi przedstawicielami Wydziału BiNoZ byli m.in.[4]:
biolodzy:

i przedstawiciele nauk o Ziemi:

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Sprawozdanie roczne Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego za rok 2015 (pol.). 2016. [dostęp 2017-05-02].
  2. a b Wojciech Nowak: Zarządzenie nr 125 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 7 grudnia 2017 roku. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, 2017-12-07. [dostęp 2018-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-09)].
  3. a b Zmiana nazwy wydziału. Wydział Biologii UJ. [dostęp 2018-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-06)].
  4. a b c Historia. Wydział Biologii UJ. [dostęp 2018-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-03)].
  5. Wojciech Nowak: Zarządzenie nr 34 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 13 marca 2017 roku. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, 2017-03-13. [dostęp 2018-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-22)].

Bibliografia

  • Zemanek A. (red.), 2010. Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Część II: Historia Instytutów. Uniwersytet Jagielloński, Kraków, ss.619.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Education - Grad Hat.svg
Autor: Krzysztof Szymański, Licencja: CC BY 2.5
Czapeczka studencka
Faculty of Biology and Earth Sciences of the Jagiellonian University 02.JPG
Autor: Batusaurus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Faculty of Biology and Earth Sciences of the Jagiellonian University 02
Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E