Wyrostek robaczkowy
| Appendix vermiformis | |
 Przewód pokarmowy, z zaznaczonym wyrostkiem robaczkowym | |
| Narządy | |
|---|---|
Wyrostek robaczkowy (łac. appendix vermiformis) – cienkie uwypuklenie jelita ślepego u niektórych ssaków. Jego ściana jest licznie wyposażona w grudki chłonne. Pełni on przypuszczalnie rolę w okresie, gdy u noworodka tworzy się symbioza między organizmem ssaka a mikroflorą jelitową. Niegdyś był uważany u ludzi za narząd szczątkowy[1][2].
Ostatnie badania wykazały, że w obrębie prawie 70% wszystkich grup żyjących dziś gryzoni (m.in. lemingów, norników, szczurów) i naczelnych znajdują się gatunki mające wyrostek robaczkowy. Występuje on również u australijskich torbaczy[2].
Wyrostek robaczkowy człowieka
U człowieka wyrostek ma postać ślepo zakończonej cewki o zmiennej długości, najczęściej 8–10 cm, rzadko przekraczającej 20 cm.
Leży w prawym dole biodrowym, lecz jego dokładne położenie jest wysoce zmienne osobniczo. Bardzo często (41,5%[3]) swobodnie zwisa do miednicy mniejszej (tzw. wyrostek miedniczny). Niekiedy leży w dole biodrowym, często w bezpośrednim sąsiedztwie talerza kości biodrowej (13%[3]). Najczęściej wyrostek układa się między pętlami jelitowymi (43% przypadków[3]). Rzadziej położony jest za kątnicą lub przebiega obok niej (tzw. wyrostek zakątniczy lub typu wstępującego, 2,5%[3]). Wyjątkowo, w przypadku odwrotnego ułożenia trzewi albo malrotacji jelit, wyrostek znajduje się w okolicy lewego dołu biodrowego. W wieku dziecięcym zwykle jest jeszcze drożny, niekiedy (2-4%) tworzy lejkowate rozszerzenie u podstawy, zachowując embrionalny kształt.
Błona śluzowa wyrostka pokryta jest nabłonkiem walcowatym jednowarstwowym i posiada gruczoły jelitowe oraz liczne skupiska tkanki limfatycznej w postaci grudek chłonnych (folliculi lymphatici aggregati), przez co wyrostek jest czasem zwany migdałkiem jelitowym. Wyrostek posiada silnie rozwiniętą warstwę mięśniową. Pokrywa go otrzewna tworząca krezkę (krezeczkę) wyrostka robaczkowego (mesoappendix). Wyrostek unaczyniony jest przez tętnicę wyrostka robaczkowego (arteria appendicularis) odchodzącą od tętnicy krętniczo-okrężniczej (arteria ileocolica). Obok tętnicy między blaszkami krezki biegnie żyła wyrostka robaczkowego (vena appendicularis), prowadząca krew do żyły krezkowej górnej. Unerwienie pochodzi z pnia współczulnego i z nerwu błędnego.
Opublikowane w 2009 roku badania uczonych z Uniwersytetu Duke'a w Durham dowiodły, że wyrostek robaczkowy pełni ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego człowieka, będąc magazynem „pożytecznych” bakterii oraz wytwarzając krwinki białe chroniące organizm przed szkodliwymi wirusami i bakteriami[2].
Schorzenia
Zobacz też
- objaw Jaworskiego
- punkt Lanza
- punkt McBurneya
Przypisy
- ↑ Henryk Szarski: Przewód pokarmowy. W: H. Szarski: Anatomia porównawcza kręgowców. Warszawa: PWN, 1976, s. 534-535.
- ↑ a b c Wojciech Moskal, Wyrostek robaczkowy jednak jest nam potrzebny „Gazeta Wyborcza” 2009
- ↑ a b c d Jan Nielubowicz Ostre schorzenia jamy brzusznej. Wyd IV uzupełnione. PZWL 1988 ISBN 83-200-131-9-4.
Bibliografia
- Janina Sokołowska-Pituchowa (red.) Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. VII. PZWL 2005 ISBN 83-200-3185-0.
| Przewód pokarmowy | |
|---|---|
| Gruczoły trawienne, narządy towarzyszące |
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.
This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.
Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape.