Wyry (gromada)

Wyry
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo PRL
Województwokatowickie
Powiat1954: pszczyński
1954-72: tyski
Data powstania5 października 1954
Data likwidacji1 stycznia 1973
SiedzibaWyry
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Plan
Liczba sołectw1
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)22
brak współrzędnych
Portal Polska

Wyry – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Wyry z siedzibą GRN w Wyrach utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie pszczyńskim w woj. stalinogrodzkim, na mocy uchwały nr 21/54 WRN w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki wszedł obszar dotychczasowej gromady[5] Wyry ze zniesionej gminy Wyry (z wyłączeniem niektórych parceli z karty 1 obrębu Dolne Lasy Pszczyńskie, włączonych do miasta Tychy[6]) w tymże powiecie[7].

13 listopada 1954 (z mocą obowiązująca wstecz od 1 października 1954) gromada weszła w skład nowo utworzonego powiatu tyskiego w tymże województwie[8], gdzie ustalono dla niej 22 członków gromadzkiej rady narodowej[9].

20 grudnia 1956 województwo stalinogrodzkie przemianowano (z powrotem) na katowickie[10].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. 1 stycznia 1973 – tym razem w powiecie tyskim – reaktywowano gminę Wyry[12].

Gminę Wyry zniesiono 27 maja 1975 przez włączenie do Tychów[13] i odtworzono dopiero 2 kwietnia 1991[14]; od 1999 roku gmina Wyry należy do powiatu mikołowskiego w woj. śląskim.

Przypisy

  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 13/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie stalinogrodzkim; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
  7. Uchwała Nr 21/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu pszczyńskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
  8. Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 246
  9. Uchwała Nr 42/246 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Pszczynie z 4. X. 1954 w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych powiatu tyskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 8 października 1954 r., Nr. 8, Poz. 43)
  10. Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269
  11. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  12. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
  13. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87
  14. Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Pszczyna-territorial-changes-1945-1998.gif
Autor: Qqerim, Licencja: CC BY 3.0
Zmiany terytorialne powiatu pszczyńskiego 1939–2002 (także tyskiego, grodzkiego Tychy, mikołowskiego i bieruńsko-lędzińskiego, utworzonych z pszczyńskiego)
Wyry - Wici2.JPG
Autor: Eressea, Licencja: CC BY 2.5 pl
Wyry - Jezioro Wici