Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu

Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB
na Kasprowym Wierchu

Widok ze wschodu. Poniżej obserwatorium budynek górnej stacji kolei linowej.
Państwo	Polska
Miejscowość	Zakopane
Adres	34-500 Zakopane
Typ budynku	obserwatorium
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Anna i Aleksander Kodelscy
Rozpoczęcie budowy	1936
Ukończenie budowy	1937
Położenie na mapie Tatr Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu
Położenie na mapie Karpat Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu
49°13′57,1″N 19°58′54,6″E/49,232528 19,981833

Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne na Kasprowym Wierchu

Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu – komórka organizacyjna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej podległa Działowi Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej Oddziału IMGW w Krakowie. Obserwatorium mieści się w najwyżej położonym budynku w Polsce, znajdującym się na wysokości 1987 m n.p.m., na szczycie Kasprowego Wierchu.

Budynek obserwatorium meteorologicznego na Kasprowym Wierchu wzniesiony został w latach 1936–1937 według projektu Aleksandra Kodelskiego i Anny Kodelskiej^[1] zaś najwyżej położonym budynkiem w Polsce stał się we wrześniu 1939 r. po zajęciu przez ZSRR obserwatorium astronomicznego na Popie Iwanie.

Poświęcenie i otwarcie obserwatorium miało miejsce 23 stycznia 1938^[2].

Wniosek o budowę wysokogórskiego obserwatorium meteorologicznego wysunął w lipcu 1934 r. J. Lugeon, ówczesny dyrektor Państwowego Instytutu Meteorologicznego. W związku z planowaną budową kolei linowej na Kasprowy Wierch zaproponowano, aby budynek zbudowano właśnie na tym szczycie. Od grudnia 1935 r. były prowadzone niektóre obserwacje meteorologiczne. Właściwe prace budowlane rozpoczęto jesienią 1936 r. i zakończono po roku. 22 grudnia 1937 r. nastąpił odbiór budynku. Stacja zaczęła działać w pełnym zakresie z początkiem 1938 r. W styczniu owego roku odbyło się uroczyste otwarcie tego, szóstego wówczas w Europie co do wysokości, obserwatorium meteorologicznego. Pierwszym kierownikiem stacji został Edward Stenz.

Obserwatorium wykonuje pomiary synoptyczne oraz klimatologiczne, a także obserwacje zlodzenia, opadów, natężenia promieniowania słonecznego, zjawisk optycznych, radioaktywności, oraz grawimetryczne i astrofizyczne. Przekazuje też informacje dotyczące osłony przeciwpowodziowej, jak również komunikaty dla Polskich Kolei Linowych i Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Od lat 90. XX w. w obserwatorium działa Laboratorium Pomiaru Gazów Cieplarnianych KASLAB, jednostka utworzona przez IMGW-PIB we współpracy z Wydziałem Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Instytutem Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie oraz Instytutem Fizyki Atmosfery Uniwersytetu w Heidelbergu. W laboratorium rejestrowane są stężenia atmosferyczne dwutlenku węgla i metanu^[3].

Do czasów obecnych największy poryw wiatru oficjalnie zmierzony na Kasprowym Wierchu to 288 km/h. Miał on miejsce 6 maja 1968^[4]. Historyczny rekord pokrywy śnieżnej pochodzi z 31 marca 1939. Wówczas na Kasprowym Wierchu zanotowano 388 cm^[5] śniegu.

Zobacz też

Wejście

• Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan
• Obserwatorium astronomiczne na Lubomirze
• Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne na Śnieżce

Przypisy

Bibliografia

• Zofia Radwańska-Paryska, Witold H. Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawn. Górskie, 2004, s. 833. ISBN 83-7104-009-1.Sprawdź autora:2.
• Apoloniusz Rajwa: 70 lat WOM. Tygodnik Podhalański, 2008-02-02. [dostęp 2014-01-14].