Wyspa Grodzka

Wyspa Grodzka
Widok na Wyspę Grodzką od strony wschodniej
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Akwen	Odra
Położenie na mapie Szczecina Wyspa Grodzka
Położenie na mapie Polski Wyspa Grodzka
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Wyspa Grodzka
53°25′48,7″N 14°34′26,3″E/53,430194 14,573972

Widok na Odrę (po lewej) i Duńczycę (po prawej) znad estakady Trasy Zamkowej, po lewej stronie Wały Chrobrego, na wprost Bielawa i Wyspa Grodzka, po prawej Łasztownia

Wyspa Grodzka, Grodzka Kępa (do 1945 roku niem. Schlächterwiese) – niezamieszkana wyspa rzeczna na Odrze w Szczecinie, naprzeciwko Wałów Chrobrego. Od południa ograniczona jest Duńczycą, a od wschodu Kanałem Grodzkim, które oddzielają ją od Łasztowni i półwyspu Ewa. Połączona jest mostem zwodzonym z Łasztownią. Zajmuje powierzchnię ok. 15 ha. Niegdyś stanowiła zachodni fragment Ostrowa Grabowskiego^[1].

Z okresu schyłku neolitu pochodzą ślady penetracji tego terenu przez ludność kultury ceramiki sznurowej w postaci pojedynczych narzędzi krzemiennych charakterystycznych dla tej kultury. Już w średniowieczu obszar dzisiejszej wyspy nosił nazwę Knochen-Hauer-Wiese (Łąka Rzeźników), która wzięła się od rzeźników dokonujących tam uboju bydła na potrzeby miasta. Na początku XVII wieku pomiędzy Odrą a Duńczycą przekopany został niewielki kanał zwany Ochsen Graben (Woli Rów), który nadał pierwszy kształt samodzielnej wyspy. W drugiej połowie XVII wieku niewielkim kanałem odcięto jej południowy cypel, wyłaniając oddzielną wysepkę – Bielawę. W latach 1881-1897 w miejscu Ochsen Graben przekopany został nowy kanał żeglugowy – Kanał Grodzki. Wyspę zaczęto wówczas nazywać Schlächterwiese (Rzeźnicza)^[1].

Od końca XVIII wieku wyspę zaczęto wykorzystywać do celów przemysłowych. W 1784 roku uruchomiona została tu kuźnia wytwarzającą kotwice okrętowe, należąca do kowala Johanna Gotfrieda Seydella. W XIX wieku kuźnia przekształciła się w znaczny zakład produkujący kotwice i wyposażenie żelazne statków, który funkcjonował do początków XX wieku. W okresie międzywojennym tereny wyspy wykorzystywane były częściowo na cele sportowe i rekreacyjne. Miały tu swoje siedziby liczne szczecińskie kluby wioślarskie, m.in. RC Triton Stettin, RV Sport-Germania Stettin, Stettiner Damen-Ruderverein, RC Viadrina i Reichspost Stettin 08. Po II wojnie światowej funkcje wyspy nie zmieniły się – utworzono na niej przystań wioślarską AZS Szczecin i siedziby klubów sportów wodnych, a w północnej części wydzielono ogródki działkowe^[1].

Widok na nabrzeża wzdłuż Odry, Wyspa Grodzka po prawej (ok. 1900 r.)

Na zachodnim brzegu wyspy w dno rzeki wbito charakterystyczny rząd dalb tworzący postojową przystań dalbową „Bielawa” o długości 840 metrów^[2]. W północnej części wyspa skomunikowana jest ze stałym lądem za pośrednictwem niewielkiego promu osobowego wykorzystywanego do transportu działkowiczów. W 2013 roku w południowo-wschodniej części wyspy rozpoczęła się budowa portu jachtowego ze 150 miejscami postojowymi. Wycięto wówczas wszystkie drzewa i naniesiono piach, by podwyższyć wyspę, która wcześniej regularnie była zalewana podczas cofek i powodzi. W ramach inwestycji powstał most zwodzony na Duńczycy łączącego Wyspę Grodzką z Łasztownią.

Obecnie na wyspie Grodzkiej funkcjonuje marina oraz Miejska Strefa Letnia w Szczecinie^[3]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Galeria przedwojennych fotografii Wyspy Grodzkiej i Bielawy