Wyspa Portowa

Plaża Stogi, w tle Port Północny
Plaża i nieistniejące molo na Westerplatte, 1904

Wyspa Portowa (Wyspa Stogi) – wyspa w Gdańsku, otoczona wodami Zatoki Gdańskiej, Martwej Wisły i Wisły Śmiałej. Powierzchnia wynosi 26,4 km²[1].

Geografia

Wyspa Portowa na mapie z 1901

Wyspa Portowa jest położona we wschodniej części miasta w mezoregionie Mierzeja Wiślana. Jest otoczona wodami:

Wisła Śmiała powstała w 1840, w wyniku zatoru lodowego wody w Wiśle, przerywając wydmy. Był to moment utworzenia wyspy – teren oblewany z trzech stron przez Bałtyk i Wisłę został odcięty od lądu.

Wyspa Portowa jest szeroka równoleżnikowo na ok. 7,5 km, a południkowo średnio ok. 3 km z ok. 5-kilometrowym wysunięciem ku północy, jakim jest Westerplatte.

Teren jest w miarę równy, występują tu jednak wydmy pasa nadmorskiego. Północno-wschodnia część wyspy porośnięta jest Lasem Miejskim.

Jeziora

Podział administracyjny

Po reformie podziału administracyjnego z 2011 roku, na Wyspie Portowej znajdują się następujące osiedla administracyjne[2]:

nrnazwaludnośćpowierzchnia w km²gęstość zaludnienia (osób/km²)
1Krakowiec-Górki Zachodnie19948,38238
2Przeróbka48167,10679
3Stogi12 12810,961106
ŁĄCZNIE18 93826,44716

Mieszkańcy wyspy stanowią 4,1% ludności Gdańska a jej powierzchnia 10% obszaru miasta. Gęstość zaludnienia jest o 59 punktów procentowych niższa od średniej miasta.

Podjednostki

W dzielnicach Wyspy Portowej znajdują się następujące osiedla i podjednostki:

Transport

Wyspa Portowa jest połączona z lądem dwoma mostami drogowymi, jednym mostem kolejowym i tunelem drogowym. Pierwszy most drogowy to Most Siennicki zbudowany w 1912, drugi to Most wantowy im. Jana Pawła II zbudowany w 2001. Z zachodnimi dzielnicami miasta połączenie stanowi Tunel pod Martwą Wisłą, będący elementem Trasy Sucharskiego. Otwarty został 24 kwietnia 2016[3]. Połączył Wyspę Portową z zachodnią częścią miasta, w dzielnicy Letnica. Wyspa jest połączona koleją przy pomocy linii kolejowej nr 226.

Nabrzeże Chemików i Kanał Kaszubski

Port

Na Wyspie Portowej znajduje się Port Północny, jeden z największych terminali w Polsce. Zajmuje się głównie przeładunkiem masowym. Został on oddany do użytku w 1984. Obok znajduje się Głębokowodny terminal kontenerowy DCT, oddany do użytku w 2007.

W obrębie portu, na Wyspie Portowej znajdują się następujące nabrzeża[4]: Krakowskie, Bytomskie, Przemysłowe, Chemików, Dworzec Drzewny, Rudowe, Administracyjne, Węglowe, Wisłoujście, OPP, Mew, Terminal Promowy Westerplatte, Zwycięstwa, Pokoju, Zamykające, Kapitanatu Portu, Północne, Zachodnie, Południowe, Pirs Węglowy, Pirs LPG, Pirs Rudowy, Terminal kontenerowy DCT.

Fort carre Twierdzy Wisłoujście z wieńcem i wieżą-latarnią, widziany od strony Martwej Wisły

Zabytki[5] i obiekty historyczne

  • Budynek biurowy z końca lat 20. XX wieku, przy ul. Roberta de Plélo[6].


Przypisy

  1. Podział administracyjny Gdańska, gdansk.pl.
  2. Urząd Miejski w Gdańsku – Podział administracyjny.
  3. Tunel pod Martwą Wisłą otwarty, Onet.pl, 25 kwietnia 2016 [dostęp 2016-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-13].
  4. O porcie, portgdansk.pl.
  5. Rejestr zabytków nieruchomych 2011 woj. pomorskie, kobidz.pl.
  6. Do dworku w gdańskim porcie wraca życie, trojmiasto.pl, 12 grudnia 2011.
  7. Parafia rzymskokatolicka pw. Najświętszego Imienia Maryi, Gdańsk Krakowiec, diecezja.gda.pl.
  8. Cmentarz na Krakowcu, .zdiz.gda.pl [zarchiwizowane z adresu 2012-01-05].

Media użyte na tej stronie

Westerplatte monument.jpg
Autor: Henryk Kotowski Kotoviski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Holownik "Ares" na Kanale Portowym przy Nabrzeżu Obrońców Westerplatte.
Gdansk z mostu JP2 06.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gdańsk - widok z Mostu Jana Pawła II, Trasa Sucharskiego. Po lewej Przeróbka, po prawej Stogi.
Gdańsk (DerHexer) 2010-07-13 272.jpg
Autor:DerHexer (Talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Port w Gdańsku - "Nabrzeże Chemików" (Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych „Fosfory”) nad Kanałem Kaszubskim (Przeróbka).
Wisłoujście3.jpg
Fort Carre Twierdzy Wisłoujście
Wyspa Spichrzow - spichlerze.jpg
Motława i Wyspa Spichrzów w Gdańsku, budynki przy ul. Chmielnej.
Wisłoujście at river.jpg
Autor: M.Minderhoud, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ferry at Wisłoujście, Gdansk, Poland
Wyspa Portowa 1901.JPG
Gdańsk, Wyspa Portowa.
Ostseebad Westerplatte Steg und Strandleben.JPG
Plaża i nieistniejące molo w kurorcie Gdańsk Westerplatte.
Stogi plaza Port Polnocny 04.07.2006.jpg
Autor: Paw3el (User:Paw3el), Licencja: CC BY-SA 2.5
Gdańsk, Stogi-plaża. Zachód Słońca nad Portem Północnym.