Wyspa na Zimnych Wodach
| ||
 Widok z wyspy w kierunku wschodnim | ||
| Państwo |  Polska | |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | ||
 53°07′27″N 18°05′17″E/53,124167 18,088056 | ||
Wyspa na Zimnych Wodach – wyspa rzeczna w Bydgoszczy, o powierzchni 11,3 ha (450 m x 250 m).
Wyspa jest częściowo zadrzewiona lasem łęgowym. W centralnej części wyspy znajduje się łąka o powierzchni 3,5 ha. Z uwagi na starodrzew i trudno dostępny (zwłaszcza w części zachodniej) las łęgowy, wyspa jest ostoją ptaków wodnych. Natomiast w okresie zimowym jest jednym z głównych noclegowisk ptaków krukowatych w Bydgoszczy[1]. Plan Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego przewiduje budowę w sąsiedztwie wyspy przystani oraz nabrzeża cumowniczego dla jednostek wodnych[2].
Położenie
Wyspa położona jest na Brdzie, we wschodniej części Bydgoszczy, na osiedlu Zimne Wody. W poprzek wyspy prowadzi ul. Sporna, która poprzez groblę łączy się na północy z ul. Fordońską, a na południu poprzez most na Brdzie i odcinek ulicy o długości 475 m z ul. Toruńską. Na północnym nabrzeżu wyspy znajduje się bydgoski port rzeczny.
Historia
W miejscu wyspy znajdował się półwysep otoczony od północy dużym zakolem Brdy (o długości 1,3 km). Zakole tworzyło przeszkodę trudną do pokonania i niebezpieczną dla żeglugi i spławu drewna. Do regulacji rzeki w tym miejscu dążył od lat 70. XIX wieku Urząd Budownictwa Wodnego w Bydgoszczy, ale realizacja tego zadania napotykała na trudności, głównie ze strony właścicieli gruntów na Kapuściskach[3].
W 1891 r. powstało Bydgoskie Towarzystwo Żeglugi Holowniczej, które przejęło prawa i obowiązki Gminy Miejskiej Bydgoszcz, wynikające z zawartej przez nią umowy z pruskim Skarbem Państwa. Według umowy państwo pruskie było zobowiązane do poprawy stanu dróg wodnych między Wisłą, a Odrą, wykonania przekopu w łuku dolnej Brdy i do odstąpienia spółce obu martwych ramion rzeki. W zamian przedsiębiorstwo żeglugowe miało założyć na lewym brzegu Brdy rzeczny port przeładunkowy i wyposażyć go we wszystkie niezbędne urządzenia[3].
Aby pomóc w przezwyciężeniu trudności, Towarzystwo Żeglugi wykupiło teren Kapuścisk niezbędny do budowy przekopu i przekazało go bezpłatnie do dyspozycji Skarbu państwa pruskiego. Kanał o długości 600 m (obecnie główne koryto rzeki), skracający meander Brdy wykonał w 1897 r. Urząd Budownictwa Wodnego w Bydgoszczy na koszt rządu pruskiego. Bydgoskie Towarzystwo Żeglugi Holowniczej wybudowało natomiast w latach 1898-1901 drogę w poprzek nowo powstałej wyspy wraz z dwoma stalowymi mostami oraz urządziło port rzeczny na północnym nabrzeżu odciętego starorzecza Brdy[3]. Zarówno przekop Brdy, jak i budowa drogi i przepraw mostowych miało duże znaczenie komunikacyjne dla całej Bydgoszczy.
W 2005 r. na łące w centralnej części wyspy urządzono pole golfowe dla początkujących wraz z niewielką wiatą. Obecnie przez wyspę prowadzi ul. Sporna z mostem nad sztucznym przekopem rzeki i groblą w miejscu starorzecza Brdy.
Walory przyrodnicze
W „Programie Ochrony Środowiska dla miasta Bydgoszczy na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku” wyspę na ul. Spornej wskazano jako obszar mieszczący cenne siedliska przyrodnicze, nie objęty jednak ochroną prawną. Występuje tu mozaika siedlisk: łęgi jesionowo-olszowe ze starodrzewiem, podmokłe łąki oraz ziołorośla. Brzegi wyspy porastają rozlegle szuwary. Stwierdzono tu występowanie 66 gatunków ptaków, w tym 54 lęgowych. Występują tu gatunki wyjątkowo rzadkie, np.: krakwa, perkozek, wodnik, dzięcioł zielony, brzęczka[4].
Przypisy
- ↑ Przyroda Bydgoszczy, Józef Banaszak (red.), Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2004, s. 147, ISBN 83-7096-531-8, OCLC 749637427.
- ↑ Wroński Stanisław, Pietrzak Ewa. Nasza nadrzeczna tożsamość [w.] Kalendarz Bydgoski 2010
- ↑ a b c Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. [w.] Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004
- ↑ Program Ochrony Środowiska dla miasta Bydgoszczy na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku. Uchwała nr XXXV/721/12 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28 listopada 2012 r. Bydgoszcz. czerwiec 2012
Zobacz też
Bibliografia
- Przyroda Bydgoszczy, Józef Banaszak (red.), Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2004, ISBN 83-7096-531-8, OCLC 749637427.
- Szcząchor Arleta. Tradycje Żeglugi Bydgoskiej – Lloyd Bydgoski 1891-1945. [w.] Kronika Bydgoska XXV (2003). Bydgoszcz 2004
Linki zewnętrzne
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Bydgoszczy, Polska
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Relief location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Brda w Bydgoszczy - Siernieczek. Widok z wyspy na Brdzie