Wyspy Salomona

Wyspy Salomona
Solomon Islands
Flaga Wysp Salomona
Herb Wysp Salomona
Flaga Wysp SalomonaHerb Wysp Salomona
Dewiza: (ang.) To Lead is to Serve
(Prowadzić znaczy służyć)
Hymn: God Save Our Solomon Islands
(Boże zachowaj nasze Wyspy Salomona)
Położenie Wysp Salomona
Język urzędowy

angielski

Stolica

Honiara

Ustrój polityczny

monarchia konstytucyjna

Typ państwa

królestwo

Głowa państwa

król Karol III

W jego imieniu

gubernator generalny David Vunagi[1]

Szef rządu

premier Manasseh Sogavare

Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe


28 450 km²
0%

Liczba ludności (2018)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


652 857[2]
23 osób/km²

PKB (2013)
 • całkowite 
 • na osobę


1,097 mld[3] USD
1950[3] USD

PKB (PSN) (2013)
 • całkowite 
 • na osobę


1,943 mld[3] dolarów międzynar.
3455[3] dolarów międzynar.

Waluta

dolar Wysp Salomona (SBD)

Niepodległość

od Wielkiej Brytanii
7 lipca 1978

Strefa czasowa

UTC +11

Kod ISO 3166

SB

Domena internetowa

sb

Kod samochodowy

SOL

Kod samolotowy

H4

Kod telefoniczny

+677

Mapa Wysp Salomona
(c) Irene Scott/AusAID, CC BY 2.0
Wieś na wyspie Malaita (2012)

Wyspy Salomona (ang. Solomon Islands) – państwo wyspiarskie w południowo-wschodniej Oceanii, na wschód od Nowej Gwinei, członek Wspólnoty Narodów. Państwo Wysp Salomona obejmuje wschodnią część archipelagu o tej samej nazwie. Należą do niego atole Rennell i Ontong Java oraz wyspy Santa Cruz, Duff, Reef i inne.

Geografia

Archipelag Wyspy Salomona stanowi przedłużenie ku południowemu wschodowi Archipelagu Bismarcka. Do największych wysp zalicza się: Guadalcanal (6470 km²), Santa Isabel (4660 km²), Malaita (4070 km²), San Cristóbal (3048 km²), Choiseul (2540 km²), Nowa Georgia (1761 km²). Powierzchnia wysp górzysta, pochodzenia wulkanicznego. Najwyższy szczyt – Popomanaseu, 2381 m n.p.m. (na wyspie Guadalcanal).

Klimat równikowy, gorący i wilgotny, ochładzany przez bryzę morską. Wysokie temperatury i ulewne deszcze występują w okresie monsunu (od listopada do kwietnia). Średnia temperatura powietrza i średnia suma opadów dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu 28,9 °C i 325 mm, w lipcu 27,8 °C i 84 mm. Naturalną szatę roślinną stanowią lasy równikowe. Świat zwierzęcy reprezentują liczne gatunki ptaków i endemiczny legwan.

Historia

Wyspy zostały odkryte w 1568 przez hiszpańskiego żeglarza Alvaro Mendaña de Neyra. Wyspy Salomona podzielone zostały między Niemcy (północne wyspy, od 1885) oraz Wielką Brytanię (południowe wyspy, 1893). Część wysp została przekazana Wielkiej Brytanii przez Niemcy w latach 1898–1900, która ustanowiła nad wyspami protektorat. Pozostałe w rękach Niemiec wyspy Bougainville i Buka weszły w skład niemieckiego protektoratu Nowej Gwinei Niemieckiej.

W okresie II wojny światowej (w 1942) znajdowały się pod okupacją japońską. Na Wyspach toczyły się jedne z najbardziej zaciętych walk na Pacyfiku (m.in. Walki o Guadalcanal). W latach 1943/1944 Japończycy zostali wyparci z większości archipelagu przez wojska amerykańskie.

W 1976 Wyspy otrzymały autonomię wewnętrzną, a 7 lipca 1978 uzyskały niepodległość. Pozostały jednak w brytyjskiej Wspólnocie Narodów. Jako suwerenne państwo Wyspy Salomona popadły w poważne kłopoty, wywołane powszechną korupcją i rosnącym deficytem budżetowym. Wybuch niepokojów społecznych wywołało załamanie normalnego funkcjonowania kraju. W lipcu 2003 gubernator generalny Wysp Salomona poprosił o pomoc międzynarodową. Miesiąc później na Wyspach wylądowało 2200 policjantów z ponad 20 krajów Pacyfiku dowodzonych przez Australię i Nową Zelandię. 1 kwietnia 2007 roku Wyspy zostały nawiedzone przez podwójne trzęsienie ziemi i tsunami.

Demografia

Ludność rdzenna (Salomończycy, odłam Melanezyjczyków) stanowi 93%, Polinezyjczycy – 4%, Mikronezyjczycy – 1,5%; większość wierzących to protestanci (75,7%) i katolicy (19,1%). W użyciu ponad 80 różnych języków z grupy melanezyjskiej oraz języka neosalomońskiego, który pełni funkcję lingua franca. W latach 1985–1992 średnie roczne tempo wzrostu ludności wynosiło 3,5%. Przyrost naturalny 27,6‰ (wskaźnik urodzeń 31,6‰, zgonów 4‰, dzietność 4,2 2004). 42% ogółu ludności stanowią dzieci, 4,9% jest w wieku ponad 59 lat. Ludność miejska – 19%.

Demografia w latach 1961–2003

Religia

Według wyników spisu powszechnego z 2009 roku na Wyspach Salomona ludność deklaruje przynależność do następujących religii i wyznań[4]:

Podział administracyjny

Wyspy Salomona podzielone są na 9 prowincji:

Wybrzeże wyspy Nggatokae (Prowincja Zachodnia)

Gospodarka

Wyspy Salomona należą do krajów rozwijających się o gospodarce rynkowej. Duża pomoc zagraniczna (głównie Australii i Japonii). Rolnictwo dostarcza 48% produktu krajowego brutto (usługi 40%, przemysł 9%).

Rolnictwo

Plantacja palm oleistych na wyspie Guadalcanal

Najważniejsze uprawy: palma kokosowa (2018: 386 258 ton kokosów), kakaowiec, bataty, taro (2020: 44 862 tony[5]), Jams (2020: 46 029 ton[6]), ryż (2020: 2 745 ton[7]), palma oleista, oraz maniok, warzywa, drzewa owocowe. Zbiory głównie ziemiopłodów (2000): rośliny bulwiaste 105, orzechy kokosowe 230, nasiona olejowca 5, kakao 3. Połowy morskie to głównie tuńczyk i bonito. Pozyskuje się również drewno (głównie hebanowe i sandałowe).

Turystyka

Wyspy Salomona są rzadko odwiedzane. Według danych Światowej Organizacji Turystyki w 2017 roku kraj odwiedziło około 26 tysięcy turystów[8] (głównie z Australii, Wysp Marshalla i Nowej Zelandii).

Transport

Długość dróg około 1300 km, prywatnych (obsługujących plantacje) 800 kilometrów. Głównie porty morskie: Honiara, Yandina i Gizo. W budowie nowy port głębokowodny Noro (na Nowej Georgii). Międzynarodowy Port Lotniczy – Henderson, 25 lotnisk krajowych. Od 1979 czynna naziemna stacja satelitarna.

W przeszłości na wyspach funkcjonowało kilka linii kolejowych.

Emisja gazów cieplarnianych

Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Wysp Salomona wyniosła w 1990 roku 0,234 Mt, z czego 0,133 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 0,428 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 227 kg. Następnie emisje wahały się, osiągając maksymalne wartości w 2012. Wzrost emisji wynikał głównie z jej zwiększenia przez transport. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 0,133 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 0,213 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 95 kg. Udział emisji metanu i dwutlenku węgla przez większość okresu był podobny. Na trzecim miejscu jest podtlenek azotu[9].

Galeria


Przypisy

  1. „Our new Governor General is Rev. David Vunagi”, Solomon Islands Broadcasting Corporation, 6 lipca 2019.
  2. Dane na podstawie szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych na rok 2018: United Nations: World Population Prospects, 2019. [dostęp 2022-04-03]. (ang.).
  3. a b c d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2013: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014. [dostęp 2014-04-11]. (ang.).
  4. Basic Tables and Census Description (Volume 1): P3.2: Total population by province and religious denomination, Solomon Islands: 2009. [w:] Report on 2009 Population & Housing Census [on-line]. Solomon Islands Government. [dostęp 2014-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-26)]. (ang.).
  5. Taro, production quantity (tons) for all countries | Tilasto, www.tilasto.com [dostęp 2022-04-03] (ang.).
  6. Yams, production quantity (tons) for all countries | Tilasto, www.tilasto.com [dostęp 2022-04-03] (ang.).
  7. Rice, paddy, production quantity (tons) for all countries | Tilasto, www.tilasto.com [dostęp 2022-04-03] (ang.).
  8. World Tourism Organization (UNWTO) (red.), UNWTO Tourism Highlights: 2018 Edition, World Tourism Organization (UNWTO), 24 sierpnia 2018, DOI10.18111/9789284419876, ISBN 978-92-844-1987-6 [dostęp 2022-04-03].
  9. Solomon Islands, [w:] F. Monforti-Ferrario i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 208, DOI10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).

Media użyte na tej stronie

Crown of Saint Edward.svg
Crown of St Edward
Solomon Islands warriors.jpg
Two warriors in battle dress.
Flute de pan MHNT ETH AC NH 31 Savès.jpg
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pan flute
Population : Solomon Islands
Date of collection: the nineteenth century (4th Quarter) - Former collection of Théophile Savès
Materials: Reed, bamboo, rope
Size : 22 x 11 x 1.5 cm
Solomon Islands-CIA WFB Map.png
Map of Solomon Islands, showing major towns.
Solomon Shoreline.jpg
Autor: Alex DeCiccio, Licencja: CC BY-SA 4.0
This image represents a dramatic and present visual of coastal erosion happening on the island of Nggatokae in the Western Province of the Solomon Islands.
Long shot of the Solomon Islands Parliament House. (10708895683).jpg
Autor: Department of Foreign Affairs and Trade, Licencja: CC BY 2.0
Long shot of the Solomon Islands Parliament House. Photo taken by Irene Scott for AusAID. (13/2529)
University of the South Pacific, Honiara.jpg
Autor: Torbenbrinker, Licencja: CC BY-SA 4.0
Campus, University of the South Pacific, Honiara
Solomon Islands Demo.png
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.0
Oceania (orthographic projection).svg
Autor: Ch1902, Licencja: CC BY-SA 3.0
Orthographic map of the Australasian part of Oceania: Australia, New Guinea, Island Melanesia, New Zealand the Maluccas east of the Weber Line.
Medium shot of idyllic villages beach near Auki, the capital of Malaita. (10702263414).jpg
(c) Irene Scott/AusAID, CC BY 2.0
Medium shot of idyllic villages beach near Auki, the capital of Malaita.
WTO members and observers.svg
Map of World Trade Organization members and observers.
 
Members
 
Members, dually represented by the European Union
 
Observers
 
Non-members
Tetere Oil Palms.jpg
Autor: Torbenbrinker, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ölpalmenplantage auf Guadalcanal, Salomonen
Honiara National Museum.jpg
Autor: Torbenbrinker, Licencja: CC BY-SA 4.0
National Museum, Honiara, Solomon Islands
Solomon Isles.jpg
Autor: Jim Lounsbury, Licencja: Copyrighted free use
Aerial view of the Solomon Islands