Wystawa Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie w 1909 roku

Ogólny widok wystawy

Wystawa Przemysłu i Rolnictwa − wystawa przemysłowo-rolnicza zorganizowana w 1909 w Częstochowie; wystawa trwała od 5 sierpnia do 3 października 1909 i zwiedziło ją około 0,5 mln osób.

Organizacja

Prace nad organizacją Wystawy trwały od 1907 r. Prezesem Komitetu Wystawy został książę Stefan Lubomirski, zaś wiceprezesami – oprócz hrabiego Karola Raczyńskiego – byli wybitni obywatele Miasta Częstochowy, wśród nich dr Władysław Biegański. W gronie organizatorów znaleźli się również: ojciec Euzebiusz Rejman – ówczesny przeor Jasnej Góry oraz proboszcz parafii św. Zygmunta i późniejszy, pierwszy kanclerz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – ksiądz Marian Leon Fulman[1].

Fotografie obiektów wystawy
Główna brama
Pawilon Główny i pawilon Ogólno-Kulturalny
Pawilon Główny i pawilon Ogólno-Kulturalny
Główny plac i pawilon drobnego przemysłu
Muzeum Higieniczne
Dom Sztuki
Pawilon Rolnictwa
Pawilon Rolnictwa
Pawilon Ogrodnictwa
Park i kawiarnia Ostrowskiego

Wystawa Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie, miała na celu zaprezentowanie osiągnięć polskich w przemyśle oraz rolnictwie i hodowli. Odbywała się ona na terenach podjasnogórskich parków, w rejonie ulic 7 Kamienic, Kazimierza Pułaskiego i POW.

Specjalnie na tę okazję przebudowane zostały całkowicie przez Franciszka Szaniora parki oraz wybudowane pawilony, których projektantami byli wybitni artyści Stanisław Koszyc-Witkiewicz, Władysław Jabłoński, Edward Landau, Józef Kon, Czesław Przybylski[2].

Wzniesiono dla potrzeb wystawy kilkadziesiąt pawilonów, podzielonych tematycznie, bądź zarezerwowanych dla konkretnego wystawcy. Kilka z nich istnieje do dziś, pełniąc dalej funkcje wystawiennicze[2].

W wystawie uczestniczyło 660 wystawców, a zwiedziło ją ponad pół miliona osób[1].

Wystawcy i pawilony

Pawilon Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie Budynek powstał w 1909 roku na zlecenie Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie według projektu Władysława Jabłońskiego. Dzięki staraniom księdza Bonawentury Metlera, w 1923 pawilon przejęło Polskie Towarzystwo Przyjaciół Astronomii, a w 1929 powstało tu obserwatorium astronomiczne, z teleskopem który ks. Metler skonstruował w trakcie studiów na Uniwersytecie Paryskim. W latach 2008-2009 budynek został wyremontowany, utworzono w nim multimedialne centrum edukacji i rozwoju najmłodszych Zodiak[3]. Otwarcie centrum odbyło się 5 czerwca 2010.

Pawilon Etnograficzny

Pawilon ten to budynek wystawienniczy, służący jako miejsce wystaw o charakterze etnograficznym. Wybudowany z kamienia wapiennego, według projektu Konstantego Jakimowicza[4]. Znany także jako Muzeum Przemysłu Ludowego. Obecnie jest obiektem wystawienniczym Muzeum Częstochowskiego.

Zagroda Włościańska

Pawilon zaprojektowany przez Zdzisława Kalinowskiego i Czesława Przybylskiego. Prezentuje on architektoniczne tendencje stylistyczne w budowie domów w początku XX wieku. Urządzono go jako wzorową zagrodę[5]. Budynek powstał z cegły ceramicznej. Parterowy, częściowo podpiwniczony z użytkowym poddaszem i dwuspadowym dachem o konstrukcji drewnianej kryty dachówką ceramiczną.

Od 2003 do 2006 trwał remont kapitalny budynku. Elementy architektoniczne i detale zostały odrestaurowane zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków. Zachowano elementy urbanistyczne i przestrzenne: bryłę budynku z kształtem dachu i gankiem wejściowym, układ łukowych sklepień ceglanych nad pomieszczeniami piwnicznymi, bez zmian pozostawiono historyczny układ rzutu budynku[6].

Muzeum Higieniczne

Muzeum Higieniczne, obecnie znane jako Pawilon Wystaw Czasowych, to piętrowy gmach z dwiema salami i półpiętrem. Jest to budynek w stylu eklektycznym, wybudowany według projektu Brunona Paprockiego[4]. W okresie 1932-1967 działało tu Muzeum Regionalne. W 1966 roku, w pawilonie otwarte zostało Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, które w 1976 przeniesiono do nowo wybudowanych podziemnych korytarzy. Obecnie pawilon służy czasowym ekspozycjom organizowanym przez Muzeum Częstochowskie.

Galeria

Przypisy

  1. a b Wystawa przemysłu i rolnictwa w Częstochowie 1909 - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość (pol.). czestochowa.pl, 2009-05-21. [dostęp 2016-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
  2. a b Parki podjasnogórskie odnowione (pol.). UM Częstochowa. [dostęp 2009-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
  3. Tomasz Haładyj: Centrum zamiast obserwatorium. Tu poznasz nie tylko niebo (pol.). Gazeta.pl. [dostęp 2009-10-24].
  4. a b Muzeum Częstochowskie (pol.). culture.pl. [dostęp 2010-03-26].
  5. Zagroda włościańska zabezpieczona (pol.). Gazeta Częstochowska. [dostęp 2010-03-10].
  6. Ulica 7 Kamienic (pol.). [dostęp 2010-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Zagroda włościańska Częstochowa.JPG
Autor: Frees, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zagroda włościańska w Parku im. Stanisława Staszica w Częstochowie
Częstochowa Park pawilon wystawowy.jpg
Autor: Frees, Licencja: CC0
Pawilon wystawowy w Parku Staszica w Częstochowie
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - dom sztuki 1909 (70199964).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : dom sztuki
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Na rewersie w miejscu na znaczek pocztowy oznaczenie: RRZW. Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania z nadruku na awersie.
Muzeum Przemysłu Ludowego.JPG
Autor: Mix321, Licencja: GFDL
Museum of industry, Częstochowa
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - glowny plac i pawilon drobnego przemyslu 1910 (70202814).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : głiwny! plac i pawilon drobnego przemysłu
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie reprodukcja fotografii Wacława Wesołowskiego.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - pawilon ogrodnictwa ca 1909 (70202332).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon ogrodnictwa
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [ok. 1909] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Na rewersie reprodukcja fotografii Wacława Wesołowskiego. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW. Rok wydania według nadruku na awersie.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - pawilon rolnictwa. ca 1909 (70201849).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon rolnictwa.
Adres wydawniczy: [Miejsce nieznane : wydawca nieznany, ok. 1909] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Na rewersie oznaczenie: 09 3781. Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania według nadruku na awersie.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - pawilon rolnictwa 1909 (70197242).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon rolnictwa
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Na rewersie w miejscu na znaczek pocztowy oznaczenie: RRZW. Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania z nadruku na awersie.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - muzeum Hygieniczne 1910 (70201067).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : muzeum Hygieniczne
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczenie: 18. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW.
Czestochowa. Wystawa Przemyslu i Rolnictwa. 1909. 1909 (70199791).jpg
Tytuł: Częstochowa. Wystawa Przemysłu i Rolnictwa. 1909.
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania z nadruku na awersie.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - glowna brama wejsciowa 1909 (70201410).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : główna brama wejściowa
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Na rewersie oznaczenie: 15. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - ogolny widok z wiezy Jasnogorskiej ca 1909 (70202122).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : ogólny widok z wieży Jasnogórskiej
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [ok. 1909] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW. Rok wydania według nadruku na awersie. Na rewersie oznaczenie: 16.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - park i kawiarnia Ostrowskiego 1910 (70200203).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : park i kawiarnia Ostrowskiego
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Data na podstawie korespondencji, stempel pocztowy na rewersie pocztówki. Na rewersie oznaczenie: 23. Tytuł z nadruku na awersie.
Czestochowa - Wystawa Przemyslu i Rolnictwa, 1909 - pawilon glowny - pawilon ogolno-kulturalny 1909 (70201561).jpg
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon główny : pawilon ogólno-kulturalny
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW.