Wystawa Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie w 1909 roku
Wystawa Przemysłu i Rolnictwa − wystawa przemysłowo-rolnicza zorganizowana w 1909 w Częstochowie; wystawa trwała od 5 sierpnia do 3 października 1909 i zwiedziło ją około 0,5 mln osób.
Organizacja
Prace nad organizacją Wystawy trwały od 1907 r. Prezesem Komitetu Wystawy został książę Stefan Lubomirski, zaś wiceprezesami – oprócz hrabiego Karola Raczyńskiego – byli wybitni obywatele Miasta Częstochowy, wśród nich dr Władysław Biegański. W gronie organizatorów znaleźli się również: ojciec Euzebiusz Rejman – ówczesny przeor Jasnej Góry oraz proboszcz parafii św. Zygmunta i późniejszy, pierwszy kanclerz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – ksiądz Marian Leon Fulman[1].
Wystawa Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie, miała na celu zaprezentowanie osiągnięć polskich w przemyśle oraz rolnictwie i hodowli. Odbywała się ona na terenach podjasnogórskich parków, w rejonie ulic 7 Kamienic, Kazimierza Pułaskiego i POW.
Specjalnie na tę okazję przebudowane zostały całkowicie przez Franciszka Szaniora parki oraz wybudowane pawilony, których projektantami byli wybitni artyści Stanisław Koszyc-Witkiewicz, Władysław Jabłoński, Edward Landau, Józef Kon, Czesław Przybylski[2].
Wzniesiono dla potrzeb wystawy kilkadziesiąt pawilonów, podzielonych tematycznie, bądź zarezerwowanych dla konkretnego wystawcy. Kilka z nich istnieje do dziś, pełniąc dalej funkcje wystawiennicze[2].
W wystawie uczestniczyło 660 wystawców, a zwiedziło ją ponad pół miliona osób[1].
Wystawcy i pawilony
Pawilon Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie Budynek powstał w 1909 roku na zlecenie Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie według projektu Władysława Jabłońskiego. Dzięki staraniom księdza Bonawentury Metlera, w 1923 pawilon przejęło Polskie Towarzystwo Przyjaciół Astronomii, a w 1929 powstało tu obserwatorium astronomiczne, z teleskopem który ks. Metler skonstruował w trakcie studiów na Uniwersytecie Paryskim. W latach 2008-2009 budynek został wyremontowany, utworzono w nim multimedialne centrum edukacji i rozwoju najmłodszych Zodiak[3]. Otwarcie centrum odbyło się 5 czerwca 2010.
Pawilon Etnograficzny
Pawilon ten to budynek wystawienniczy, służący jako miejsce wystaw o charakterze etnograficznym. Wybudowany z kamienia wapiennego, według projektu Konstantego Jakimowicza[4]. Znany także jako Muzeum Przemysłu Ludowego. Obecnie jest obiektem wystawienniczym Muzeum Częstochowskiego.
Zagroda Włościańska
Pawilon zaprojektowany przez Zdzisława Kalinowskiego i Czesława Przybylskiego. Prezentuje on architektoniczne tendencje stylistyczne w budowie domów w początku XX wieku. Urządzono go jako wzorową zagrodę[5]. Budynek powstał z cegły ceramicznej. Parterowy, częściowo podpiwniczony z użytkowym poddaszem i dwuspadowym dachem o konstrukcji drewnianej kryty dachówką ceramiczną.
Od 2003 do 2006 trwał remont kapitalny budynku. Elementy architektoniczne i detale zostały odrestaurowane zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków. Zachowano elementy urbanistyczne i przestrzenne: bryłę budynku z kształtem dachu i gankiem wejściowym, układ łukowych sklepień ceglanych nad pomieszczeniami piwnicznymi, bez zmian pozostawiono historyczny układ rzutu budynku[6].
Muzeum Higieniczne
Muzeum Higieniczne, obecnie znane jako Pawilon Wystaw Czasowych, to piętrowy gmach z dwiema salami i półpiętrem. Jest to budynek w stylu eklektycznym, wybudowany według projektu Brunona Paprockiego[4]. W okresie 1932-1967 działało tu Muzeum Regionalne. W 1966 roku, w pawilonie otwarte zostało Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, które w 1976 przeniesiono do nowo wybudowanych podziemnych korytarzy. Obecnie pawilon służy czasowym ekspozycjom organizowanym przez Muzeum Częstochowskie.
Galeria
Budynek byłego obserwatorium
Altana
Przypisy
- ↑ a b Wystawa przemysłu i rolnictwa w Częstochowie 1909 - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość (pol.). czestochowa.pl, 2009-05-21. [dostęp 2016-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
- ↑ a b Parki podjasnogórskie odnowione (pol.). UM Częstochowa. [dostęp 2009-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
- ↑ Tomasz Haładyj: Centrum zamiast obserwatorium. Tu poznasz nie tylko niebo (pol.). Gazeta.pl. [dostęp 2009-10-24].
- ↑ a b Muzeum Częstochowskie (pol.). culture.pl. [dostęp 2010-03-26].
- ↑ Zagroda włościańska zabezpieczona (pol.). Gazeta Częstochowska. [dostęp 2010-03-10].
- ↑ Ulica 7 Kamienic (pol.). [dostęp 2010-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Frees, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zagroda włościańska w Parku im. Stanisława Staszica w Częstochowie
Autor: Frees, Licencja: CC0
Pawilon wystawowy w Parku Staszica w Częstochowie
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : dom sztuki
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Na rewersie w miejscu na znaczek pocztowy oznaczenie: RRZW. Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania z nadruku na awersie.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : głiwny! plac i pawilon drobnego przemysłu
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie reprodukcja fotografii Wacława Wesołowskiego.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon ogrodnictwa
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [ok. 1909] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Na rewersie reprodukcja fotografii Wacława Wesołowskiego. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW. Rok wydania według nadruku na awersie.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon rolnictwa.
Adres wydawniczy: [Miejsce nieznane : wydawca nieznany, ok. 1909] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Na rewersie oznaczenie: 09 3781. Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania według nadruku na awersie.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon rolnictwa
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Na rewersie w miejscu na znaczek pocztowy oznaczenie: RRZW. Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania z nadruku na awersie.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : muzeum Hygieniczne
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczenie: 18. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW.
(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Obserwatorium w Parku Staszica.
Tytuł: Częstochowa. Wystawa Przemysłu i Rolnictwa. 1909.
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Tytuł z nadruku na awersie. Rok wydania z nadruku na awersie.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : główna brama wejściowa
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Na rewersie oznaczenie: 15. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW.
(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Altana w parku Staszica - pamiątka po wystawie z 1909 roku.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : ogólny widok z wieży Jasnogórskiej
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [ok. 1909] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW. Rok wydania według nadruku na awersie. Na rewersie oznaczenie: 16.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : park i kawiarnia Ostrowskiego
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Data na podstawie korespondencji, stempel pocztowy na rewersie pocztówki. Na rewersie oznaczenie: 23. Tytuł z nadruku na awersie.
Tytuł: Częstochowa : Wystawa Przemysłu i Rolnictwa, 1909 : pawilon główny : pawilon ogólno-kulturalny
Adres wydawniczy: Warszawa : Nakł. B-ci Rzepkowicz, 1909 ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Współtwórcy: Wesołowski, Wacław (1872-1926) Fotografie
Rok wydania według nadruku na awersie. Tytuł z nadruku na awersie. Na rewersie oznaczneie w miejscu na znaczek pocztowy: RRZW.