Wytwórnia Silników Wysokoprężnych Andoria

Andoria S.A.
Państwo Polska
Województwo małopolskie
Adres34-120 Andrychów
ul. Krakowska 140
Data założenia2001
Forma prawnaspółka akcyjna
Nr KRS0000065325
Zatrudnienieok. 500 osób[1]
Dane finansowe
Kapitał zakładowy14 652 175,92 zł
Położenie na mapie Andrychowa
Mapa konturowa Andrychowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wytwórnia Silników Wysokoprężnych „Andoria” S.A.”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wytwórnia Silników Wysokoprężnych „Andoria” S.A.”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wytwórnia Silników Wysokoprężnych „Andoria” S.A.”
Położenie na mapie gminy Andrychów
Mapa konturowa gminy Andrychów, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wytwórnia Silników Wysokoprężnych „Andoria” S.A.”
Ziemia49°51′30″N 19°20′07″E/49,858333 19,335278
Strona internetowa
Samodzielnie skonstruowany traktor wykorzystujący silnik S320

Wytwórnia Silników Wysokoprężnych Andoria S.A. – przedsiębiorstwo w Andrychowie, specjalizujące się w produkcji silników wysokoprężnych i podzespołów do nich.

Historia

W 1942 roku spod Kolonii do Andrychowa przeniesiono zakłady Aero-Stahl Werke, produkujące aparaturę wtryskową do samolotów myśliwskich Messerschmitt. Zakład został z powrotem przeniesiony w okolice Kolonii w 1944 roku. W 1945 roku w Andrychowie powołano Państwowe Zakłady Metalurgiczne, które tworzyli między innymi dawni pracownicy Aero-Stahl[2]. Początkowo zakłady te produkowały maszyny rolnicze (wlewniki, łuszczarki), elewatory, maźnice wagonowe itp.[3]

W 1947 roku, po przejęciu zakładu przez Zarząd Przemysłu Ciężkiego, rozpoczęto produkcję dwusuwowych silników typu S80, przeznaczonych do strażackich motopomp. W roku 1948 zakłady pod nazwą Wytwórnia Sprzętu Mechanicznego rozpoczęły produkcję wysokoprężnych silników S60 i S61-S64 z zastosowaniem do maszyn rolniczych; były one również przeznaczone na eksport do takich krajów jak Chiny czy Brazylia. W latach 50. przemianowano zakład na Wytwórnia Silników Wysokoprężnych oraz wyposażono go w biuro konstrukcyjne. W biurze tym, pod kierownictwem dra inż. Romana Błockiego, opracowano rodzinę silników S320, które od 1957 roku wyprodukowano w liczbie ponad 220 tysięcy. W 1964 roku w ramach wytwórni uruchomiono odlewnię żeliwa. W następnych latach produkowano takie silniki jak S301 i S231. W latach 60., na skutek włączenia WSW do nowo powstałego Zjednoczenia Przemysłu Lotniczego i Silnikowego, przeniesiono z Warszawy do Andrychowa produkcję silników S560 do Żubra A80[2]. W 1966 roku rząd PRL zakupił licencję British Leyland na produkcję silników R6, z czego WSW powierzono produkcje jednego typu tych silników, o oznaczeniu O.400. Jednostki te, produkowane od 1967 roku, były używane w autobusach Autosan, kombajnach zbożowych Bizon i maszynach budowlanych (ładowarkach Fadroma). Na ich bazie powstały zmodyfikowane wersje czterocylindrowe SW266, a także turbodoładowane 6CT107 i 4CT107. Stosowano je między innymi w samochodach marki Star. W 1969 roku głównym konstruktorem WSW został inż. Andrzej Fryś, pod którego kierownictwem wytwarzano małe silniki typu 1CA90 i 2CA90, używane w amatorskich maszynach rolniczych. W 1973 roku w andrychowskiej fabryce wdrożono do produkcji turbodoładowane silniki 4CT107 oraz 6CT107[4].

Na przełomie lat 60. i 70. przy współpracy z Ricardo Consulting Engineers rozpoczęto opracowywanie prototypowego silnika 4C90, który z założenia miał być nowoczesną jednostką napędową polskich samochodów osobowych i dostawczych[4]. Pierwsze prototypy tych nowoczesnych jednostek powstały w 1975 roku, a zainteresowanie nimi wykazywała firma Ford, która rozważała ich umieszczenie w modelu Transit[4]. Jednostki 4C90 były wykorzystywane w takich samochodach, jak Żuk, Nysa, Lublin, LDV, ARO, Tarpan, Honker czy GAZ Gazela. W latach 1975-1978 planowano uruchomić w WSW Andrychów produkcję licencyjnych silników wysoko­prężnych 6-cylindrowych typu Perkins 6.3544 i T6.3544 na podstawie dokumentacji zakupionych wraz z licencją na ciągniki rolnicze dla ZPC Ursus od firmy Massey-Ferguson-Perkins. Z powodu braku środków na inwestycje wstrzymano uruchomienie inwestycji.[5]

W latach 1994–1998, na skutek nawiązania współpracy z LDV, rozpoczęto w zakładach Andoria montaż samochodów LDV 400 i LDV Convoy z silnikami Andoria[6]. W 1996 roku zakłady zostały przejęte przez Daewoo[7]. W 2002 roku powołano spółkę-córkę pod nazwą Andoria-Mot, która przejęła upadłą spółkę Daewoo Motor Poland i do 2003 roku produkowała samochody Lublin[7][8][9]. Przedsiębiorstwo produkowało również na zamówienie wojska pojazdy Honker[8].

W 2015 roku spółka Andoria-Mot wraz z Odlewnią Żeliwa w Zawierciu oraz FUM CHOFUM założyła grupę odlewniczą pod nazwą Grupa Zawiercie[10].

Przypisy

  1. ↑ Andoria nowe otwarcie (pol.). W: nowiny.andrychow.eu [on-line]. 2016-05-25. [dostęp 2017-01-28].
  2. ↑ a b Grzegorz Chmielewski. 70 lat Andorii. Silniki z Andrychowa. „AD News”. 53, s. 40, wrzesień-grudzień 2015. Kraków: Feniks Media Group. 
  3. ↑ Andoria (pol.). W: brazil.trade.gov.pl [on-line]. [dostęp 2017-01-28].
  4. ↑ a b c Grzegorz Chmielewski. 70 lat Andorii. Silniki z Andrychowa. „AD News”. 53, s. 41, wrzesień-grudzień 2015. Kraków: Feniks Media Group. 
  5. ↑ Informacja o wykorzystaniu licencji, zakupionych w latach 1971 - 1980, historiainformatyki.pl [dostęp 2019-02-09] (pol.).
  6. ↑ Grzegorz Chmielewski. 70 lat Andorii. Silniki z Andrychowa. „AD News”. 53, s. 44, wrzesień-grudzień 2015. Kraków: Feniks Media Group. 
  7. ↑ a b Grzegorz Chmielewski. 70 lat Andorii. Silniki z Andrychowa. „AD News”. 53, s. 46, wrzesień-grudzień 2015. Kraków: Feniks Media Group. 
  8. ↑ a b Andoria – granice nadziei (pol.). W: dziennikpolski24.pl [on-line]. 2002-10-02. [dostęp 2017-01-28].
  9. ↑ Robert Rybicki: Andoria, czyli ciągle Lublin 3 (pol.). W: auto-swiat.pl [on-line]. 2002-05-29. [dostęp 2017-01-28].
  10. ↑ Odlewnie z myślą o wojsku (pol.). W: magazynfakty.pl [on-line]. [dostęp 2017-01-28].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Industriegebiet.png
Autor: Sal73x, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign for industry
Andrychów location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Silnik S-320.JPG
Autor: SQ9NIT, Licencja: CC BY-SA 4.0
Silnik S-320 WSW Andoria zabudowany na ciągniku rolniczym typu SAM (esiok). Napęd przekazywany wałem na reduktor a następnie na skrzynie biegów z pojazdów Lublin 51 oraz Żuk.