Wyznanie
 | Ten artykuł od 2010-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Wyznanie – określenie grupy religijnej opartej na jednym zestawie prawd wiary („wyznaniu”, „credo”). Pod względem organizacyjnym grupa taka może być skupiona w jednej strukturze organizacyjnej lub w wielu. Struktura taka na gruncie prawa polskiego określana jest nazwą związek wyznaniowy, a w religioznawstwie i prawie państw anglosaskich także mianem denominacji religijnej. Niekiedy, choć nieprecyzyjnie, mianem wyznania określa się związek wyznaniowy.
Opis
Pojedyncze wyznanie ma na ogół jedną obowiązującą doktrynę. Jednostki większe niż wyznanie są zróżnicowane doktrynalnie, a jednostki mniejsze stanowią jedynie podział administracyjny, bez różnic w wierze.
Na przykład wewnątrz chrześcijaństwa wyznaniami są: katolicyzm, prawosławie, luteranizm, kalwinizm, mariawityzm i inne. W przypadku buddyzmu wyznaniami można określić szkoły: Therawada, Mahajana, Wadżrajana i inne. W przypadku rodzimowierstwa słowiańskiego: Rodzimy Kościół Polski, Rodzima Wiara i inne.
Potocznie słowa określające różne grupy religijne bywają używane wymiennie, niemniej poszczególne terminy mają różne zakresy znaczeniowe, które można uporządkować hierarchicznie:
- religia – najwyższy poziom hierarchii podziału;
- wyznanie - grupa wewnątrz religii o wspólnych zasadach wiary (np. katolicyzm, prawosławie, luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, baptyzm, metodyzm, adwentyzm, mariawityzm, pentekostalizm);
- Kościół, związek wyznaniowy, denominacja - grupa (wspólnota) wewnątrz wyznania o odrębnej strukturze względnie określonym obrządku (np. Kościoły greckokatolickie, Kościół melchicki, Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP, Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP itp.);
- Kościół partykularny (też kościół lokalny lub miejscowy) – w Kościele katolickim synonim diecezji/archidiecezji;
- parafia, zbór, gmina wyznaniowa - jednostka administracyjna oraz tworząca ją wspólnota lokalna wewnątrz wyznania, najczęściej w ramach diecezji lub jej odpowiednika (np. okręgu, senioratu, kustodii).
W języku polskim słowo „Kościół” (pisane dużą literą) oznacza wspólnotę określonego wyznania lub obrządku, zaś „kościół” (małą literą) – budynek przeznaczony dla celów kultu chrześcijańskiego[1].
Sytuacja w Polsce
| Kościół lub związek wyznaniowy | Jednostki kościelne | Duchowni | Wyznawcy (tys.) | Rok danych |
|---|---|---|---|---|
| Kościół łaciński | 10 108 | 29 854 | 33 693 | 2008 |
| Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny | 232 | 404 | 504 | 2008 |
| Świadkowie Jehowy | 1805 | — | 127 | 2008 |
| Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP | 134 | 186 | 75 | 2008 |
| Kościoły greckokatolickie: 1. Ukraińska Cerkiew greckokatolicka w Polsce 2. Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce | 135 | 75 | 55,2 | 2006/2008 |
| Kościół Zielonoświątkowy w RP | 254 | 368 | 25,1 | 2018 |
| Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP | 36 | 25 | 23,7 | 2008 |
| Kościół Polskokatolicki w RP | 81 | 88 | 18,8 | 2007 |
| Kościół Adwentystów Dnia Siódmego | 154 | 60 | 9,6 | 2008 |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ kościół - definicja, synonimy, przykłady użycia, sjp.pwn.pl [dostęp 2018-02-24] (pol.).
- ↑ Mały Rocznik Statystyczny Polski 2010 [zarchiwizowane z adresu 2012-01-14].
- ↑ Wyznania religijne i stowarzyszenia narodowościowe i etniczne w Polsce 2006-2008, Warszawa: GUS, 2010 [zarchiwizowane z adresu 2012-09-24].
Media użyte na tej stronie
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kaplica wielowyznaniowa na Stadionie Narodowym w Warszawie