Bitwa o Łódź (1945)
| II wojna światowa, front wschodni, część operacji wiślańsko-odrzańskiej | |||
 Mieszkańcy Łodzi pozdrawiają czołgistów Armii Czerwonej wkraczających do miasta – pojazd widoczny na zdjęciu to działo samobieżne ISU-122 (zdjęcie wykonano 19 stycznia 1945) | |||
| Czas | 19 stycznia 1945 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | |||
| Wynik | zwycięstwo ZSRR | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
 51°46′36″N 19°27′17″E/51,776667 19,454722 | |||
Bitwa o Łódź – zdobycie miasta Łódź przez oddziały 1 Frontu Białoruskiego 19 stycznia 1945 roku podczas operacji wiślańsko-odrzańskiej w toku II wojny światowej.
Sytuacja
18 stycznia 1945 roku jednostki 1 Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Gieorgija Żukowa: 1. i 2 Gwardyjska Armia Pancerna, wzmogły tempo natarcia w ramach operacji wiślańsko-odrzańskiej i osiągnęły główne linie komunikacyjne prowadzące do Berlina. 8 Gwardyjska Armia atakująca z przyczółka warecko-magnuszewskiego, osiągnęła przedpola Łodzi.
Tego samego dnia o 13:00 kolumny jednostek 28. i 29 Gwardyjskiego Korpusu Armijnego osiągnęły linię kolejową Warszawa-Piotrków Trybunalski, a rozpoznanie dotarło na przedpola Dmosina, Brzezin i Gałkowa. 5 Armia Uderzeniowa wyzwoliła Łowicz.
Przygotowania do szturmu
Generał Wasilij Czujkow podjął decyzję o ataku na miasto. Opracowano plan szturmu.
Wojska zatrzymano na rubieży Dmosin–Brzeziny–Gałków. Żołnierzom dano jedną dobę odpoczynku. Do 2:00 oddziały rozpoznawcze dywizji uzyskały dane o siłach nieprzyjaciela w Łodzi i przyległych miastach. Następnie dywizje pierwszego rzutu 28. i 29 Gwardyjskiego Korpusu Armijnego (w sumie cztery dywizje) podeszły do miasta, żeby o świcie zająć pozycje wyjściowe do natarcia. Plan przewidywał obejście Łodzi od północy i zachodu.
Szturm
W szturmie brały udział główne siły korpusów (28. i 29.), wykonując jednoczesne uderzenia ze wschodu, północnego wschodu i z zachodu, przez Zgierz na Konstantynów Łódzki. 88 Gwardyjska Dywizja Strzelecka, prowadząca natarcie na szerokim froncie, wyszła na linię Piątek–Ozorków. Grupa pancerna, złożona z 11 Brygady Pancernej i trzech samodzielnych pułków czołgów, pod dowództwem generała Matwieja Wajnruba, szybkim manewrem znalazła się na zachodnim skraju miasta i zamknęła wojskom niemieckim drogi odwrotu. 4 Gwardyjski Korpus Armijny, pozostający w odwodzie, przerzucono na prawe skrzydło. Chciano uniknąć walk w mieście. O północy korpusy i dywizje przystąpiły do szturmu. Koło południa strzelanina przeniosła się ze śródmieścia do dzielnic południowych. Jednostki 28 Gwardyjskiego Korpusu Armijnego wraz z grupą pancerną generała Wajnruba podjęły natarcie. Grupa generała Wajnruba dotarła na południowo-zachodni skraj Łodzi, a jednostki 28 Gwardyjskiego Korpusu Armijnego zajęły Ozorków, Aleksandrów Łódzki i Radogoszcz. Zwiadowcy osiągnęli szosę Łódź–Konstantynów Łódzki. Oddziały niemieckie szybko wycofały się na południowy zachód. Wielu żołnierzy niemieckich wzięto do niewoli.
19 stycznia Łódź została zajęta przez 8 Gwardyjską Armię wspieraną przez związki taktyczne 16 i 18 Armii Lotniczej.
Następstwa
Miasto nie zostało zniszczone w wyniku walk (działały między innymi wodociągi i elektrownia). Radość mieszkańców zmąciła wiadomość o mordzie dokonanym przez Niemców w więzieniu na Radogoszczu oraz ekscesy oddziałów tyłowych Armii Czerwonej w Łodzi i okolicach.
Zobacz też
Bibliografia
- Kazimierz Badziak: Wyzwolenie Ziemi Łódzkiej: styczeń 1945. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1980. ISBN 83-218-0063-7.
- Wasilij Czujkow: Koniec Trzeciej Rzeszy. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1982. ISBN 83-11-06846-1.
Linki zewnętrzne
- Wyzwolenie Łodzi 19 stycznia 1945 w serwisie YouTube
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
.svg)
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
.svg){kind=link}
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
.svg)
Tłumaczenie oryginalnego tekstu rosyjskiego "Mieszkańcy Łodzi pozdrawiają czołgistów Armii Czerwonej podczas wkraczania do miasta".
.svg){kind=icon}
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst