Wzgórza Łomnickie

Wzgórza Łomnickie – małe pasmo górskie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Zachodnich, stanowiące mikroregion Kotliny Jeleniogórskiej.

Pod względem administracyjnym leży w województwie dolnośląskim, na obszarze powiatu karkonoskiego oraz miasta Jelenia Góra.

Położenie

Wzgórza położone są w centralnej części Kotliny Jeleniogórskiej pomiędzy Obniżeniem Jeleniej Góry na północy, a Karkonoszami na południu oraz między Obniżeniem Sobieszowskim na zachodzie i Obniżeniem Mysłakowickim na wschodzie, w dorzeczu Bobru i jego lewych dopływów. Pasmo ciągnie się od miejscowości Sosnówka, do doliny rzeki Bóbr w centrum Jeleniej Góry. Od wschodu dolina Łomnicy oddziela wzgórza od Karpnickich Wzgórz. Po stronie zachodniej umowną granicę, oddzielającą je od macierzystej kotliny stanowi dolina Podgórnej i Kamiennej.

Charakterystyka

Wzgórza Łomnickie są podjednostką Kotliny Jeleniogórskiej. Są regionem wyraźnie wyodrębnionym w krajobrazie Kotliny Jeleniogórskiej. Jest to niewielkie pasmo górskie porośnięte lasami mające strukturę grzbietów i wzgórz wyspowych oraz przedgórzy, złożone z kilkunastu wzniesień nie przekraczających 510 m n.p.m. Najwyższym wzniesieniem wzgórz jest Grodna 506 m n.p.m. Wzgórza tworzą typ krajobrazu gór wyspowych wzniesienia charakteryzują się wyjątkową morfologią i interesującą szatą roślinną. Wzgórz w tak modelowej formie nie spotka się na pozostałym terytorium Polski. Na zboczach i szczytach występują liczne odsłonięcia skałek granitowych z malowniczymi formami wietrzeniowymi. Pasmo ma kształt elipsy ciągnie się południkowo na długości ponad 8 km. Część północna ma charakter wyraźnego grzbietu z kulminacjami o wysokości do 460 m n.p.m. Południowa ma postać dwóch południkowo wyciągniętych grzbietów oddzielonych doliną potoku. W środkowej części znajduje się niewielkie obniżenie.

Budowa geologiczna

Wzgórza Łomnickie położone są w obrębie jednostki geologicznej blok karkonosko-izerski, a w nim w masywie karkonoskim. Wzgórza zbudowane są z waryscyjskiego granitu karkonoskiego wieku górnokarbońskiego. Niewielki wpływ na rzeźbę terenu miały zlodowacenia plejstoceńskie.

Rzeźba

Wzgórza Łomnickie pocięte są potokami, które dzielą je na kilka części. Szerokie obniżenie leżące w ich zachodniej części i zajęte przez Podgórzyńskie Stawy i zbiornik "Sosnówka" silnie kontrastuje krajobrazowo z pobliskimi górami Karkonoszami na południu oraz Rudawami Janowickimi na wschodzie. Najwyższe wzniesienia wzgórz nie przekraczają 550 m n.p.m.

Krajobraz

Krajobraz jest bardzo urozmaicony cały obszar jest górzysty lub pagórkowaty i poprzecinany dolinami rzek na kilka segmentów. Pasmo przedstawia krajobraz niskich gór wyspowych i wysoczyzn z wyraźnie zaznaczonymi wzniesieniami. Szczyty są kopulaste, zalesione, z wyraźnym podkreśleniem stromych zboczy. Obszar średnio zaludniony i słabo zalesiony, poza wzniesieniami. Większość obszaru zajmują łąki i użytki rolne. Krajobraz w większości przeobrażony znacznie przekształcony przez człowieka. Pierwotny podgórski charakter krajobrazu zachowany został w najmniej zaludnionej części.

Wzniesienia

• Grodna (504),
• Witosza (484),
• Zaroślak (483),
• Gęśle (467),
• Złomy (464),
• Gaik (461),
• Bukowa (458),
• Czop (458),
• Skalista (457),
• Zamkowa Góra (449),
• Ziębiniec (449),
• Lipowa (448),
• Gołębnik (445),
• Krzyżowa Góra (443),
• Staniszówka (441),
• Sołtysia (434),
• Grzebień (430),
• Popiel (429),
• Polska Górka (425),
• Bukowiec (423),
• Czerwoniak (423),
• Garby (420, 418),
• Żeleźniak (420),
• Skopiec (417),
• Wrona (416),
• Kamienista (412),
• Wzgórze Partyzantów (412),
• Paulinum (408),
• Wzgórze Wandy (401),
• Wzgórze Generała Grota-Roweckiego (ok. 400),
• Wzgórze Kościuszki (ok. 400),
• Parkowa (382),
• Żabiniec (381).

Wody

Wzgórza Łomnickie leżą w dorzeczu Bobru, który płynie na północ od Gór Sokolich. Można wyróżnić szereg mniejszych zlewni cząstkowych, oddzielonych grzbietami górskimi. Są to: od wschodu zlewnia Jedlicy, od północy i wschodu zlewnia Bobru, od zachodu zlewnia Podgórnej oraz zlewnia Kamiennej. W południowo-zachodniej części wzgórz część powierzchni zajmują stawy i małe obszarowo podmokłe tereny.

Ludność

Okolice wzgórz zamieszkuje ludność napływowa. Po wojnie przybyli tu ludzie z centralnej Polski, Polacy z Kresów oraz ludzie powracający z emigracji.

Miejscowości

Miejscowości: Łomnica, Marczyce, Staniszów, Sosnówka, Miłków, Głębock, Podgórzyn, Mysłakowice.

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom. 4 Kotlina Jeleniogórska, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 1999, ISBN 83-85773-31-2
• Sudety Zachodnie. Skala 1:75.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Plan, 2003. wyd. II. ISBN 83-88049-21-6.
• Dolina Pałaców i Ogrodów. Kotlina Jeleniogórska, mapa turystyczna, skala 1:25 000, Wydawnictwo Turystyczne "PLAN", Wyd. II, Jelenia Góra, 2006, ISBN 978-83-61942-15-3