Wzgórze Katedralne (Frombork)

Wzgórze Katedralne

Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja na Wzgórzu Katedralnym
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Położenie	Frombork
Pasmo	Wysoczyzna Elbląska
Wysokość	21 m n.p.m.
Wybitność	21 m
Położenie na mapie Fromborka Wzgórze Katedralne
Położenie na mapie Polski Wzgórze Katedralne
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wzgórze Katedralne
Położenie na mapie powiatu braniewskiego Wzgórze Katedralne
Położenie na mapie gminy Frombork Wzgórze Katedralne
54°21′25,24″N 19°40′55,64″E/54,357011 19,682122

Wzgórze Katedralne – wzgórze o wysokości 21 m n.p.m. na Wysoczyźnie Elbląskiej, nad Zalewem Wiślanym, położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, na terenie Fromborka. Znajduje się pomiędzy ulicą Kopernika, ścieżką w wąwozie biegnącą do ulicy Katedralnej, ulicą Katedralną i wąwozem w ulicy Krasickiego^[1]. Obejmuje zespół bazyliki archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja, który zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 września 1994 r. stanowi pomnik historii^[2].

Zabytki

Wzgórze zabudowane jest zespołem katedralnym, który tworzą m.in.:

• Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja, w której w 1543 został pochowany Mikołaj Kopernik, z kaplicą Szembeka i kaplicą polską,
• Wieża Radziejowskiego (dawna dzwonnica), w której znajduje się planetarium, wahadło Foucaulta a na szczycie taras widokowy,
• Wieża Kopernika, niesłusznie uważana za jego dawne obserwatorium, a w rzeczywistości będąca jego formalnym mieszkaniem wewnątrz murów obronnych zespołu katedralnego na wypadek wojny,
• dawny pałac biskupi^[3],
• Kapitularz,
• Nowy Wikariat,
• barokowa kanonia Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej,
• gotycki Dom Kustosza.

Zabudowania na wzgórzu otoczone są murem z bramami (Brama Południowa, Brama zachodnia, Brama Północna) i basztami. Na wschodzie usytuowana jest Baszta Ferbera, na południu Baszta Prochowa, od północy Baszta Kustodii).

Najpóźniejszym elementem systemu obronnego wzgórza był barbakan (1537) przed Bramą Południową. Założony na planie wydłużonego półoktgonu, częściowo był posadowiony na słupach z drewnianym mostem i poprzedzony krótką gardzielą do przejazdu nad suchą fosą. Został rozebrany w 1853. W latach 1968-72 odkopano go i zrekonstruowano w części przyziemia^[4]. W roku 2019 rekonstrukcja została zasypana, a do Bramy Południowej prowadzi wybrukowana droga.

Na wzgórzu funkcjonuje powstałe w 1948 samorządowe Muzeum Mikołaja Kopernika oraz założone w 2016 kościelne Muzeum Pomnika Historii Frombork Zespół Katedralny.

Przypisy