XX wiek

XIX wiek <> XXI wiek

Lata 1900.Lata 1910.Lata 1920.Lata 1930.Lata 1940.Lata 1950.Lata 1960.Lata 1970.Lata 1980.Lata 1990.

1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000


Mapa polityczna Europy w XX wieku

XX wiek w metodologii historii

Według periodyzacji stosowanej w pracach historycznych XX wiek niekoniecznie rozpoczął się w 1901 roku. Ze względu na przemiany w różnych dziedzinach życia za datę graniczną uznaje się częściej 1914 lub 1918 rok. Data końcowa dotąd nie została ustalona, ale w coraz liczniejszych opracowaniach uznaje się za nią 1989 lub 1991 rok. Z tego powodu XX wiek jest niekiedy nazywany „najkrótszym stuleciem”[1].

Wydarzenia historyczne

Supermarine Spitfire (1938–1954)

Ważne wydarzenia w nauce i technice

Osoby sprawujące urząd prezydenta Polski

Królestwo Polskie i II Rzeczpospolita (19181939)

Lp.Imię i nazwiskoOkres sprawowania urzęduPartia polityczna
1.Gabriel Narutowicz11 grudnia 192216 grudnia 1922bezpartyjny – zgłoszony przez Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”
2.Stanisław Wojciechowski20 grudnia 192214 maja 1926Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”
3.Ignacy Mościcki4 czerwca 192630 września 1939bezpartyjny związany z obozem sanacyjnym

Władze Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie (19391990)

Lp.Imię i nazwiskoOkres sprawowania urzędu
4.Władysław Raczkiewicz30 września 19396 czerwca 1947
6.August Zaleski9 czerwca 19477 kwietnia 1972
7.Stanisław Ostrowski9 kwietnia 197224 marca 1979
8.Edward Bernard Raczyński8 kwietnia 19798 kwietnia 1986
9.Kazimierz Sabbat8 kwietnia 198619 lipca 1989
11.Ryszard Kaczorowski19 lipca 198922 grudnia 1990

Rzeczpospolita Polska tzw. Polska Ludowa (19441952)

Lp.Imię i nazwiskoOkres sprawowania urzędu
5.Bolesław Bierut31 grudnia 194420 listopada 1952

Polska Rzeczpospolita Ludowa (19521989)

Lp.Imię i nazwiskoOkres sprawowania urzędu
10.Wojciech Jaruzelski19 lipca 198930 grudnia 1989

III Rzeczpospolita (od 1989 roku)

Lp.Imię i nazwiskoOkres sprawowania urzęduPrzynależność partyjna lub partia popierająca
12.Wojciech Jaruzelski31 grudnia 1989[2]22 grudnia 1990[3]Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
13.Lech Wałęsa22 grudnia 199022 grudnia 1995NSZZ „Solidarność”
14.Aleksander Kwaśniewski23 grudnia 199523 grudnia 2005[4]Sojusz Lewicy Demokratycznej

W zestawieniu pominięto osoby tymczasowo sprawujące funkcje prezydenta i pełniące jej obowiązki, numeracja kolejnych prezydentów według daty wstąpienia na urząd

Władcy brytyjscy w XX wieku

#ImięUrodzonyZmarłCzas rządówRodzice
63WiktoriaQueen Victoria bw.jpg24 maja 1819
Kensington
22 stycznia 1901
wyspa Wight
1837–1901Edward August (1767–1820), książę Kentu
Wiktoria (1786–1861), c. Franciszka Fryderyka, księcia Sachsen-Coburg-Saalfeld
64Edward VIIEdward VII in coronation robes.jpg9 listopada 1841
Londyn
6 maja 1910
Londyn
1901–1910Albert Sachsen-Coburg-Gotha

(1819–1861)
Wiktoria Hanowerska (1819–1901), królowa Wielkiej Brytanii

65Jerzy VGeorge V of the united Kingdom.jpg3 czerwca 1865
Londyn
20 stycznia 1936
Sandringham
1910–1936Edward VII Koburg (1841–1910), król Wielkiej Brytanii
Aleksandra Glücksburg (1844–1925), c. Chrystiana IX, króla Danii
66Edward VIIIEdward Prince of Wales during his visit to Canada in 1919.jpg23 czerwca 1894
Richmond
28 maja 1972
Paryż
1936Jerzy V Windsor (1865–1936), król Wielkiej Brytanii
Maria Teck (1867–1953) c. księcia Franciszka von Teck
67Jerzy VI14 grudnia 1895
Sandringham
6 lutego 1952
Sandringham
1936–1952Jerzy V Windsor (1865–1936), król Wielkiej Brytanii
Maria Teck (1867–1953) c. Franciszka von Teck, księcia
68Elżbieta IIElizabeth II greets NASA GSFC employees, May 8, 2007.jpg21 kwietnia 1926
Londyn
8 września 2022
Balmoral
1952–2022Jerzy VI Windsor (1895–1952), król Wielkiej Brytanii
Elżbieta Bowes-Lyon (1900–2002) c. Claude’a Bowes-Lyona, hrabiego Strathmore i Kinghorne

Prezydenci Stanów Zjednoczonych w XX wieku

Lp.PrezydentObjął urządZłożył urządPartiaWiceprezydent
25William McKinley18971901republikaninGarret Hobart i Theodore Roosevelt
26Theodore Roosevelt19011909republikaninCharles Warren Fairbanks
27William Taft19091913republikaninJames Sherman
28Woodrow Wilson19131921demokrataThomas Marshall
29Warren Harding19211923republikaninCalvin Coolidge
30Calvin Coolidge19231929republikaninCharles G. Dawes
31Herbert Hoover19291933republikaninCharles Gates Dawes
32Franklin Delano Roosevelt19331945demokrataJohn Nance Garner, Henry Wallace, Harry S. Truman
33Harry Truman19451953demokrataAlben Barkley
34Dwight Eisenhower19531961republikaninRichard Nixon
35John F. Kennedy19611963demokrataLyndon B. Johnson
36Lyndon B. Johnson19631969demokrataHubert Humphrey
37Richard Nixon19691974republikaninSpiro T. Agnew, Gerald Ford
38Gerald Ford19741977republikaninNelson Rockefeller
39Jimmy Carter19771981demokrataWalter Mondale
40Ronald Reagan19811989republikaninGeorge H.W. Bush
41George H.W. Bush19891993republikaninDan Quayle
42Bill Clinton19932001demokrataAl Gore

Papieże w XX wieku

Lp.HerbPapież
Suweren Państwa
Miasto Watykan[a]
WizerunekImię łacińskieŚwieckie imię i nazwiskoMiejsce urodzeniaPontyfikat
256.C o a Leone XIII.svgLeon XIIILeo
Tertius Decimus
Gioacchino Vincenzo Raphaelo Luigi PecciCarpineto Romano, Cesarstwo Francuskie (Włochy)20 lutego 187820 lipca 1903
257.Pius X COA.svgPius XPapst Pius X-01..jpgPius
Decimus
Giuseppe Melchiorre SartoRiese, Cesarstwo Austrii (Włochy)4 sierpnia 190320 sierpnia 1914
258.CoA Benedetto XV.svgBenedykt XVBenedictus XV.jpgBenedictus
Quintus Decimus
Giacomo della ChiesaGenua, Królestwo Sardynii (Włochy)3 września 191422 stycznia 1922
259. / 1.Pius XI COA.svgPius XIBundesarchiv Bild 102-01279, Papst Pius XI..jpgPius
Undecimus
Achille Ambrogio Damiano RattiDesio, Cesarstwo Austrii (Włochy)6 lutego 192210 lutego 1939
(Suweren od 7 czerwca 1929)[b]
260. / 2.Coat of arms of Pope Pius XII.svgPius XIIPapa Pio XII nel 1953.jpgPius
Duodecimus
Eugenio Maria Giuseppe Giovanni PacelliRzym, Królestwo Włoch2 marca 19399 października 1958
261. / 3.John 23 coa.svgJan XXIIIIoannes XXIII, by De Agostini, 1958–1963.jpgIoannes
Vicesimus Tertius
Angelo Giuseppe Roncalli O.F.S.Sotto il Monte, Królestwo Włoch28 października 19583 czerwca 1963
262. / 4.Paul 6 coa.svgPaweł VIPaulus VI, by Fotografia Felici, 1969.jpgPaulus
Sextus
Giovanni Battista Enrico Antonio Maria MontiniConcesio, Królestwo Włoch21 czerwca 19636 sierpnia 1978
263. / 5.John paul 1 coa.svgJan Paweł I
Ioannes Paulus I, at the window, 1978 (retouched) (cropped).tif
(c) Sentinelle del mattino International / CC-BY-SA 2.0
Ioannes Paulus
Primus
Albino LucianiCanale d’Agordo, Królestwo Włoch26 sierpnia 197828 września 1978
264. / 6.John paul 2 coa.svgJan Paweł IIJohannesPaul2-portrait.jpgIoannes Paulus
Secundus
Karol Józef WojtyłaWadowice, Rzeczpospolita Polska16 października 19782 kwietnia 2005

Ważne postacie XX wieku

(c) RIA Novosti archive, image #850809 / Vladimir Vyatkin / CC-BY-SA 3.0
(c) Bundesarchiv, Bild 146-1990-048-29A / CC-BY-SA 3.0
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
(c) The Ludwig von Mises Institute, CC-BY-SA-3.0

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

R

S

T

U

W

Y

Z

Zobacz też

Uwagi

  1. Od 1929.
  2. Pius XI został papieżem 6 lutego 1922, lecz Suwerenem Watykanu został w momencie powstania tego państwa na podstawie ratyfikacji traktatów laterańskich.

Przypisy

  1. Kamil Janicki, Bolączki periodyzacji, „Histmag.org”, 2.08.2008.
  2. 31 grudnia 1989 weszła w życie ustawa zmieniająca Konstytucję PRL wprowadzając nowe nazewnictwo urzędów państwowych.
  3. Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: Art. 2. 1. Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybranego przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 19 lipca 1989 r. ulega skróceniu i wygasa z chwilą objęcia urzędu przez Prezydenta wybranego w wyborach powszechnych.
  4. Urząd sprawował przez 2 kadencje, w 2000 roku został ponownie wybrany na urząd Prezydenta RP, w I turze i zaprzysiężony 23 grudnia 2000 roku.

Media użyte na tej stronie

John paul 2 coa.svg
Autor: Magul, Licencja: CC-BY-SA-3.0

DETAILED (MULTILINGUAL) DESCRIPTION AT THE HOLY SEE WEBSITE: Coat of Arms of His Holiness John Paul II (The Holy See Press Office).

Herb Jana Pawła II.
W błękitnym polu tarczy, krzyż złoty łaciński, (stykający się z krawędzią tarczy jak w przypadku figury zaszczytnej), przesunięty w prawo. Pod poprzeczną belką krzyża, po lewej (heraldycznie) stronie, złota litera M, oznaczająca Maryję.
Dewiza wybrana przez Jana Pawła II brzmiała Totus Tuus (Cały twój). Zgodnie jednak z zasadą konstrukcji stosowaną w herbach papieskich, dewiza ta nie była zamieszczana w herbie.
MisesLibrary.jpg
(c) The Ludwig von Mises Institute, CC-BY-SA-3.0
Ludwig von Mises in his library
Bundesarchiv Bild 102-01279, Papst Pius XI..jpg
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Porträt von Papst Pius XI.
George V of the united Kingdom.jpg
George V in coronation robes.
Queen - Freddie Mercury.jpg
Autor: Carl Lender, Licencja: CC BY 2.0
Freddie Mercury in New Haven, CT at a WPLR Show.
JohannesPaul2-portrait.jpg
Papież Jan Paweł II 12 sierpnia 1993 roku w Denwer (Colorado)
Salvador Dali NYWTS.jpg
Salvador Dali with his pet ocelot, Babou, and cane.
Adolf Hitler Berghof-1936.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 146-1990-048-29A / CC-BY-SA 3.0
Obersalzberg, Berghof, Adolf Hitler in office sitting on his desk. Bavarian national library, Hoffmann phototheque, image number hoff-1956. Picture of 1936, published in IB in 1937, special issue titled : Adolf Hitler's Germany.
Ronald Reagan presidential portrait (cropped).jpg
Ronald Reagan's presidential portrait in 1985
Fidel Castro.jpg
Autor: Photo: Antonio Milena - ABr
Editing: Lucas (crop, blur, retouch, color, modify), Licencja: CC BY 3.0 br
The Cuban leader Fidel Castro.
CoA Benedetto XV.svg
Autor: Odejea, Licencja: CC BY-SA 3.0
Arms of pope Benedict XV (Giacomo della Chiesa). Party per bend azure and or, a church, the tower at sinister, argent, essorée gules, the tower-cross of the second, in chief or, a demi-eagle displayed issuant sable, langued gules. This blazoning, given in 1915 differs from the image shown here: (a) the eagle's tongue should be red, (b) the church tower should have a gold cross instead of a black flag.
Stöwer Titanic.jpg
Titanic Sinking, engraving by Willy Stöwer.
Elizabeth II greets NASA GSFC employees, May 8, 2007.jpg
Queen Elizabeth II greets employees on her walk from NASA’s Goddard Space Flight Center mission control to a reception in the center’s main auditorium in Greenbelt, Maryland where she was presented with a framed Hubble image by Congressman Steny Hoyer and Senator Barbara Mikulski. Queen Elizabeth II and her husband, Prince Philip, Duke of Edinburgh, visited the NASA Goddard Space Flight Center as one of the last stops on their six-day United States visit.
Stalin 1945.jpg
Joseph Stalin, seated outdoors at Berlin conference
Louis de Funes by Fiduovec.jpg
Autor: Fiduovec, Licencja: CC BY-SA 2.0
Dessin de l'acteur français Louis de Funès.
Pelé Africa do Sul Cropped.jpg
Autor: Marcello Casal Jr./ABr, Licencja: CC BY 3.0 br
Pelé no encontro com crianças africanas, onde reforçou a importância da Copa na África do Sul. O rei do futebol ainda aproveitou o evento para incentivar as crianças a praticarem o esporte.
Edward Prince of Wales during his visit to Canada in 1919.jpg
Photograph of Edward, Prince of Wales, during his visit to Canada in 1919.
Tesla3.jpg
The photograph image of en:Nikola Tesla (1856-1943) at age 34.
Elvis Presley 1970.jpg
A cropped and retouched picture, showing a headshot of Elvis Presley.
Pablo picasso 1.jpg
Pablo Picasso 1962
Europa 1914.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Europe in 1914. Great powers in CAPITAL LETTERS.
Papst Pius X-01..jpg
Color picture of Pope Pius X
Neil Armstrong pose.jpg
Portrait of Astronaut Neil A. Armstrong, commander of the Apollo 11 Lunar Landing mission in his space suit, with his helmet on the table in front of him. Behind him is a large photograph of the lunar surface.
C o a Leone XIII.svg
Autor: Odejea, Licencja: CC BY-SA 3.0
Armoiries du pape Léon XIII : D'azur au cyprès de sinople planté sur une plaine de même accompagné au francs quartier d'une comête d'or et en pointe de deux flaurs de lys d'argent, à la fasce d'argent brochant sur le tout[]Template for Papal coat of arms.svg et Meuble héraldique Fleur de lys.svg
Paul 6 coa.svg
Autor: User:mAgul, Licencja: CC-BY-SA-3.0

ISO 639 Icon en.svgPope Paul VI's coat of arms

ISO 639 Icon pl.svgHerb Pawła VI
Einstein1921 by F Schmutzer 2.jpg
Albert Einstein during a lecture in Vienna in 1921 (age 42).
Supermarine Spitfire Mk XVI NR.jpg
Autor: Chowells
Noise reduction and shadows lifted by Diliff., Licencja: CC BY-SA 2.5
Supermarine Spitfire XVI at Duxford, September 2006
Europe politique petit.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Scipius z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A general map of Europe made by Brion VIBBER, with English names added by Scipius. See Maps and images for Wikipedia for more information. French version originally uploaded to fr.wikipedia.org.
Cartina Europa 1924.svg
Autor: :commons:User:Alphathon (opera originale); Utente:Mess (opera derivata), Licencja: CC BY-SA 4.0
Cartina politica dell'Europa nel 1924
Nelson Mandela.jpg
Nelson Mandela at the Independence Hall in Philadelphia, PA, July 4 1993.
John paul 1 coa.svg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ioannes XXIII, by De Agostini, 1958–1963.jpg
Portret Jan XXIII (1881 – 1963)
Michael Jackson Cannescropped.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Michael Jackson at the Cannes film festival.
NATO and the Warsaw Pact 1973.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of Europe showing NATO (blue) and the Warsaw Pact (red) ca. 1982.
RIAN archive 850809 General Secretary of the CPSU CC M. Gorbachev (crop).jpg
(c) RIA Novosti archive, image #850809 / Vladimir Vyatkin / CC-BY-SA 3.0
“General Secretary of the CPSU CC M. Gorbachev”. General Secretary of the CPSU Central Committee Mikhail Gorbachev speaking at the 20th Congress of the VLKSM. Kremlin Palace of Congresses.
Pius XI COA.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Piusa XI - Stemma di papa Pio XI
Second world war europe 1941-1942 map pl2.png
Autor: Alokasta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa przedstawiająca stan wojny w latach 1941-1942.
Ioannes Paulus I, at the window, 1978 (retouched) (cropped).tif
(c) Sentinelle del mattino International / CC-BY-SA 2.0