Xewkija

Xewkija
Ilustracja
Photo by CEphoto, Uwe Aranas or alternatively © CEphoto, Uwe Aranas, CC BY-SA 3.0
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Malta

Samorząd

Xewkija

Populacja (2014)
• liczba ludności


3300

Kod pocztowy

XWK

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Xewkija”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Xewkija”
Ziemia36°01′59″N 14°15′30″E/36,033056 14,258333
Strona internetowa

Xewkija (malt. Ix-Xewkija) – jedna z miejscowości, jednostka administracyjna na Malcie, położona w południowej części wyspy Gozo. Populacja wioski w marcu 2014 wynosiła 3300 osób, co dawało jej 4. miejsce po Victorii (6901), Xagħra (4886) oraz Nadur (4509)[1].

Herb Xewkiji to tarcza ze złotym tłem i czerwonym poziomym pasem pomiędzy dwoma cierniami, jednym powyżej i jednym poniżej. Motto Xewkiji to „Nemo me impune lacessit”, czyli „Nikt nie będzie mnie atakował bezkarnie”[2].

Historia

Xewkija, położona między Għajnsielem a stolicą wyspy, Victorią, jest najstarszą wioską na Gozo. W 1667 jej populacja wynosiła 403 mieszkańców w 90 gospodarstwach domowych; była najszybciej rozwijającym się przysiółkiem Victorii. 27 listopada 1678 została pierwszą parafią poza Victorią, utworzoną przez biskupa Miguela de Molinę, zaś jej pierwszym proboszczem został Dun Grezza Farrugia z Valletty. Stała się pierwszym przysiółkiem stolicy podniesionym do rangi wioski (wł. casale, malt. raħal)[2].

Brytyjczycy powoli przekształcili wyspy w kolonię forteczną. Opór Brytyjczyków i Maltańczyków wobec bombardowań Osi podczas II wojny światowej stał się legendą. W latach 1940–1942 w Xewkiji wykopano 18 schronów, i obliczono, że mogą pomieścić całą populację wsi szacowaną w 1942 na 2890 osób. Wioska została bezpośrednio trafiona bombą lotniczą 23 stycznia 1942, ale nikt nie zginął. Dziewięciu mieszkańców Xewkiji zginęło w wyniku działań wroga podczas II wojny światowej; siedmiu podczas współpracy z brytyjską marynarką wojenną i dwaj podczas podróży między Maltą a Gozo[2].

Tytułowa statua św. Jana Chrzciciela

Nazwa wioski pochodzi od maltańskiego słowa „xewk”, co oznacza „osty” lub „ciernie”. Xewkija słynie z kościoła w kształcie rotundy, który jest poświęcony św. Janowi Chrzcicielowi, został zbudowany z miejscowego wapienia globigerynowego przez miejscowych kamieniarzy i rzemieślników. Jest największym kościołem na Gozo, a jego kopuła dominuje nad wioską. Architektem świątyni był Ġużè Damato. Świątynia zastąpiła starszy kościół. Tytułowy posąg św. Jana Chrzciciela wyrzeźbił w drewnie w 1845 Pietro Paolo Azzopardi[3]. Świątynia jest „duchową siedzibą” Rycerzy św. Jana[4][5].

W miejscu obecnego kościoła podobno znajdował się kamień znany jako „Maqgħad ix-Xiħ”. W pobliżu znajduje się niewielki kościół z połowy XVII wieku, znany jako „Madonna tal-Ħniena” (Matka Boża Miłosierdzia). Kaplica, która stała wcześniej na tym miejscu była poświęcona św. Bartłomiejowi. Kiedyś wieża św. Cecylii znajdowała się w granicach Xewkiji. Jest jeszcze jedna wieża z najstarszym zegarem słonecznym w Xewkiji. Pozostałości wieży Tingħi zniknęły w XX wieku. Wieże te pochodzą z 1613. Wieża Gourgion, która została zbudowana w 1690, została zburzona podczas II wojny światowej, aby zrobić miejsce dla tymczasowego pasa startowego[6].

Kopuła kościoła w trakcie budowy

Prawdopodobnie w Xewkiji znaleziono tzw. Kamień Majmuny z arabskim napisem datowanym na 1174. Upamiętnia on śmierć arabskiej dziewczyny o imieniu Maymūnah. Inskrypcja wyrzeźbiona jest w grubej marmurowej płycie, od spodu której znajduje się rzymski symbol. W 1845 kamień został wysłany do Biblioteki Publicznej na Malcie, zaś w 1960 przeniesiony do Muzeum Archeologii Gozo[7].

Przypisy

  1. ↑ Estimated Population by Locality 31st March, 2014. Government of Malta, 2014-05-16. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-21)]. (ang.).
  2. ↑ a b c Xewkija History. Xewkija Local Council. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-20)]. (ang.).
  3. ↑ Pietro Paulo Azzopardi. Good Friday Malta. [dostęp 2013-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-14)]. (ang.).
  4. ↑ XewkijaParish.org. www.xewkijaparish.org. [dostęp 2017-12-03]. (ang.).
  5. ↑ The Maltese Ring - Xewkija Rotunda Church - Sites/Homepages on Maltese servers, made by Maltese or containing something about Malta, Gozo or Commino. www.maltesering.com. [dostęp 2017-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-12)].
  6. ↑ Joe Azzopardi. The Gourgion Tower - Gone but not Forgotten (Part 2). „Vigilo”, s. 44–47, May 2014. Din l-Art Ħelwa. ISSN 1026-132X. (ang.). 
  7. ↑ Giovanni Bonello. New Light on Majmuna's Tombstone. „Histories of Malta : Deceptions and Perceptions”. 1, s. 9–12, 2000. Fondazzjoni Patrimonju Malti. [zarchiwizowane z adresu 2 014-07-17]. (ang.). 
Podział administracyjny Malty
wyspa Malta
Rady lokalne
wyspa Malta
Komitety administracyjne
wyspa Gozo
Rady lokalne
wyspa Gozo
Komitety administracyjne

Herb Malty

Media użyte na tej stronie

Coat of arms of Malta.svg
Coat of arms of Malta.
XewkijaRotundaChurch.JPG
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Tcvella z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Claudio Vella, Rotunda Church of Xewkija - February 2007
St John the Baptist Titular Statue of Xewkija Gozo, Malta.jpg
Autor: Tcvella, Licencja: CC BY-SA 3.0
This is a detail of the Saint John the Baptist statue kept in Xewkija Parish Church in Gozo, Malta. The statue is sculpted in wood by Maestro Pietro Paulo Azzopardi in 1845. In 1943 the statue was repainted by Joseph Briffa.
Flag of Xewkija, Malta.svg
The flag of Xewkija, Malta.
Xewkija Gozo Rotunda-Church-of-Xewkija-01.jpg
Photo by CEphoto, Uwe Aranas or alternatively © CEphoto, Uwe Aranas, CC BY-SA 3.0
Xewkija, Gozo, Malta: Rotunda Church of Xewkija
Arma Tax-Xewkija.jpg
Autor: Tcvella, Licencja: CC BY-SA 4.0
Coat of Arm of Xewkija