Yaodong

Yaodong
Ilustracja
Nazwa chińska
Pismo uproszczone窑洞
Pismo tradycyjne窯洞
Hanyu pinyinYáodòng
Wade-GilesYao-tung

Yaodong – rodzaj wydrążonej, mieszkalnej jamy, często spotykanej na zachodzie Chin, szczególnie na lessowych terenach prowincji Shanxi, Shaanxi i w regionie autonomicznym Ningxia.

Yaodongi są zwykle drążone w stromych, lessowych zboczach. Jeżeli brak wyraźnej stromizny, budowniczowie ścinają zbocze. Na równym terenie kopie się specjalne prostokątne zagłębienia stanowiące później dziedziniec typu siheyuan, a od ich ścian odchodzą poszczególne yaodongi. Typowa jama mieszkalna ma podłużny, prostokątny kształt o szerokości 3-4 m oraz kolebkowe sklepienie o wysokości do 3 m. Przestrzeń wejściową przegradza się murem z oknem i drzwiami. Ściany są bielone wapnem.

Yaodong jest podzielony zwykle na trzy sekcje: kuchenną, sypialną i magazynową[1]. W części sypialnej stawia się kang, choć dzięki izolacji termicznej jaką zapewnia gruba warstwa ziemi, zimą nie potrzeba wiele opału do ogrzewania. Latem yaodong zapewnia chłód.

Historia

Yaodongi są bardziej, niż inne rodzaje domostw, niebezpieczne w czasie trzęsień ziemi. Tysiące takich grot zawaliło się w 1556 r. podczas trzęsienia ziemi w prow. Shaanxi.

Do historii Chin przeszły yaodongi z Yan’anu, po zakończeniu Długiego Marszu zamieszkiwane w latach 1935-1948 przez Mao Zedonga, i innych członków KPCh. W yaodong mieszkał również Xi Jinping, obecny przywódca Chin[2].

Przypisy

  1. Ronald G. Knapp, China's Old Dwellings, University of Hawaii Press, 2000; str. 199-210
  2. For China's Rising Leader, A Cave Was Once Home, NPR.org [dostęp 2021-01-19] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Yanan Shaanxi maoist city IMG 8475.JPG
Autor: Wuyouyuan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Yan'an 延安, Shaanxi. Maoist underground city. Lin Biao's former home. The lower floor is still inhabited.