Yasukuni-jinja
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Rodzaj | |
| Wezwanie | Bohaterów poległych w obronie kraju |
| Historia | |
| Data budowy | |
Położenie na mapie Tokio  | |
Położenie na mapie Japonii  | |
Położenie na mapie prefektury Tokio | |
 35°41′38,25″N 139°44′33,69″E/35,693958 139,742692 | |
Yasukuni-jinja (jap. 靖国神社) – chram[a] shintō w dzielnicy Chiyoda (Tokio), poświęcony duchom (kami) żołnierzy, którzy polegli w służbie cesarza Japonii.
Historia
W latach 1869–1879 znany pod nazwą Tōkyō Shōkonsha (jap. 東京招魂社). Tuż po wybudowaniu podlegał jurysdykcji ówczesnego Urzędu Spraw Wojskowych (Gunmukan)[1], a następnie został przekazany Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Naimushō), co wiązało się z połączeniem ceremonii dla żołnierzy wojsk lądowych i morskich[2].
W 1946 roku gubernator Tokio uwolnił świątynię od kontroli państwa i przyznał władzom chramu prawa do stanowienia o sobie. W wyniku tych zmian chram nie podlega pod Stowarzyszenie Chramów Shintoistycznych (jap. 神社本庁 Jinja-honchō). Jest to jeden z niewielu chramów sintoistycznych, którego główna brama torii nie jest ustawiona od strony południowej.
Chram jest źródłem kontrowersji. 1068 uczczonych w niej osób zostało uznanych za zbrodniarzy wojennych, a wśród nich 14 za zbrodniarzy klasy A m.in. przez Trybunał Tokijski[3]. Ponadto muzeum na terenie świątyni przedstawia rewizjonistyczną wersję historii.
Wizyty japońskich polityków w Yasukuni są źródłem poważnych napięć dyplomatycznych w stosunkach Japonii m.in. z Chinami, Koreą Płd. i Płn. oraz Tajwanem. Największe przypadły na lata 2001–2005, kiedy premierem Japonii był Jun’ichirō Koizumi.
Najważniejsze stałe ceremonie (reitaisai) odbywają się dwa razy w roku – w kwietniu i październiku. Na terenie chramu znajduje się miejsce słynne z kwitnących drzew sakura.
Dedykacja
Chram Yasukuni nie został poświęcony żadnemu bóstwu z mitologii japońskiej, ani żadnemu z cesarzy, lecz duchom (kami) żołnierzy poległych w walce i pracowników cywilnych pracujących dla wojska, zmarłych w czasie pełnienia służby. 17 października 2004 roku Księga Dusz wyliczała nazwiska 2 466 532 mężczyzn i kobiet, w tym 27 863 Tajwańczyków i 21 181 Koreańczyków, w większości poległych w okresie II wojny światowej.
Początkowo chram był pod wezwaniem „poległych w walce, lojalnych cesarzowi”, lecz po wojnie rosyjsko-japońskiej (1904–1905) zmieniono wezwanie na „poległych bohaterów” (jap. 英霊 eirei). Nazwę wezwania (eirei) zaczerpnięto z poezji patriotycznej Tōko Fujity[4].
Początkowo w głównym pawilonie chramu znajdował się jeden ołtarz poświęcony zmarłym bohaterom, lecz po wojnie przeniesiono tam ołtarze księcia Yoshihisy Kitashirakawy z chramów na Tajwanie oraz księcia Nagahisy Kitashirakawy z chramu w Zhangjiakou.
„Księga Dusz”
Na dzień 17 października 2004 roku liczba dusz zmarłych przypadających na poszczególne wydarzenia prezentowała się następująco:
| Wydarzenie | Liczba dusz | Uwagi | |
|---|---|---|---|
| Wojna boshin, restauracja Meiji | 7 751 | Tylko walczący po stronie nowego rządu. W muzeum Yūshūkan na terenie chramu znajduje się jedynie lista nazwisk poległych podczas restauracji Meiji. Pominięto walczących po stronie siogunatu i w oddziałach Ōetsu Reppan Dōmei. | |
| Bunt Satsumy | 6 971 | Tylko walczący po stronie rządu. Pominięto oddziały Takamoriego Saigō i Satsumy. | |
| Inwazja na Tajwan (1874) | 1 130 | Lista nazwisk widnieje w Yūshūkan pod nazwą „ujarzmienie Tajwanu”. | |
| Incydent Imo | 14 | ||
| Incydent na wyspie Ganghwa | 2 | ||
| Pucz Gapsin | 6 | ||
| Wojna chińsko-japońska (1894–1895) | 13 619 | ||
| Powstanie bokserów | 1 256 | ||
| Wojna rosyjsko-japońska | 88 429 | ||
| I wojna światowa | 4 850 | ||
| Incydent Jinan | 185 | ||
| Incydent w Busha | |||
| Incydent Nakamura | 19 | ||
| Incydent mukdeński | 17 176 | ||
| Wojna chińsko-japońska (1937–1945) | 191 250 | ||
| II wojna światowa （Wojna na Pacyfiku） | 2 133 915 | ||
| Ogółem | 2 466 532 | ||
Uwagi
- ↑ W piśmiennictwie polskim dot. Japonii przyjęto słowo „chram” jako tłumaczenie jinja, a słowo „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera). Podobnie jest w innych językach, w tym w języku angielskim: jinja → "shrine", a tera → "temple".
Przypisy
- ↑ 『法令全書（明治2年）』「魂場祭典順序（明治2年6月24日、軍務官）」 (jap.)
- ↑ Tōkyō-to – „Tōkyō Hyakunenshi” (東京都『東京百年史』)
- ↑ Natalia Matiaszczyk: Podzieleni przez historię – wpływ wydarzeń historycznych na współczesne relacje japońsko-południowokoreańskie. W: N. Greniewska, Agnieszka Lesiczka: Między Wschodem a Zachodem, między Północą a Południem 4. s. 219-220. Cytat: Klasa „A” to zbrodnie przeciwko pokojowi, czyli niezgodne z prawem działania polegające na planowaniu, przygotowywaniu, rozpętaniu bądź prowadzeniu wojny napastniczej..
- ↑ 村上重良 『慰霊と招魂』 岩波新書, 1974, strona 152
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Maximilian Dörrbecker (Chumwa), Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Japan
Equirectangular projection.
Geographic limits to locate objects in the main map with the main islands:
- N: 45°51'37" N (45.86°N)
- S: 30°01'13" N (30.02°N)
- W: 128°14'24" E (128.24°E)
- E: 149°16'13" E (149.27°E)
Geographic limits to locate objects in the side map with the Ryukyu Islands:
- N: 39°32'25" N (39.54°N)
- S: 23°42'36" N (23.71°N)
- W: 110°25'49" E (110.43°E)
- E: 131°26'25" E (131.44°E)
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of the 23 special wards of Tokyo, Japan
(c) Bourrichon (atelier graphique), CC BY-SA 2.0 fr
Blank map of the prefecture of en:Tokyo, for geolocalisation purpose.