Pałac Letni w Pekinie

Pałac Letni i ogród cesarski w Pekinie[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo

 Chiny

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, II, III

Numer ref.

880

Region[b]

Azja i Pacyfik

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1998
na 22. sesji

Położenie na mapie Pekinu
Mapa konturowa Pekinu, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac Letni i ogród cesarski w Pekinie”
Położenie na mapie Chin
Mapa konturowa Chin, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac Letni i ogród cesarski w Pekinie”
Ziemia39°59′51,0″N 116°16′08,0″E/39,997500 116,268889
Yft-2.jpg

Pałac Letni[1] (chin. trad. 頤和園, chin. upr. 颐和园, pinyin Yíhéyuán) – kompleks parkowo-pałacowy stanowiący miejsce letniego odpoczynku cesarzy chińskich z dynastii Qing, położony w Pekinie. Centralnym punktem Yiheyuanu jest Wzgórze Długowieczności (Wanshoushan, 60 m wysokości) oraz sztuczne jezioro Kunming, które zajmuje powierzchnię 2,2 km² (ok. 2/3 całego parku). Cały kompleks liczy 70 tys. m² zabudowanej przestrzeni z licznymi ogrodami, altankami, pawilonami, galeriami i klasycznymi rezydencjami (ponad 3 tys. obiektów). Nazwa Yiheyuan oznacza Ogród Pielęgnowania Harmonii.

Historia

Summer Palace at Beijing 13.jpg

Początki rezydencji sięgają czasów dynastii Jin (1115-1234), kiedy to w 1153 roku cesarz Hailingwang wybudował swój letni pałac na górze Jinshan, około 10 kilometrów od dzisiejszego Pekinu. W czasach dynastii Yuan powiększono znajdujące się nieopodal pałacu jezioro (dzisiejsze jezioro Kunming) i połączono je kanałem z Pekinem.

Właściwe dzieje Yiheyuanu zaczynają się w 1750 roku, kiedy to dla uczczenia 70 rocznicy urodzin swojej matki cesarz Qianlong rozkazał utworzyć w tym miejscu rezydencję o nazwie Ogród Czystych Fal (Qingyiyuan). Pogłębiono i poszerzono wówczas jezioro, nadając mu nazwę Kunming. Ziemia wybrana do wykopania jeziora posłużyła do usypania Wzgórza Długowieczności. W następnych latach przeprowadzono rozbudowę założeń parkowych i budowli, jednak miejsce to nie stanowiło miejsca letniego wypoczynku cesarzy, preferujących Yuanmingyuan i rezydencję w Chengde. Qingyiyuan doznał poważnych zniszczeń podczas interwencji wojsk angielsko-francuskich w trakcie II wojny opiumowej w 1860 roku.

W 1885 cesarzowa Cixi, z uwagi na brak funduszy pozwalających na ewentualną odbudowę doszczętnie zniszczonego Yuanmingyuan, nakazała wybudować nową letnią rezydencję cesarską na gruzach Qingyiyuan. Budowa, zakończona w 1889 roku, sfinansowana była z funduszy mających służyć pierwotnie budowie floty oraz z handlu urzędami. Cała inwestycja pochłonęła 100 milionów taeli i zrujnowała chiński skarb. Od 1898 roku więziony był tu cesarz Guangxu.

Podczas interwencji wojsk cudzoziemskich podczas powstania bokserów w 1900 roku pałac został poważnie uszkodzony. Zdemolowano wiele pomieszczeń, zniszczono znajdujące się w nich wyposażenie, a ściany pokryto wulgarnymi napisami. Odrestaurowany, po śmierci Cixi w 1908 został z rozkazu cesarzowej-wdowy Longyu opuszczony. Przez następnie kilkadziesiąt lat pałac był systematycznie rozkradany i niszczony. Największych zniszczeń doznał z rąk klik militarystycznych, dowódców Kuomintangu i żołnierzy japońskich.

W latach 50. XX wieku kompleks został odrestaurowany i udostępniony zwiedzającym.

W grudniu 1998 UNESCO włączył Yiheyuan na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości.

Wygląd

Głównym wejściem do Yiheyuanu jest brama wschodnia, za którą znajdują się dawne rezydencje Cixi. Największa z nich, Pałac Dobroczynności i Długowieczności (Renshoudian), służyła jako miejsce audiencji. Obok niego, nad brzegiem jeziora, wznosi się Pałac Nefrytowych Fal (Yulantang), w którym więziony był Guangxu.

Następnie, kierując się wzdłuż brzegów jeziora, znajduje się kilometrowy, pokryty dachem ganek zwany Długim Korytarzem. Obiega on Górę Długowieczności, na której znajdują się najstarsze budowle kompleksu. Tam też, nad brzegiem jeziora, wznosi się składający się z kilku pawilonów Pałac Rozwianych Obłoków. U północnego stoku góry, przy bramie północnej, znajduje się kompleks jezior z zabudowaniami przypominającymi te z Suzhou.

Długi Korytarz prowadzi do Marmurowej Łodzi (wybudowanej ironicznie przez Cixi za pieniądze przeznaczone na rozbudowę floty) i niewielkiej wysepki, na której wznoszą się Pawilon Oczyszczenia Serca i Wieża Powitania Wschodzącego Słońca.

W granicach Yiheyuanu znalazła się także pochodząca z czasów dynastii Ming Świątynia Króla Smoka. W przeciwieństwie do reszty pałacu była ona ogólnodostępna. Położona jest na jeziorze i prowadzi do niej Most o Siedemnastu Przęsłach, którym w dni świąteczne podążali pielgrzymi, aby złożyć ofiary.

Galeria

Przypisy

Bibliografia

  • Wiesław Olszewski: Chiny. Zarys kultury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2003. ISBN 83-232-1272-4.
  • Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.

Media użyte na tej stronie

China edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of China.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

  • N: 36.0° N

Central meridian :

  • E: 104.0° E

Standard parallels:

  • 1: 30.0° N
  • 2: 42.0° N

Latitudes on the central meridian :

  • top: 57.0° E
  • center: 37° 29′ N
  • bottom: 17.96° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Tower of West Lake and mountain views in Summer Palace.JPG
Autor: Zhangzhe0101, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tower of West Lake and mountain sunset views in Summer Palace
Marble Boat in Summer Palace.jpg
Autor: Zhangzhe0101, Licencja: CC BY-SA 3.0
Marble Boat in Summer Palace
17 bridge.JPG
Autor: Shizhao, Licencja: CC-BY-SA-3.0
颐和园十七孔桥
Bronze Qilin statue.JPG
Autor: Zhangzhe0101, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bronze Qilin statue in Summer Palace
Summer Palace at Beijing 41.jpg
Autor: Kallgan, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Summer Palace at Beijing, China
Summer Palace at Beijing 15.jpg
Autor: Kallgan, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Paiyunmen Gate and octagon tower on the Longevity Hill, Summer Palace at Beijing, China
Yft-2.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 2.0
Summer Palace at Beijing 13.jpg
Autor: Kallgan, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Summer Palace at Beijing, China
China Beijing adm location map.svg
Autor: NordNordWest and OpenStreetMap contributors, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Beijing, China
Scenery of Longevity Hill.JPG
Autor: Zhangzhe0101, Licencja: CC BY-SA 3.0
Scenery of Longevity Hill
Longcorridor.jpg
Autor: Rolf Müller (User:Rolfmueller), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Photograph of the Long Corridor on the grounds of the Old Summer Palace in in Beijing, China.