Złota Palma

Złota Palma
(Palme d'or)
Ilustracja
Przyznawana przez

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes

Lokalizacja

 Francja
Cannes

Pierwsze rozdanie

1955

Strona internetowa

Złota Palma (fr. Palme d’Or) – nagroda filmowa przyznawana przez jury konkursu głównego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszego filmu sekcji konkursowej. Przyznawana od 1939, jest jedną z najstarszych i najbardziej prestiżowych nagród filmowych na świecie. Przez krytyków uznawana jest za filmowy odpowiednik literackiej Nagrody Nobla.

Historia nagrody

W latach 1939–1954 oraz 1964–1974 funkcjonowała pod pierwotną nazwą Wielka Nagroda Festiwalu (fr. Grand prix du festival). W niektórych edycjach festiwalu nagradzano więcej niż jeden film.

Statystyki

(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Amerykanin Michael Moore ze Złotą Palmą za film dokumentalny Fahrenheit 9/11 (2004).
Szwed Ruben Östlund ze Złotą Palmą za film The Square (2017).

Najwięcej filmów wyróżnionych Złotą Palmą pochodziło ze Stanów Zjednoczonych (aż 22). Jedynymi nagrodzonymi filmami wyreżyserowanymi przez kobiety były Czerwone łąki (1945) Bodil Ipsen, Fortepian (1993) Jane Campion oraz Titane (2021) Julii Ducournau. Dwukrotnie Złotą Palmę przyznano filmom dokumentalnym - były to Świat milczenia (1956) Jacques-Yves’a Cousteau i Louisa Malle’a oraz Fahrenheit 9/11 (2004) Michaela Moore’a.

Jak dotychczas dziewięciokrotnie przyznano Złotą Palmę dwa razy dla tego samego reżysera. Do elitarnego grona podwójnych zwycięzców należą w kolejności alfabetycznej:

Dwukrotnie otrzymali tę nagrodę polscy twórcy filmowi: Andrzej Wajda za Człowieka z żelaza (1981) i Roman Polański za Pianistę (2002).

Zestawienie państw, których filmy zdobyły Złotą Palmę lub analogiczną Wielką Nagrodę Festiwalu (Grand prix du festival), przyznawaną w latach 1939–1954 oraz 1964–1974 (stan na wrzesień 2022), przedstawia się następująco:

PaństwoZłota PalmaWielka NagrodaŁącznie
 Stany Zjednoczone13922
 Francja8614
 Wielka Brytania4711
 Włochy5611
 Japonia415
 Szwecja325
 Dania213
 Austria22
 Belgia22
 Jugosławia22
 Polska22
 RFN22
 Turcja22
 ZSRR112
 Algieria11
 Brazylia11
 Chiny11
 Czechosłowacja11
 Grecja11
 Hiszpania11
 Indie11
 Iran11
 Korea Południowa11
 Meksyk11
 Nowa Zelandia11
 Rumunia11
 Szwajcaria11
 Tajlandia11

Laureaci Złotej Palmy

RokFilmReżyserPaństwo
1939Union PacificCecil B. DeMille Stany Zjednoczone*
1940-
1945
Festiwal nie odbył się.
1946Spotkanie (Brief Encounter)David Lean Wielka Brytania*
Skandal (Hets)Alf Sjöberg Szwecja*
Ostatnia szansa (Die letzte Chance)Leopold Lindtberg Szwajcaria*
Stracony weekend (The Lost Weekend)Billy Wilder Stany Zjednoczone
Maria Candelaria (María Candelaria)Emilio Fernández Meksyk*
Ludzie bez skrzydeł (Muži bez křídel)František Čáp Czechosłowacja*
Miasto na dole (नीचा नगर / Neecha Nagar)Chetan Anand Indie*
Czerwone łąki (De røde enge)Bodil Ipsen i Lau Lauritzen młodszy Dania*
Rzym, miasto otwarte (Roma, città aperta)Roberto Rossellini Włochy*
Symfonia pastoralna (La symphonie pastorale)Jean Delannoy Francja*
Wielki przełom (Великий перелом / Wielikij pieriełom)Fridrich Ermler ZSRR*
1947Antoni i Antonina (Antoine et Antoinette)Jacques Becker Francja
Krzyżowy ogień (Crossfire)Edward Dmytryk Stany Zjednoczone
DumboBen Sharpsteen Stany Zjednoczone
Potępieńcy (Les maudits)René Clément Francja
Rewia na Broadwayu (Ziegfeld Follies)Vincente Minnelli Stany Zjednoczone
1948
Festiwal nie odbył się.
1949Trzeci człowiek (The Third Man)Carol Reed Wielka Brytania
1950
Festiwal nie odbył się.
1951Panna Julia (Fröken Julie)Alf Sjöberg Szwecja
Cud w Mediolanie (Miracolo a Milano)Vittorio De Sica Włochy
1952Nadziei za dwa grosze (Due soldi di speranza)Renato Castellani Włochy
Otello (The Tragedy of Othello: The Moor of Venice)Orson Welles Stany Zjednoczone
1953Cena strachu (Le salaire de la peur)Henri-Georges Clouzot Francja
1954Wrota piekieł (地獄門 / Jigokumon)Teinosuke Kinugasa Japonia*
1955MartyDelbert Mann Stany Zjednoczone
1956Świat milczenia (Le monde du silence)Jacques-Yves Cousteau i Louis Malle Francja
1957Przyjacielska perswazja (Friendly Persuasion)William Wyler Stany Zjednoczone
1958Lecą żurawie (Летят журавли / Lietiat żurawli)Michaił Kałatozow ZSRR
1959Czarny Orfeusz (Orfeu Negro)Marcel Camus Francja
1960Słodkie życie (La dolce vita)Federico Fellini Włochy
1961Tak długa nieobecność (Une aussi longue absence)Henri Colpi Francja
ViridianaLuis Buñuel Hiszpania*
1962Ślubowanie (O Pagador de Promessas)Anselmo Duarte Brazylia*
1963Lampart (Il gattopardo)Luchino Visconti Włochy
1964Parasolki z Cherbourga (Les parapluies de Cherbourg)Jacques Demy Francja
1965Sposób na kobiety (The Knack or How to Get It)Richard Lester Wielka Brytania
1966Kobieta i mężczyzna (Un homme et une femme)Claude Lelouch Francja
Panie i panowie (Signore e signori)Pietro Germi Włochy
1967Powiększenie (Blowup)Michelangelo Antonioni Wielka Brytania
1968
Festiwal odwołany z powodu rozruchów w Paryżu w maju 1968.
1969Jeżeli... (If...)Lindsay Anderson Wielka Brytania
1970MASHRobert Altman Stany Zjednoczone
1971Posłaniec (The Go-Between)Joseph Losey Wielka Brytania
1972Sprawa Mattei (Il caso Mattei)Francesco Rosi Włochy
Klasa robotnicza idzie do raju (La classe operaia va in paradiso)Elio Petri Włochy
1973Najemnik (The Hireling)Alan Bridges Wielka Brytania
Strach na wróble (Scarecrow)Jerry Schatzberg Stany Zjednoczone
1974Rozmowa (The Conversation)Francis Ford Coppola Stany Zjednoczone
1975Kronika lat pożogi (وقائع سنين الجمر / Chronique des années de braise)Mohammed Lakhdar-Hamina Algieria*
1976Taksówkarz (Taxi Driver)Martin Scorsese Stany Zjednoczone
1977We władzy ojca (Padre padrone)Paolo i Vittorio Taviani Włochy
1978Drzewo na saboty (L'albero degli zoccoli)Ermanno Olmi Włochy
1979Czas apokalipsy (Apocalypse Now)Francis Ford Coppola Stany Zjednoczone
Blaszany bębenek (Die Blechtrommel)Volker Schlöndorff RFN*
1980Cały ten zgiełk (All That Jazz)Bob Fosse Stany Zjednoczone
Sobowtór (影武者 / Kagemusha)Akira Kurosawa Japonia
1981Człowiek z żelazaAndrzej Wajda Polska*
1982Zaginiony (Missing)Costa Gavras Stany Zjednoczone
Droga (Yol)Yılmaz Güney i Şerif Gören Turcja*
1983Ballada o Narayamie (楢山節考 / Narayama bushiko)Shōhei Imamura Japonia
1984Paryż, Teksas (Paris, Texas)Wim Wenders RFN
1985Ojciec w podróży służbowej (Отац на службеном путу / Otac na službenom putu)Emir Kusturica Jugosławia*
1986Misja (The Mission)Roland Joffé Wielka Brytania
1987Pod słońcem szatana (Sous le soleil de Satan)Maurice Pialat Francja
1988Pelle zwycięzca (Pelle erobreren)Bille August Dania
1989Seks, kłamstwa i kasety wideo (Sex, Lies, and Videotape)Steven Soderbergh Stany Zjednoczone
1990Dzikość serca (Wild at Heart)David Lynch Stany Zjednoczone
1991Barton FinkJoel i Ethan Coenowie Stany Zjednoczone
1992Dobre chęci (Den goda viljan)Bille August Szwecja
1993Żegnaj, moja konkubino (霸王別姬 / Ba wang bie ji)Chen Kaige Chiny*
Fortepian (The Piano)Jane Campion Nowa Zelandia*
1994Pulp FictionQuentin Tarantino Stany Zjednoczone
1995Underground (Подземље / Podzemlje)Emir Kusturica Jugosławia
1996Sekrety i kłamstwa (Secrets & Lies)Mike Leigh Wielka Brytania
1997Smak wiśni (طعم گيلاس / Ta'm e guilass)Abbas Kiarostami Iran*
Węgorz (うなぎ / Unagi)Shōhei Imamura Japonia
1998Wieczność i jeden dzień (Μια αιωνιότητα και μια μέρα / Mia aioniotita kai mia mera)Teo Angelopoulos Grecja*
1999RosettaJean-Pierre i Luc Dardenne Belgia*
2000Tańcząc w ciemnościach (Dancer in the Dark)Lars von Trier Dania
2001Pokój syna (La stanza del figlio)Nanni Moretti Włochy
2002Pianista (The Pianist)Roman Polański Polska
2003Słoń (Elephant)Gus Van Sant Stany Zjednoczone
2004Fahrenheit 9/11Michael Moore Stany Zjednoczone
2005Dziecko (L'enfant)Jean-Pierre i Luc Dardenne Belgia
2006Wiatr buszujący w jęczmieniu (The Wind That Shakes the Barley)Ken Loach Wielka Brytania
20074 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni (4 luni, 3 săptămâni și 2 zile)Cristian Mungiu Rumunia*
2008Klasa (Entre les murs)Laurent Cantet Francja
2009Biała wstążka (Das weiße Band - Eine deutsche Kindergeschichte)Michael Haneke Austria*
2010Wujek Boonmee, który potrafi przywołać swoje poprzednie wcielenia
(ลุงบุญมีระลึกชาติ / Lung Boonmee Raluek Chat)
Apichatpong Weerasethakul Tajlandia*
2011Drzewo życia (The Tree Of Life)Terrence Malick Stany Zjednoczone
2012Miłość (Amour)Michael Haneke Austria
2013Życie Adeli (La vie d'Adèle)Abdellatif Kechiche Francja
2014Zimowy sen (Kış Uykusu)Nuri Bilge Ceylan Turcja
2015Imigranci (Dheepan)Jacques Audiard Francja
2016Ja, Daniel Blake (I, Daniel Blake)Ken Loach Wielka Brytania
2017The SquareRuben Östlund Szwecja
2018Złodziejaszki (万引き家族 / Manbiki kazoku)Hirokazu Koreeda Japonia
2019Parasite (기생충 / Gisaengchung)Bong Joon-ho Korea Południowa*
2020
Festiwal nie odbył się ze względu na pandemię koronawirusa.
2021TitaneJulia Ducournau Francja
2022W trójkącie (Triangle of Sadness)Ruben Östlund Szwecja

*Pierwsza wygrana dla danego państwa.


Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of SFR Yugoslavia.svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of Yugoslavia (1946-1992).svg
Flag of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1946-1992).
The design (blazon) is defined in Article 4 of the Constitution for the Republic of Yugoslavia (1946). [1]
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
Flag of Thailand.svg
The national flag of Kingdom of Thailand since September 2017; there are total of 3 colours:
  • Red represents the blood spilt to protect Thailand’s independence and often more simply described as representing the nation.
  • White represents the religion of Buddhism, the predominant religion of the nation
  • Blue represents the monarchy of the nation, which is recognised as the centre of Thai hearts.
Flag of Serbia and Montenegro (1992–2006).svg
Flag of Serbia and Montenegro, was adopted on 27 April 1992, as flag of Federal Republic of Yugoslavia (1992-2003).
Rüben Ostlund - The Square Golden Palm.jpg
Autor: FR, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rüben Ostlund with his Golden Palm for "The Square"
Palmed'or.jpg
Autor: karel leermans, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plaquette avec la Palme d'or.
Flag of FR Yugoslavia.svg
Flag of Serbia and Montenegro, was adopted on 27 April 1992, as flag of Federal Republic of Yugoslavia (1992-2003).
Michael Moore Cannes.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Michael Moore receiving the Palme d'or at the Cannes film festival, for "Farenheit 9/11"