Zębców

Ten artykuł od 2010-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zębców (niem. Sembsow, Zembcow) – dzielnica Ostrowa Wielkopolskiego umiejscowiona w południowej jego części. Także osiedle administracyjne Ostrowa (Osiedle VII Zacisze-Zębców).

Osiedle administracyjne VII - Zacisze-Zębców

Lokalizacja d. założenia dworskiego Zębców

Historia

W przeszłości nosił nazwy Ząbców, Zembcowo, Zembczewo, Zembców. Wzmiankowany od 1419 jako wieś rycerska^[1]. Kolejni właściciele byli również (z reguły) dziedzicami Ostrowa. Najznaczniejsi to Leszczyńscy, Przebendowscy, Bielińscy, Radziwiłłowie. Większą część wsi stanowił majątek dworski, którego pozostałości można znaleźć dziś w rejonie ulicy Brzozowej. Wieś włączono do Ostrowa w roku 1934.

Lata 90. XX wieku to okres szybkiej rozbudowy dzielnicy. Od 2005 Zębców uczestniczy w unijnym programie MO.DI (Mountains Digital). Projekt ten ma na celu integrację lokalnych społeczności z głównymi centrami ekonomicznymi i administracyjnymi poprzez szeroki dostęp do usług internetowych. Oprócz Zębcowa do udziału w projekcie wytypowano także kaliskie Dobrzec i Sulisławice oraz społeczności z Włoch, Słowenii i Hiszpanii.

Osiedla

• VII Zacisze-Zębców.

Większa część historycznego Zębcowa objęta jest obszarem osiedla Zacisze-Zębców. Obejmuje ono także mniejsze jednostki: osiedle Bajkowe, osiedle Zębcowska, oraz zamknięte osiedle Zacisze I.

Zabudowa jest głównie jednorodzinna. Dominują w niej domy nowe, starsza zabudowa tego typu skupiona jest głównie północnej części osiedla (rejon ulic Zacisze, Okopowa). W południowej jej części zlokalizowane są głównie tereny przemysłowo-składowe (na bazie dużego upadłego zakładu, Prefabet, powstało wiele firm z różnych branż, głównie budowlanych), także Miejskie Składowisko Odpadów. Zlokalizowana jest tu także Dyrekcja Dróg (Okręgowa, Powiatowa).

Osiedle Zacisze-Zębców nie obejmuje swoim zasięgiem tzw. Nowego Zębcowa - kolonii dawnych domków pracowniczych Fabryki Wagon położonych w rejonie skrzyżowania ulic Wrocławskiej i Osiedlowej.

Zabytki

• zabudowania podworskie z XIX wieku
  • dawny dworek dzierżawcy z małym ogrodem (I połowa XIX wieku), obecnie rozbudowany o jedno skrzydło - mieści przedszkole
  • dawny spichlerz (II połowa XIX wieku), piętrowy, murowany z kamienia, z elementami muru pruskiego, zrewaloryzowany, zaadaptowany na dom mieszkalny
• zabudowa o charakterze wiejskim w rejonie ulicy Włościańskiej: domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze z XIX wieku
• krzyż przydrożny, kapliczki, wiek XIX i pocz. wieku XX

Parki, lasy

• Borek Zębcowski. Miejsce ukrycia partyzantów i harcerzy podczas II wojny światowej (Dziennik Harcerza i Szarotki)

Szlaki turystyczne

Przez Zębców przebiegają szlaki turystyczne:

• pieszy: Ostrów - Zębców - Janków Przygodzki - Antonin - Kotłów
• rowerowy - Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Rychtalskie: Zębców - Janków Przygodzki - Antonin Nadleśnictwo
• rowerowy: Ostrów - Zębców - Stare Kamienice - Wysocko Małe - Chynowa - Antonin - Odolanów - Garki

Znani zębcowianie

• Stanisław Grzęda - duchowny katolicki, działacz społeczny, inicjator założenia Ostrovii, pierwszego polskiego klubu piłkarskiego w Poznańskiem

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zębców, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 575 .